Vĩnh biệt cây cọ phóng khoáng Huỳnh Phương Đông

Họa sĩ Huỳnh Phương Đông (tên thật là Huỳnh Công Nhãn), sinh năm 1925 tại Gia Định (TP HCM), quê gốc ở huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng. Ông được biết đến là một họa sĩ nổi tiếng của mỹ thuật Việt Nam với hàng chục ngàn bức ký họa ghi lại mọi góc nhìn về cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.

Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của họa sĩ Huỳnh Phương Đông gắn liền với cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, xây dựng đất nước. Ông tốt nghiệp Trường Mỹ thuật thực hành Gia Định (năm 1945), Trường Trung cấp Mỹ thuật (khóa 1, 1957-1959), Trường ĐH Mỹ thuật Việt Nam (khóa 3, 1959-1964); từng tham gia Thanh niên Tiền phong Tiền Giang, Thanh niên Cứu quốc, Ban Tuyên truyền tỉnh Sóc Trăng (1945), Ban Công tác thành Sài Gòn - Chợ Lớn (1946-1947), cán bộ Tiểu đoàn 300 (1947-1954), cán bộ Tổng cục Chính trị (1954 - 1957), cán bộ Phòng Hội họa Giải phóng - Ban Tuyên huấn Trung ương Cục miền Nam (1963-1969), phụ trách Phòng Mỹ thuật Giải phóng (1971-1975), Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật - Bộ Văn hóa Thông tin (1978-1988)…

Họa sĩ Huỳnh Phương Đông trong một lần ký họa đồng nghiệp Ảnh: NGÃ VĂN

Huỳnh Phương Đông là họa sĩ - chiến sĩ có nhiều năm hoạt động sáng tác mỹ thuật tại các chiến trường miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Bất cứ ai cũng phải kinh ngạc trước khối lượng quá lớn các tác phẩm ký họa chiến trường của họa sĩ Huỳnh Phương Đông. Hơn nữa, bộ tác phẩm này được coi như một kho sử thi bằng hình ảnh. Tranh của ông là những tác phẩm sinh động, ghi lại những khoảnh khắc chiến đấu anh dũng của đồng bào, chiến sĩ miền Nam với bút pháp khỏe khoắn, phóng khoáng làm xúc động lòng người.

Ông từng đoạt giải nhất cuộc thi vẽ tranh cổ động toàn quốc thống nhất năm 1976, giải nhất Triển lãm Mỹ thuật TP HCM năm 1979. Năm 2007, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước cho bộ ba tác phẩm tiêu biểu của mình: Trận Ấp Bắc (sơn dầu, 100 x 200 cm, 1982), Trận La Ngà (sơn dầu, 120 x 200 cm, 1993), Trận Bình Giã (sơn dầu, 110 x 230 cm, 1999). Miệt mài lao động nghệ thuật suốt một đời với 70 năm cầm cọ, tháng 4-2015 vừa rồi, họa sĩ Huỳnh Phương Đông có cuộc triển lãm lớn kỷ niệm sinh nhật lần thứ 90.

Ông đã được tặng Huân chương Kháng chiến hạng ba, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng nhất, huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam, huy hiệu Thành đồng Tổ quốc.

Hình ảnh cuối đời thường thấy của họa sĩ Huỳnh Phương Đông là ông luôn xuất hiện ở các triển lãm mỹ thuật với tập giấy và cây bút chì, vui vẻ ký họa chân dung bạn bè. Biết tin ông đột ngột ra đi, bạn bè, đồng nghiệp vừa bất ngờ vừa ngậm ngùi thương tiếc một cây cọ lão thành đã dành phần lớn đời mình để cống hiến cho nền mỹ thuật Việt Nam.

Lễ viếng họa sĩ Huỳnh Phương Đông từ ngày 21-12. Lễ động quan diễn ra lúc 10 giờ ngày 22-12, an táng tại Nghĩa trang TP HCM.