Tôi đi đây, nhưng... về đâu?

Nhà văn Jean Echenoz sinh năm  1947, tại Orange (Pháp), tác phẩm đầu tay của ông là Kinh tuyến Greenwich (1979). Năm 1999, ông in cuốn tiểu thuyết thứ 9 Tôi đi đây (Je m’en vais) và tác phẩm này đã đoạt giải Goncourt - 1999, giải thưởng văn học có giá trị nhất nhất của Pháp.

Félix Ferrer là một người buôn bán các tác phẩm nghệ thuật. Anh đang làm ăn phát đạt thì đột nhiên từ bỏ cơ nghiệp, đi lên Bắc Cực tìm kiếm con tàu đắm Nechilik có chứa nhiều cổ vật giá trị: “Tôi đi đây”, Ferrer nói lời từ biệt với người yêu Suzanne để lên đường. Sau một thời gian vất vả anh đã tìm thấy con tàu đắm, lấy được nhiều cổ vật đem về bán và trở nên giàu có. Anh đi tìm lại Suzanne thì nàng đã bỏ đi đâu không ai biết...

Nhân vật Ferrer là một người sống trong xã hội Tây phương có đầy đủ tiện nghi vật chất. Nhưng, anh muốn phiêu lưu tìm kiếm những điều mới mẻ, tưởng đây là hạnh phúc, là lý tưởng của cuộc sống. Khi đạt được rồi, anh lại chán nản muốn trở về mái nhà xưa, nhưng mọi việc cũng đã thay đổi. Ðấy là tâm trạng của những người “đứng núi này trông núi nọ”, không bằng lòng với hiện tại của mình. “Năm năm trời trôi qua, anh đã phải tranh đấu rất nhiều, điều này không dễ dàng gì, nhưng mọi việc có vẻ tiến triển, để rồi xem”... (trang 276). Phải chăng số phận của con người trong xã hội mà Ferrer đang sống là luôn luôn lên đường, dù... không biết đích đến là nơi đâu?

Nhà phê bình Pierre Lepape nhận xét: “Tôi đi đây là lời chào từ biệt của một thế kỷ không có khả năng nhận biết được nó đang đi về đâu, và thậm chí còn quên hỏi mình đi đâu. Ðây là một cuốn tiểu thuyết hiện thực, phản ánh chúng ta đang mất khả năng nhìn nhận thực tế như thế nào và cuộc sống tuột khỏi chúng ta ra sao...”.

NXB Hội Nhà văn in tiểu thuyết Tôi đi đây (bản dịch của Phạm Văn Ba) và phát hành với số lượng 600 cuốn. Ðiều này cho thấy những tác phẩm dù đoạt các giải thưởng văn học quốc tế cũng không phải là loại sách bán chạy, nhưng NXB Hội Nhà văn vẫn mạnh dạn giới thiệu một tiểu thuyết hiện đại Pháp, giúp bạn đọc và các nhà văn VN có thể tìm thấy những điều mới trong phát hiện đề tài, cách viết tiểu thuyết hiện đại.