Tiếc cho Nhìn ra biển cả

Nhìn ra biển cả (Hãng phim Hội Điện ảnh Việt Nam sản xuất, đạo diễn: NSƯT Vũ Châu) là tác phẩm được Nhà nước đặt hàng sản xuất nhân kỷ niệm 120 năm ngày sinh của Bác, với kinh phí hơn 6 tỉ đồng, đã ra mắt khán giả ngay trong ngày 30-4.

Một cảnh trong phim Nhìn ra biển cả được dựng theo bối cảnh những năm đầu thế kỷ XX. Ảnh: C.T.V

Có công phu về cảnh trí      

Dựng theo kịch bản cùng tên đoạt giải nhì cuộc thi sáng tác kịch bản điện ảnh hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” của nhà văn Nguyễn Thị Hồng Ngát, phim Nhìn ra biển cả kể về thầy giáo Nguyễn Tất Thành, người thanh niên yêu nước, nuôi chí lớn (sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh).

Việc phát hành phim diễn ra sơ sài vì có vẻ người ta không quan tâm đầu ra. Công tác tuyên truyền cho phim hoàn toàn không có gì, ngoại trừ tấm poster với thiết kế “không thể xấu hơn” và tờ rơi sai lỗi chính tả!

Đó là giai đoạn 1908 đến 1910, từ một học sinh Trường Quốc học Huế, do tham gia biểu tình (làm thông ngôn) giúp bà con nông dân, tiểu thương chống sưu cao thuế nặng nên anh bị buộc thôi học. Bước ngoặt này khiến cuộc đời Nguyễn Tất Thành bắt đầu rẽ sang một trang mới.

Anh được cha là cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, khi ấy đang làm tri phủ huyện Bình Khê (Bình Định), giới thiệu với người bạn thân của mình là ông Hồ Tá Bang - Tổng lý Công ty Nước mắm Liên Thành, một trong 6 nhà sáng lập Trường Dục Thanh (Phan Thiết), để vào đó dạy học.

Ở Trường Dục Thanh, thầy giáo Nguyễn Tất Thành vừa dạy học vừa nung nấu ý chí tìm đường cứu dân, cứu nước. Bộ phim khép lại với hình ảnh người thanh niên Nguyễn Tất Thành lên thuyền vào Sài Gòn, bắt đầu một hành trình mới với ý chí “muốn làm việc lớn phải ra biển lớn”.

Nhìn ra biển cả không có những bối cảnh hoành tráng nhưng khá công phu khi phải tạo dựng lại hoàn toàn cảnh trí, đạo cụ, phục trang của những năm đầu thế kỷ XX. Đoàn phim đã lấy những ngôi nhà cổ trên đường Chi Lăng, TP Huế để tái hiện những khu phố cổ đầu thế kỷ XX, tái dựng một phiên chợ quê xưa ở khu vực lăng Tự Đức và dựng lại ngôi Trường Dục Thanh (nơi Nguyễn Tất Thành dạy học) trên Cồn Giã Viên bên sông Hương. Tất cả những kỳ công đó là một nỗ lực đáng ghi nhận của ê kíp làm phim.

Hình tượng nhân vật nhợt nhạt

Tuy nhiên, tất cả những điều đó không đủ để Nhìn ra biển cả xứng tầm là một phim nói về Bác.  Mạch phim diễn ra chậm chạp, không có những tình tiết cao trào. Những trường đoạn dài khắc họa cuộc sống thầy trò Trường Dục Thanh, khắc họa những mối quan hệ giữa Nguyễn  Tất Thành với các cộng sự, học trò lẽ ra phải được mô tả một cách sống động thì lại khá tẻ nhạt. Nhìn ra biển cả không làm được điều mà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát từng tuyên bố với báo chí, lúc phim còn đang trên trường quay: “Những thước phim làm nổi bật tính cách của Bác qua sự bộc lộ nội tâm sâu sắc là tâm điểm chính”.

Thất bại của bộ phim trong việc chuyển tải cảm xúc đến người xem còn do diễn xuất của diễn viên. Tài năng của những nghệ sĩ tên tuổi như Mạnh Cường (vai Hồ Tá Bang), Thu Hà (vai bà Hương Bình) hay Trung Hiếu (vai thầy hiệu trưởng) không thể khỏa lấp cho cách diễn còn non của diễn viên trẻ Minh Đức - người vào vai Nguyễn Tất Thành.

Ngoại hình với đôi mắt sáng, dáng dấp thư sinh của Minh Đức đúng là phù hợp với yêu cầu của nhân vật nhưng diễn xuất của anh không làm toát lên được khí phách của một thanh niên yêu nước, có chí lớn như Nguyễn Tất Thành mà trái lại là hình ảnh một thanh niên khá ẻo lả, yếu ớt không đủ ý chí và nghị lực để “ra biển cả” .

Sự yếu kém về chất lượng của phim không nằm ở bối cảnh, đòi hỏi phải tốn nhiều tiền mà ở khả năng thực hiện của đạo diễn và ê kíp làm phim. Phim làm về nhân vật lịch sử mà hình tượng nhân vật ấy trong phim không có sức cuốn hút, không để lại dấu ấn cảm xúc cho người xem thì đó là điều đáng tiếc.

Nhìn ra biển cả một lần nữa làm nối dài thêm thất vọng của khán giả với dòng phim đặt hàng của Nhà nước.