Bữa cơm quê

Tôi nhớ ngày ấy, dù thiếu thốn cỡ nào, anh em chúng tôi cũng được mẹ nấu cho ăn ngày ba bữa đều đặn vào buổi sáng, trưa và tối. Bữa sáng lót dạ thường là khoai lang luộc, sắn luộc hoặc cơm nguội còn thừa hôm trước rang lên với tóp mỡ. Mẹ tôi luôn nói rằng bữa ăn sáng rất quan trọng, ít hay nhiều cũng phải lót dạ. Anh em tôi vì thế mà không dám bỏ bữa.

Hồi đó nhà tôi nghèo lắm! Bữa sáng ăn đơn giản đã đành mà bữa chính cũng chẳng có thịt thà, cá mắm gì. Bữa cơm chính toàn rau là rau. Rau được hái ngoài vườn mẹ trồng sẵn. Mùa bông bí thì ăn bông bí. Mùa cà tím lại ăn cà tím. Chỉ khi có con gà lớn, con lợn xuất chuồng bán đi, có tiền mẹ mới ra chợ mua vài lạng thịt về kho. Bữa ăn có thịt anh em tôi ví như ăn cỗ, ăn như chưa từng ăn món nào ngon hơn thế.

Vào những mùa mưa, mâm cơm được cải thiện bởi cua, cá bố đi soi ở đồng. Tối tối bố treo đèn pin ở trán, thêm cái giỏ giắt ngang hông đi soi tới tận đêm khuya. Nếu là cua đồng thì mẹ giã nấu canh với rau tập tàng. Còn cá thì mẹ kho mặn với khế chua, lá nghệ thơm lừng. Mâm cơm vì thế mà hấp dẫn thêm, ăn no rồi nhưng tôi vẫn cứ thòm thèm. Hồi đó, tôi bé tí chưa suy nghĩ được nhiều, cứ mong quanh năm suốt tháng mưa để bữa ăn có cá, có cua. Khi lớn lên, mới hay rằng cả bố và mẹ đã đánh đổi tuổi xuân, hy sinh sức khỏe vì anh em chúng tôi. Những bữa cơm quê như vậy tôi cứ nhớ mãi, nhớ đến ứa nước mắt, thương bố mẹ vô cùng.

Một người bạn cũng dân quê kể với tôi, nhớ hồi mới lên phố trọ học, ăn cơm một mình, bạn nhớ lắm những bữa cơm quê, nhớ đến nỗi cứ mỗi bữa ăn bạn lại rơm rớm nước mắt. Đến khi ra trường đi làm, cuộc sống khá hơn nhưng bạn vẫn không bao giờ quên được ngày tháng hồi còn ở quê. Bạn bảo ăn cơm chỉ dăm con cá khô, dĩa rau muống ruộng, bát cà dầm tương nhưng lại thấy ngon vô cùng. Bạn thèm được vào bếp chuẩn bị bữa ăn với mẹ, nghe mẹ tỉ tê đủ chuyện từ bếp núc đến đồng ruộng.

Nhà tôi có thông lệ từ bao đời nay vẫn còn giữ là bữa ăn nào cũng phải đợi đầy đủ mọi người rồi mới ăn. Tôi cứ ngỡ gia đình nào cũng có thông lệ như vậy nhưng hóa ra không phải. Hôm tình cờ đến nhà người bạn ở phố, gặp ngay bữa ăn tôi mới hay là nhà bạn khác nhà mình. Nhà bạn mạnh ai người nấy ăn, người ăn trước, ăn sau. Tôi nghĩ chắc có lẽ mỗi người trong gia đình bạn bận quá nên không có thời gian ăn cùng. Nhưng bạn bảo dù bận hay không thì nhà bạn vẫn thường có thói quen như vậy. Tôi thắc mắc liệu ăn như vậy bữa ăn có ngon không? Bạn cười nói rằng ăn thế nào cơm cũng vào bụng hết cả thôi. Tự nhiên, tôi nhớ quá những lần cả nhà sum vầy quanh mâm cơm đầm ấm bên bố mẹ và anh chị.

Bữa cơm quê chỉ có vậy, đơn sơ như chính người dân quê nhưng với bất kỳ người con đi xa nào cũng nhớ, cũng thương đến nao lòng!