Giải Mai Vàng 25 năm: Nhớ Huỳnh Phúc Điền

Ngày 30-6 này là đúng 10 năm đạo diễn Huỳnh Phúc Điền rời cõi tạm (30-6-2009). Giải Mai Vàng 10 năm qua vì thế cũng vắng bóng dáng Điền. Nhưng cứ mỗi năm, đến mùa Giải Mai Vàng là tôi nhớ đến Điền, dù từ đó đến nay, đã có nhiều đạo diễn tham gia dàn dựng lễ trao giải. Điền đối với Giải Mai Vàng trong đó có tôi là trường hợp đặc biệt, chúng tôi đến với nhau bằng tình cảm cũng thật đặc biệt.

Đạo diễn có tầm ảnh hưởng lớn

Tôi lớn tuổi hơn Điền nên ở vai anh. Chúng tôi biết nhau từ khi còn là sinh viên ở chung ký túc xá 135 Trần Hưng Đạo, quận 1, TP HCM dù học khác trường, tôi học Đại học Tổng hợp còn Điền học Nghệ thuật Sân khấu II. Hết thời sinh viên, tôi làm báo mảng văn nghệ, Điền làm đạo diễn sân khấu ca nhạc. Hai chúng tôi có điều kiện gần nhau.

Lễ trao Giải Mai Vàng 2008 là chương trình nghệ thuật cuối cùng của Huỳnh Phúc Điền với tư cách đạo diễn. Trong ảnh: Nghệ sĩ Hữu Luân và diễn viên điện ảnh Trương Ngọc Ánh trong trang phục áo dài của nhà thiết kế Võ Việt Chung làm khách mời công bố và trao giải cho nghệ sĩ Quyền Linh Ảnh: LÝ VÕ PHÚ HƯNG

Cuối năm 2003, tôi nhận nhiệm vụ Trưởng Ban Văn hóa - Nghệ thuật Báo Người Lao Động. Chị Nguyễn Thị Hằng Nga, Tổng Biên tập lúc đó, giao nhiệm vụ cho tôi là phải làm mới Giải Mai Vàng. Tôi nghĩ đã đến lúc đưa Giải Mai Vàng trở thành giải thưởng chuyên nghiệp nhưng cũng lo lắng vì lúc đó trong tay thật sự chưa có gì. Tôi hẹn gặp Điền bày tỏ ý muốn của mình. Điền ủng hộ ngay và nói để Điền giúp một tay, không lấy thù lao. Lúc này, Điền là đạo diễn tên tuổi, đang nổi như cồn, quy tụ lực lượng nghệ sĩ hàng đầu của showbiz Việt. Điền và nhạc sĩ Lê Quang (biên tập âm nhạc) là "cặp bài trùng" làm nên những chương trình ca nhạc dấu ấn như "Duyên dáng Việt Nam", "Làn sóng xanh" và nhiều live show đình đám của các ca sĩ ngôi sao lúc bấy giờ. 

Lê Quang cũng hứa chung tay, không quan tâm đến thù lao gì cả. Ngay nhà thiết kế sân khấu Lê Trường Tiếu cũng chỉ lấy tiền nguyên vật liệu. Tất nhiên, còn nhờ sự hỗ trợ của Trung tâm Ca nhạc Lan Anh, cho sử dụng miễn phí sân khấu và phương tiện kỹ thuật đi kèm; sự hỗ trợ sản xuất chương trình miễn phí của Trung tâm Băng nhạc Rạng Đông và cả những anh chị em nghệ sĩ tham gia trình diễn nhiệt tình không nhận thù lao,… Giải Mai Vàng lần thứ 9-2003 mới có được lễ trao giải diễn ra thành công trên sân khấu chuyên nghiệp sau đó.

Nghệ sĩ Việt Anh và nghệ sĩ Kim Xuân trong trang phục áo dài truyền thống, công bố và trao giải cho nghệ sĩ Minh Vương tại Lễ trao Giải Mai Vàng lần thứ 14- 2008 Ảnh: LÝ VÕ PHÚ HƯNG

Điền bảo: "Anh thấy chưa, có gì đâu mà lo không làm được". Tôi cảm ơn mọi người đã giúp cho Giải Mai Vàng thực hiện được giấc mơ vươn lên tầm chuyên nghiệp nhưng đặc biệt cảm ơn Điền. Chính Điền với tầm ảnh hưởng của mình đã làm nên một lễ trao giải hoành tráng, quy tụ không thiếu gương mặt nghệ sĩ nổi tiếng nào lúc bấy giờ, kể cả những nghệ sĩ tên tuổi ở hải ngoại mới về nước trình diễn: Elvis Phương, Trịnh Nam Sơn…

Đạo diễn Huỳnh Phúc Điền nhận Giải Mai Vàng 2008 - Đạo diễn ca nhạc được yêu thích nhất trên sân khấu lễ trao giải do anh làm đạo diễn Ảnh: LÝ VÕ PHÚ HƯNG

Thành công này có sức lan tỏa rộng lớn (vì lần đầu tiên lễ trao Giải Mai Vàng được tổ chức trên sân khấu chuyên nghiệp, được Đài Truyền hình TP HCM truyền hình trực tiếp), tạo tiền đề cho bước phát triển mới trong những mùa giải sau đó.

