Trồng người cho âm nhạc

Trong lớp nhạc Thần đồng tí hon của mình, NSƯT Hoàng Điệp kiên nhẫn giới thiệu với các học trò nhí về từng nốt nhạc trong sự hờ hững, phân tâm của chúng. Được cho quà, bánh kẹo, những đứa trẻ tỏ ra chăm chú lắng nghe cô giáo hơn nhưng vài em trong lớp thỉnh thoảng vẫn la lớn: “Con không học nữa đâu. Con mệt lắm!”. Cô giáo Hoàng Điệp lại dịu dàng dỗ dành: “Con học ngoan, cô sẽ có quà khi con ra về”. Đó là những khó khăn mà NSƯT Hoàng Điệp và nghệ sĩ Bích Thủy đối mặt khi tiếp cận những học viên âm nhạc đặc biệt của mình.

Gieo từng nốt nhạc vào tâm hồn

Không quảng cáo rầm rộ như các cơ sở dạy nhạc khác, những trường nhạc do các nghệ sĩ tên tuổi lập ra - như: Soul Academy của Thanh Bùi, Trường Nhạc nhẹ MPU của nhạc sĩ Đức Trí cùng nghệ sĩ Minh Tâm, Trường Nhạc Hải Âu của NSƯT Hoàng Điệp với giảng viên piano Bích Thủy, Trường Nhạc Young Hit Young Beat của nhạc sĩ Anh Quân và ca sĩ Mỹ Linh, Học viện SAM của ca sĩ - nhạc sĩ Phương Uyên… - đều hoạt động lặng lẽ, chú trọng vào công việc chuyên môn là chính.

Dạy nhạc ở lớp Thần đồng tí hon của NSƯT Hoàng Điệp

“Chúng tôi chỉ làm công tác định hướng chứ không dám nhận là giảng dạy” - nhạc sĩ Anh Quân bày tỏ. Học viên đến những nơi này đều bằng chính cái tâm chứ không phải với khát vọng nổi tiếng.

“Nếu Đức Trí đào tạo từ phần ngọn thì Hoàng Điệp đào tạo từ gốc” - NSƯT Hoàng Điệp cho biết. Học viên của chị - những đứa trẻ 7-8 tuổi (ở lớp Thần đồng tí hon), lớn nhất chỉ 15 tuổi (ở lớp Thiên thần tuổi teen) - đều được định hướng con đường “học là để biết cảm thụ âm thanh xung quanh cuộc sống của mình chứ không phải để tham gia những cuộc thi ca hát đang nở rộ trên sóng truyền hình”.

Theo Hoàng Điệp, ở thế giới hiện đại, âm nhạc không phải là phương tiện cứu sinh nhưng nó là thứ cần thiết cho cuộc sống mỗi người. Đời sống tinh thần quan trọng không thua kém vật chất. Sự sáng tạo, bay bổng giúp cuộc đời mỗi người thêm tươi đẹp và đáng sống. Âm nhạc là một trong những tác nhân đem lại sự tươi đẹp đó. Vì vậy, những lớp học của chị đơn thuần là “tạo nên sở thích khác trong cuộc sống của mỗi người mà thôi”.

Quan điểm giáo dục âm nhạc của ca sĩ - nhạc sĩ Thanh Bùi cũng tương tự. Anh không muốn học trò của mình nhắm đến việc trở thành người nổi tiếng mà đơn giản là biết kiến thức âm nhạc để ít nhất thưởng thức được những tác phẩm thật sự giá trị trước khi làm điều lớn lao.

Nuôi dưỡng bằng cảm xúc

“Hãy tưởng tượng thế di chuyển của một con rắn, đó là cách các con phải thể hiện cho giọng hát của mình: mềm mại, uyển chuyển. Trong ca hát, không có chuyện lên cao chót vót hay trượt xuống đỉnh dốc như cách mà người ta leo núi hay xuống núi”. Đó là một phần trong bài giảng luyện thanh mà ca sĩ - nhạc sĩ Thanh Bùi hướng dẫn cho hơn 20 giọng ca nhí ở trường dạy nhạc do anh đảm trách.

Căn phòng nơi các em học thanh nhạc ở trường của Thanh Bùi khá nhỏ, chỉ đủ để cây piano và chiếc bàn làm việc riêng. Thanh Bùi ngồi đệm đàn cho những học trò nhỏ của mình. Thường thì Thanh Bùi không trực tiếp giảng dạy nhưng vì các em là thành viên của Soul Club, những đứa trẻ được kỳ vọng sẽ trở thành nhân tố mới cho thị trường nhạc Việt trong tương lai, nên anh trực tiếp đứng lớp.

Sau khoảng thời gian ngắn luyện thanh để mở giọng, từng học viên sẽ phải trả bài. Khác với nhiều lớp ở các trung tâm đào tạo ca sĩ hiện nay - người dạy cố chỉ dẫn cho học viên hát theo đúng khuôn mẫu, Thanh Bùi thường hỏi học trò: “Con đã thuộc bài và hiểu được ca khúc ấy nói gì không?”. Thanh Bùi cho biết: “Tôi không muốn áp đặt cách hát của mình lên các học viên. Ở đây, tôi muốn mỗi học viên của mình thể hiện theo đúng những gì họ nghĩ. Cảm xúc sẽ trọn vẹn khi bản thân họ biết rõ mình muốn chuyển tải điều gì đến người nghe. Một bài hát giống nhau nhưng 10 người hát khác nhau sẽ mang đến cho người nghe những cảm nhận khác nhau bởi màu sắc và cái hồn của người hát gửi gắm vào ca khúc”.

Để minh chứng cho điều mình nói, Thanh Bùi cho các học viên “trả bài”. Từ giờ học trước, học viên được quyền chọn một ca khúc ưa thích để luyện tập cho giờ học tiếp theo. Có đến 3/5 học viên chọn Time after time, ca khúc đình đám quen thuộc gắn liền với giọng ca Ronan Keating thuở nào. Các em chưa thể hát hay như bản gốc nhưng có điều mỗi em hát một cách rất khác với sắc thái rất riêng. “Không tệ chút nào!” - Thanh Bùi nhận xét ngắn gọn.

“Điều quan trọng là các em thuộc 98% lời ca khúc. Hát chưa hay nhưng các em biết để cảm xúc của mình bay bổng với lời ca” - Thanh Bùi cho đó là điều anh đang hướng tới. Anh yêu cầu các học trò của mình phải dành nhiều tình cảm hơn nữa cho ca khúc. “Nhiều đến mức, các em cất tiếng hát với cảm xúc tự nhiên như thấy vui với niềm hạnh phúc hay thấy buồn với một mất mát nào đó trong cuộc sống, tự nhiên như khi chúng ta thở và ăn vậy” - anh bày tỏ.

Kỳ tới: Lấp khoảng trống chuyên môn