Cảm ơn thành phố

Cho đến khi đứng trên một sân khấu nhỏ ở đường sách Nguyễn Văn Bình giao lưu với độc giả trong buổi ra mắt cuốn sách "Sài Gòn ruổi rong nỗi nhớ" của mình do Chibooks tổ chức vào tháng Ba năm nay, lúc mọi cảm xúc đã lắng xuống, đọng lại trong tôi một tâm trạng rất khó tả.

Cái vui ở đây là lùi lại 6 năm về trước, tôi – một người viết văn tỉnh lẻ sống ở Nha Trang, không bao giờ nghĩ đến ngày tại một thành phố lớn, mình có buổi ra mắt sách nhẹ nhàng, ấm cúng, dễ thương như vậy.

Năm 2015, sau khi nghỉ hưu ở một cơ quan quản lý nhà nước, tôi tiếp tục làm việc cho một công ty ở Nha Trang. Trong đầu tôi không hề nghĩ có một nơi nào khác để sống đến cuối đời ngoài Nha Trang, môi trường sống tốt, tôi lại có thu nhập ngoài lương hưu… 

Thế rồi, đùng một cái, con tôi đang học đại học ở thành phố bị bệnh cần sự giúp đỡ của mẹ. Không suy nghĩ nhiều, tôi bỏ hết tất cả, nhà cửa giao lại cho chồng trông nom, dặn dò anh ở một mình phải biết tự chăm sóc bản thân, tôi tất tả vào thành phố.

Hành trang trở lại thành phố là tâm trạng nặng trĩu và khá hoang mang. Không biết những ngày sắp tới sẽ thế nào, mình sẽ sống ra sao. Thu nhập chỉ lương hưu và sự hỗ trợ ít oi từ lương công chức của chồng, phải biết cân đối chi tiêu, nhất là trong thời gian chữa bệnh cho con. Tôi tự nhủ với lòng, không được bỏ cuộc và quan trọng phải có sức khỏe.

Trong những ngày đầu khó khăn ấy tôi nhận được rất nhiều những bàn tay đưa ra cho mình nắm lấy của bạn bè là dân thành phố, đồng hương… khiến tôi trở lại trạng thái cân bằng và hội nhập nhanh để đồng hành với con. Rồi tôi đặt ra cho mình một quyết tâm biến nghịch cảnh thành thuận cảnh. Tìm cái may trong cái rủi. Bên cạnh việc phải mạnh mẽ để làm chỗ dựa cho con, tôi tự đề ra cho mình một mục tiêu nữa là tìm hiểu về thành phố. Cũng là một cách tạo sự lạc quan để sống, chiến đấu cùng với con.

Những chuyến xe buýt đã đưa tác giả đến nhiều nơi, hiểu thêm về TP HCM Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Với túi tiền có hạn, xe buýt là phương tiện đáp ứng được yêu cầu cho người muốn khám phá hết thành phố như tôi. Khi ấy tôi ở Phú Nhuận, thuận tiện những chuyến xe buýt phía Thủ Đức, Củ Chi… Rồi tôi đi xa hơn: Bình Dương, Lê Minh Xuân, Định Quán… cũng chỉ bằng xe buýt, phải chuyển 3,4 chặng xe. Nhờ vậy mà tôi thuộc làu đường trên cao, vành đai, hầm chui.., kết hợp tra cứu bản đồ Google.

Lang thang ruổi rong nỗi nhớ đã cho tôi tư liệu viết thành cuốn sách được in và tái bản chỉ trong 1 năm. Là điều mà lúc ở Nha Trang tôi không bao giờ ngờ được.

Một thay đổi nữa, bước ngoặt cuộc đời vào buổi hoàng hôn là khi tôi quyết định chọn thành phố làm chốn định cư cuối đời. Tôi bán ngôi nhà ở Nha Trang, mua một căn chung cư ở quận 7, có ban công nhìn ra sông. Hàng ngày, từ bàn làm việc, tôi có thể thấy những chiếc sà lan, tàu hàng đầy ắp container đến, đi và cảm nhận sức trẻ sôi động của thành phố tôi đang sống. Tôi có chỗ ngồi yên tĩnh buổi sáng để ngẫm ngợi, nghe tiếng gà gáy và nhìn dòng chảy trôi chậm trên sông.

Dường như tôi có duyên với nơi này từ năm 13 tuổi (1972) khi tôi được ba cho đi máy bay từ Nha Trang vào Sài Gòn. Tôi chỉ quanh quẩn trong nhà một người bà con của ba trong một con hẻm trên đường Yên Đổ (nay là Lý Chính Thắng). Phía sau nhà là gian sàn gỗ chồm trên dòng kênh, thường trực một mùi hôi phảng phất. Gần ngày về, ba dẫn tôi ra nhà sách Khai Trí, tôi mua được tập nhạc mình yêu thích ghi lại kỷ niệm chuyến đi chơi xa đầu tiên trong đời ấy.

Năm 18 tuổi, tôi vào TP HCM học đại học ở Thủ Đức. Tốt nghiệp ra trường, tôi được nhận vào làm hợp đồng ở một  cơ quan nhà nước, nhưng rồi phải nghỉ việc vì không nhập được hộ khẩu thành phố. Tôi có hai năm sau đó với những việc làm không ổn định, dạy kèm, học thêm… Và cuối cùng quyết định về Nha Trang làm việc.

Tưởng là ổn định nơi quê nhà nhưng cuối cùng tôi đã trở lại mảnh đất phương Nam hai mùa mưa nắng này. Hơn thế nữa, nghĩ rộng thêm một miền đất cho tôi nhiều cảm hứng đi và viết qua cái nhìn của người tỉnh lẻ: đầy bao dung, hào phóng cưu mang bao con người, mở rộng vòng tay ôm vào lòng bao mảnh đời.

Tôi muốn nói lời cám ơn thành phố đã cho tôi nhiều cảm xúc về những ân tình của người TP HCM và chọn nơi đây làm quê hương vào cái tuổi ít ai dám nghĩ đến sự thay đổi lớn. 

Tôi xin phép mượn hai câu thơ của thi sĩ Bùi Giáng, và có "cải biên" một chút cho phù hợp với tâm trạng tôi bây giờ: "Ta cứ ngỡ vào nơi này một chốc/Nào ngờ đâu ở mãi đến hôm nay".