Hà Giang không phá dỡ toàn bộ Panorama, cải tạo thành điểm dừng chân ngắm cảnh

Liên quan đến việc xử lý tổ hợp nhà hàng, nhà nghỉ Panorama (huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang) xây dựng trái phép ngay trên hẻm vực Tu Sản, đoạn đèo Mã Pì Lèng nối Mèo Vạc với Đồng Văn, UBND tỉnh Hà Giang gần đây đã xin ý kiến các chuyên gia của Hội Di sản văn hóa Việt Nam; Hội Kiến trúc sư Việt Nam; Viện Bảo tồn di tích; Cục Di sản Văn hóa (Bộ VH-TT-DL); Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam... về phương án cải tạo công trình.

Tổ hợp nhà hàng, nhà nghỉ Panorama, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang xây dựng trái phép ngay trên hẻm vực Tu Sản - Ảnh: Huy Thanh

Báo cáo về việc cải tạo, chỉnh trang công trình Panorama tại đèo Mã Pì Lèng thành điểm dừng chân ngắm cảnh cho du khách với quy mô kiến trúc phù hợp, chủ đầu tư công trình, bà Vũ Thị Ánh, Chủ toà nhà Panorama, trình bày phương án sửa chữa kiến trúc sử dụng các họa tiết, chi tiết dùng trang trí của các dân tộc địa phương vào công tác hoàn hiện công trình tạo cảnh quan gần gũi với môi trường xung quanh, đồng thời cũng là nơi giới thiệu văn hóa, các sản vật và đặc sản địa phương với du khách trong và ngoài nước.

Về kết cấu công trình, bà Ánh nêu ý kiến phần công trình trên cốt mặt đường giữ lại toàn bộ kết cấu, chỉ thay đổi vật liệu hoàn thiện cho phù hợp như tiêu chí của Bộ VH-TT-DL đã nêu.

Lý do giữ lại vì phần nổi này chính là đối trọng neo giữ toàn bộ công trình, vì toàn bộ công trình nằm trên một triền dốc đứng, nếu đập bỏ chính là làm nhẹ phần đối trọng của toàn bộ công trình, có thể gây trượt, nguy hiểm cho toàn bộ công trình. Phần cuối phía dưới của công trình cũng vậy, nếu đập bỏ sẽ làm mất đối trọng phần chân công trình khi chịu lực bên trên dồn xuống. Phần này như chốt chặn để công trình được ổn định và giữ cân bằng vị trí. Toàn bộ kết cấu trên được liên kết chặt chẽ, tạo sự ổn định cho công trình.

Du khách ngắm cảnh dòng sông Nho Quế từ nhà hàng Panorama - Ảnh: Huy Thanh

Chủ đầu tư cho biết đã được các kỹ sư và chuyên gia kết cấu thiết kế và hướng dẫn chi tiết đảm bảo an toàn và bền vững của công trình.

Ngoài ra, về tôn tạo và bổ sung cảnh quan xung quanh công trình, bà Ánh cho biết sẽ trồng cây và hoa, đảm bảo cảnh quan công trình hài hòa với thiên nhiên xung quanh.

Cụ thể, khối nhà hàng ăn uống và giải khát 2 tầng sẽ được thiết kế tường ốp vật liệu giả gỗ mô phỏng nhà truyền thống người dân tộc Mông, làm thêm ngói âm dương theo truyền thống nhà của người dân tộc Mông.

Với khối nhà nghỉ ngơi 1 tầng với diện tích khoảng 207 m2, tường và lan can sân trời được ốp vật liệu gỗ mô phỏng nhà truyền thống của người Mông. Các trụ cột sắt đỡ sân trời được bọc lại bằng vật liệu cây trúc.

Nhận xét về phương án cải tạo công trình, PGS.TS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam, cho hay ông ủng hộ dự án cải tạo kiến trúc công trình điểm dừng chân Mã Pì Lèng trên cơ sở giữ lại khung kết cấu kiến trúc đã có.

Hà Giang không phá dỡ toàn bộ công trình Panorama, nhưng cải tạo thành điểm dừng chân, không có lưu trú - Ảnh: Huy Thanh

Theo PGS-TS Đặng Văn Bài, việc xây dựng điểm dừng chân ở Mã Pì Lèng là nhằm đáp ứng nhu cầu tiếp cận di sản và hưởng thụ, trải nghiệm các giá trị khoa học của khu Công viên địa chất và khu danh thắng Mã Pì Lèng. Đây cũng là phương thức góp phần thúc đẩy kinh tế du lịch của địa phương, tạo ra nguồn sinh kế mới cho đồng bào dân tộc đang cư trú trong khu Công viên địa chất, đồng thời tạo ra nguồn thu ngân sách, đầu tư trở lại cho việc bảo tồn di sản.

Tuy nhiên, PGS-TS Đặng Văn Bài chỉ ra hai nội dung quan trọng mà dự án cải tạo còn thiếu, đó là đánh giá tác động môi trường và giải pháp khắc phục những tác động xấu có thể xảy ra.

"Tôi quan tâm tới phương pháp xử lý chất thải (rắn và lỏng) trong quá trình vận hành công trình. Trong vùng lõi di sản, việc xử lý rác thải và ô nhiễm môi trường cần được đặt ra một cách nghiêm túc"- PGS-TS Đặng Văn Bài nêu quan điểm.

PGS-TS Đặng Văn Bài đề nghị về tổng thể dự án cải tạo kiến trúc điểm dừng chân nên đi theo hướng kiến trúc xanh hay kiến trúc sinh thái. Trong tương lai, khu Công viên địa chất và danh thắng Mã Pí Lèng có thể còn xây dựng thêm các công trình kiến trúc mới đáp ứng các nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội cũng như du lịch ở Hà Giang.

PGS Đặng Văn Bài cũng nhận xét nhóm tư vấn còn quá lệ thuộc hoặc hầu như sao chép yếu tố kiến trúc truyền thống của người Mông mà chưa có yếu tố sáng tạo.

Được biết, UBND tỉnh Hà Giang cùng các chuyên gia đều thống nhất quan điểm sẽ không phá dỡ toàn bộ công trình Panorama, nhưng đó sẽ chỉ là điểm dừng chân, không có lưu trú. Việc cải tạo cần đảm bảo kiến trúc theo kiến trúc truyền thống văn hoá của đồng bào dân tộc trên cao nguyên đá Đồng Văn. Thứ hai đảm bảo an toàn, thứ ba là về vệ sinh.

Trong tháng 3-2020, bản thiết kế công trình Paranoma sẽ tiếp tục được chỉnh sửa, sau đó sẽ được gửi lên Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Trường Đại học Kiến trúc, Ủy ban UNESCO, Cục Di sản Văn hóa. Sau khi các đơn vị liên quan thống nhất bản thiết kế đó, đồng thời có đầy đủ ý kiến của các nhà khoa học thì chủ đầu tư mới được tiến hành sửa chữa.