Tiết mục trình diễn của nhóm Mặt Trời Đỏ trên sân khấu Lễ trao Giải Mai Vàng lần thứ 14-2008 tại Nhà hát Hòa Bình do đạo diễn Huỳnh Phúc Điền dàn dựng Ảnh: LÝ VÕ PHÚ HƯNG

Kể ra, Giải Mai Vàng mất 9 năm mới lên được sân khấu chuyên nghiệp. Thành lập từ năm 1995, sau 4 năm mang tên "Giải thưởng Bình chọn Văn nghệ sĩ được yêu thích nhất", nhưng Giải Mai Vàng khi đó chỉ tổ chức mang tính quần chúng với quy mô nhỏ hẹp, tầm ảnh hưởng giới hạn trong phạm vi TP HCM. Còn nhớ lúc đó, cứ đến cuối năm, báo tổ chức bình chọn (chỉ có báo giấy), ban tổ chức tổng kết phiếu rồi chọn ra những nghệ sĩ đoạt giải, sau đó chọn ngày chủ nhật cuối tháng chạp âm lịch kéo nhau đến Công viên Văn hóa Đầm Sen hoặc Khu Du lịch Suối Tiên tổ chức lễ trao giải, khán giả được mời vừa dự lễ trao giải, giao lưu với nghệ sĩ vừa được tham quan Đầm Sen, Suối Tiên miễn phí nên ai cũng háo hức.

Sân khấu Lễ trao Giải Mai Vàng lần thứ 14-2008 tại Nhà hát Hòa Bình do đạo diễn Huỳnh Phúc Điền dàn dựng Ảnh: LÝ VÕ PHÚ HƯNG

9 năm cho một hình thức trao giải như vậy là cũ kỹ và nhàm chán nên khi vào sân khấu chuyên nghiệp, lên sóng truyền hình trực tiếp, thậm chí bán được vé, Giải Mai Vàng như được tiếp thêm sức, bước đi với tâm thế mới, hào quang mới trong mắt công chúng yêu nghệ thuật và giới nghệ sĩ.

Rất trách nhiệm và đặt hết tâm huyết

Những mùa Giải Mai Vàng kế tiếp, Huỳnh Phúc Điền vẫn vai trò đạo diễn dàn dựng lễ trao giải. Điền làm việc rất trách nhiệm và đặt hết tâm huyết vào công việc khi đã nhận lời, không có kiểu vừa nhận chương trình này vừa nhận chương trình kia khi 2 chương trình diễn ra cùng lúc. Trước khi nhận lời, bao giờ Điền cũng tập trung suy nghĩ vài ngày để tìm ra tứ cho chương trình, nếu không tìm ra được tứ nghĩa là không có cảm hứng, Điền từ chối ngay. Làm chương trình với Điền thật sướng, Điền trình bày ý tưởng, nếu đồng ý là ban tổ chức an tâm. Điền thay mặt ban tổ chức trực tiếp mời nghệ sĩ biểu diễn lẫn nghệ sĩ làm khách mời công bố trao giải, bởi họ đều được Điền xem là diễn viên cho tác phẩm của mình nên chọn lựa theo những tiêu chí Điền muốn và tìm cách tạo đất diễn cho họ.

Nghệ sĩ nào đã nhận lời làm cho Điền thì phải có trách nhiệm. Điền đã từng cắt tiết mục "đinh" trong chương trình lễ trao Giải Mai Vàng của một ca sĩ ngôi sao vì người này đến trễ giờ diễn. Điền đề nghị ban tổ chức vẫn trả thù lao nhưng không cho diễn vì theo lịch trình, tiết mục của cô ấy đã đi qua. Điền nói: "Phải làm vậy để thiết lập kỷ luật biểu diễn".

Giữa năm 2007, phát hiện mình mắc bệnh ung thư gan, Điền gác lại công việc, không nhận chương trình nào để tập trung chữa bệnh. Sau một thời gian điều trị tại Singapore trở về nước, Điền thấy sức khỏe của mình có dấu hiệu tốt lên lại gọi điện hẹn gặp tôi ngỏ ý muốn làm chương trình lễ trao Giải Mai Vàng 2008, bởi Điền được trao Giải Mai Vàng 2007 - Đạo diễn ca nhạc được yêu thích nhất, khi còn điều trị trên giường bệnh ở Singapore. Tôi lo cho sức khỏe của Điền nên chưa thật dứt khoát. Điền bảo em có ý tưởng cho chương trình lần này rồi nên anh yên tâm.

