Tiếng hát truyền hình TPHCM - 2004: cuộc chơi hướng tới sàn diễn

Cuộc thi Tiếng hát Truyền hình 2004 vừa khép lại là cuộc thi lần thứ 14. Là cuộc thi tuyển lựa giọng ca mới được tổ chức sớm nhất trong cả nước, hơn 10 năm qua, Tiếng hát Truyền hình của HTV đã phát hiện được khá nhiều giọng ca hay, trong đó không ít người xuất thân từ những lò đào tạo chính quy về thanh nhạc. Thế nhưng, suốt hơn 10 năm qua, một trong những câu hỏi làm “nhức đầu” những nhà tổ chức là “ở đâu, những gương mặt xuất sắc của Tiếng hát Truyền hình?” khi nhìn lên các sàn diễn ca nhạc. Cứ đến cuối mỗi cuộc thi, những phần thưởng, những bó hoa, những lời chúc tụng rộ lên tung hô, ngợi khen rồi... mất hút. Ai cũng nhìn nhận sự vượt trội về chất giọng, làn hơi, kỹ thuật xử lý ca khúc của các gương mặt xuất sắc của Tiếng hát Truyền hình so với nhiều sao ca nhạc thời thượng, song không hiểu vì sao họ vẫn không chiếm lĩnh được thị trường.

Thế nhưng, khi xem Tiếng hát Truyền hình 2004, không có những giọng ca xuất sắc vượt trội như mọi năm, nhưng hầu hết, khán giả đều nhìn nhận các thí sinh vừa đoạt giải ít nhiều đều đang tiến gần tới sàn diễn ca nhạc dành cho công chúng trẻ hiện nay. Điều nổi bật dễ thấy nhất là ngoại hình của các thí sinh năm nay đáp ứng được yêu cầu nhìn của người xem: trẻ, đẹp, sinh động. Hầu hết những giọng ca phái nữ đều có chiều cao và vóc dáng của người mẫu (trên dưới 1,7 m) với khuôn mặt khá duyên dáng. Từ phục trang cho đến phong cách đều thể hiện sự trẻ trung, năng động và hấp dẫn. Và do quy chế của cuộc thi năm nay thay đổi, không có bài hát bắt buộc mà cả hai ca khúc dự thi đều tự chọn nên người thi đã chọn được những bài hát phù hợp với chất giọng, trình độ thể hiện, đem lại cho họ sự tự tin rõ rệt.

Nhạc sĩ Tôn Thất Lập, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo, cho rằng chính sự đổi mới về quy chế này đã đem lại sự thoải mái cho cả người thi lẫn người chấm. Người thi có cơ hội thể hiện hết được cái mình có và người chấm không phải chịu đựng khi nghe thí sinh trình bày cái mình không có. Ca sĩ - Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hiền, Ủy viên Hội đồng Chung khảo, cũng tỏ ra hân hoan khi được nhìn thấy “các em” lên sân khấu mỗi người một vẻ đẹp riêng, đặc biệt có em phát huy được hết nội lực khiến không ít ca sĩ trẻ thời thượng hiện nay phải e dè! Chị cho biết thêm, chị đã rất ngỡ ngàng trước sự xuất thần của không ít thí sinh trong đêm thứ hai vòng chung kết 2, và qua đó, yên tâm về một thế hệ ca sĩ trẻ. Ở góc độ người tổ chức, nhạc sĩ Nguyễn Nam, Trưởng Phòng Ca nhạc Đài Truyền hình TPHCM, cho rằng cuộc thi Tiếng hát Truyền hình 2004 đã đạt được những tiêu chí mà cuộc thi đề ra là nhằm tìm kiếm những tài năng bổ sung cho làn sóng của đài. Điều này được thể hiện qua sức hút của cuộc thi: Số lượng người đến xem các vòng chung kết 1 và chung kết 2 năm nay đông đến kín rạp, không còn một chỗ trống, cho dù có trực tiếp truyền hình. Ở phương diện một giám khảo thường trực, anh nhận xét: Về ngoại hình năm nay các thí sinh rõ ràng đẹp hơn, trẻ hơn và hầu hết đều có nhạc cảm tốt, phong cách biểu diễn sinh động, duyên dáng.

Thật ra, những ưu điểm về ngoại hình mà ai cũng thấy như trên, cũng không thể che lấp cái yếu tố cơ bản về giọng ca của các thí sinh Tiếng hát Truyền hình 2004 so với các gương mặt đoạt giải ở các năm trước. Lý giải điều này, nhạc sĩ Tôn Thất Lập cho rằng “nguồn” giọng ca hay có trong “thiên hạ” không cạn song do cách thức tìm kiếm của chúng ta chưa thật tích cực. Hiện nay, cứ mỗi năm tổ chức Tiếng hát Truyền hình một lần theo một cách cũ là kêu gọi đăng ký và dựa trên sự tìm đến tự phát của các thí sinh để tổ chức tuyển chọn. Điều này dễ dẫn đến sự cạn kiệt, nên chăng công tác tổ chức nên tìm cách tiếp cận nhiều hơn nữa, tìm kiếm bằng nhiều phương thức, có trách nhiệm hơn nữa với những nhân tố mới. “Nghề chơi cũng lắm công phu”, chúng ta phải tổ chức “truy tìm ngôi sao” mới mong có được những giọng ca hay nổi bật. Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hiền bên cạnh niềm vui chung này, cũng có một “nỗi buồn riêng”: Đa số các thí sinh đều “chạy theo” nhạc nhẹ mà bỏ qua nguồn cội, tức dân ca. Trong số tám thí sinh xuất sắc có mặt vào đêm chung kết xếp hạng, chỉ có một người trình bày ca khúc mang âm hưởng dân ca, mà chất giọng cũng chưa thật nổi bật. Một trong những điều khiến chị “khó chịu” nhất là một số thí sinh do không hiểu hết nội dung bài hát, đã có những tự do sáng tạo khiến người xem phản cảm.

Tuy luôn tự hào với vai trò người mở đường cho các cuộc thi tìm kiếm giọng ca mới cho truyền hình, song cuộc thi Tiếng hát Truyền hình của HTV cũng không khỏi bị áp lực bởi sự ồ ạt xuất hiện các cuộc thi với mục đích tương tự diễn ra trên nhiều đài truyền hình khắp nước. Một số đổi mới về quy chế, đồng thời mở ra mục khán giả bình chọn thí sinh yêu thích nhất đã phần nào cho thấy nỗ lực trong việc duy trì tình cảm của người xem dành cho cuộc thi của ban tổ chức. Và chắc chắn, theo lời của nhạc sĩ Nguyễn Nam - Tiếng hát Truyền hình sẽ liên tục đổi mới về phương thức tổ chức ở những năm sau.