Sau này ngồi nghĩ lại, tôi thấy dường như Điền dồn hết tinh lực cho chương trình nghệ thuật cuối cùng của đời mình. Lấy ý tưởng bến nước, mái đình làm chủ đạo cho phần thiết kế sân khấu, với màn hình LED cực lớn chiếm trọn chiều ngang sân khấu Nhà hát Hòa Bình để tạo phong cảnh, Điền xây dựng chương trình theo chủ đề tìm về nguồn cội, đậm màu sắc văn hóa dân tộc. Điền chọn nhạc sĩ Nhật Trung, xuất thân từ chiếc nôi âm nhạc dân tộc, có điều kiện tiếp cận với âm nhạc hiện đại của thế giới trong một thời gian dài học tập và làm việc tại Mỹ, để biên soạn và sáng tác âm nhạc cho chương trình theo đúng ý đồ nghệ thuật của Điền. Nhật Trung nhận lời và đích thân sang Mỹ để thực hiện phần thu biến tấu từ đoạn nhạc dân tộc ban Phù Đổng của nghệ sĩ Đức Dậu cho tiết mục mở màn. Các tiết mục biểu diễn của ca sĩ Mỹ Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Hồ Ngọc Hà, Hà Anh Tuấn, nhóm 5 Dòng Kẻ, nhóm Mặt Trời Mới cũng mang lại nhiều thú vị khi kết hợp màu sắc dân tộc trên nền nhạc hiện đại.

Điền đề nghị toàn bộ nghệ sĩ biểu diễn, nghệ sĩ khách mời trao giải, cả nam lẫn nữ đều mặc trang phục áo dài truyền thống. Nhà thiết kế Võ Việt Chung đã tài trợ cho chương trình gần 40 bộ trang phục áo dài cả nam lẫn nữ theo ý muốn của đạo diễn Huỳnh Phúc Điền. Có lẽ đây là chương trình lễ trao giải duy nhất ở Việt Nam làm được điều này. Tất cả nghệ sĩ tham gia chương trình đều hứng thú với ý tưởng của Điền, bởi nó tạo nên nét riêng, đẹp lạ và rất ý nghĩa.

Lễ trao Giải Mai Vàng 2008 diễn ra thành công ngoài mong đợi. Sáng hôm sau, Điền quay lại Singapore để thăm khám và nằm lại chờ giải phẫu cho đến khi chuyển về Bệnh viện Chợ Rẫy TP HCM và mất ở đó.

Điền ra đi ở tuổi 39, độ tuổi đang sung sức sáng tạo. Khi còn nằm trong phòng bệnh nặng ở Chợ Rẫy, Điền còn hẹn tôi là nếu em sớm khỏe lại, anh em mình sẽ làm chương trình lễ trao Giải Mai Vàng 2009, kỷ niệm 15 năm thành lập. Nhưng Điền mãi mãi không khỏe lại! 

"Hẹn" - Thực hiện ý nguyện của Điền

Đêm nhạc 10 năm nhớ Huỳnh Phúc Điền, chủ đề "Hẹn", nhằm gây quỹ giúp đỡ trẻ em nghèo mắc bệnh ung thư như ý nguyện của Điền trước khi mất, do nhạc sĩ Lê Quang giữ vai trò giám đốc âm nhạc, Huỳnh Phúc Thanh Nhân - em gái của Huỳnh Phúc Điền - làm đạo diễn, sẽ diễn ra tối 27-6, tại Trung tâm Sự kiện và Triển lãm White Palace, 108 Phạm Văn Đồng, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TP HCM.

Đạo diễn Huỳnh Phúc Thanh Nhân cho biết điều ý nghĩa nhất của đêm nhạc này là gia đình đã mời được tất cả những người thân thiết nhất của anh Điền, những người bạn chí cốt, ê-kíp đã cùng anh Điền "chinh chiến" nhiều năm, cùng trở về để "Hẹn"... với anh. Khách mời và khán giả yêu nhạc sẽ đến từ 18 giờ 30 phút để gặp gỡ, ăn nhẹ, xem lại các kỷ vật và những thước phim tư liệu về đạo diễn Huỳnh Phúc Điền trước khi bước vào đêm nhạc khoảng 150 phút với sự tham gia của các nghệ sĩ: Cẩm Vân - Khắc Triệu, Elvis Phương, Hồng Nhung, Phương Thanh, Lam Trường, Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, Thu Phương, Phan Đinh Tùng, Hồng Ngọc, Hoàng Bách, Đoan Trang, nhóm MTV,... qua phần dẫn dắt của Hồng Ánh, Trương Ngọc Ánh, Thanh Bạch và Minh Trang.