Mạnh tay xóa sổ trang phim lậu

Các trang phim lậu lâu nay luôn là mối đe dọa lớn cho nhà làm phim, nhà phát hành và các nền tảng thu phí trong, ngoài nước. Tuy nhiên, việc xử lý các trang phim lậu này luôn khó khăn bởi mỗi lần triệt phá được một trang thì hôm sau lại xuất hiện nhiều trang tương tự, thách thức cơ quan quản lý.

Cơ hội cho nền tảng thu phí Việt

Cơ quan CSĐT Công an TP HCM vừa công bố điều tra vụ án xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan theo quyết định khởi tố vụ án hình sự liên quan đến trang phim lậu phimmoi.net. Sự kiện này lập tức thu hút sự chú ý của nhà làm phim, nhà phát hành, nền tảng thu phí, khán giả bởi phimmoi.net là một trong những trang phim lậu hàng đầu ở Việt Nam. 

Theo số liệu thống kê từ Phan Law Vietnam - công ty luật theo đuổi vấn đề bảo vệ bản quyền số tại Việt Nam, phimmoi.net ước tính có khoảng 50-90 triệu người truy cập hằng tháng, kho phim đa dạng gồm 3.830 tựa phim điện ảnh và 2.697 phim truyền hình. Các phim mới được cập nhật liên tục để bảo đảm độ thu hút. Ngày 17-6-2020, phimmoi.net từng bị "khai tử" nhưng rồi sau đó nhanh chóng tái xuất với các tên miền phimmoiz.net, phimmoizz.net, phimmoizzz.net, zphimmoi.com, phimmoii.org, zphimmoi.tv, phimmoi.be…

Việc xử lý nghiêm các trang phim lậu là cần thiết nhằm tạo cơ hội cho nền tảng thu phí Việt phát triển. (Ảnh chụp màn hình)

Đây là khó khăn lớn nhất trong xử lý các trang phim lậu bởi việc đánh sập các trang này như tình trạng "bắt cóc bỏ dĩa", mãi không xử lý được. Tuy nhiên, lần này, việc khởi tố vụ án hình sự liên quan đến phimmoi.net là dấu mốc quan trọng trong xử lý vi phạm bản quyền phim tại Việt Nam. 

"Việc xử lý phimmoi.net bằng biện pháp hình sự có thể xem là động thái đầu tiên của thực thi quyền sở hữu trí tuệ theo Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tạo nên tiền lệ cho các vụ án hình sự khác liên quan đến hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan trên mạng sau này. Chúng tôi bày tỏ sự tin tưởng rằng vụ án này sẽ được giải quyết một cách đúng đắn, hiệu quả và hơn hết là tương xứng với hành vi, hậu quả mà phimmoi.net đã gây ra cho các chủ thể quyền và cho xã hội Việt Nam" - thông cáo từ phía Công ty Phan Law Vietnam có đoạn viết.

Nhiều người trong giới nhận định việc xử lý nghiêm để làm gương là cần thiết nhằm tạo cơ hội cho nền tảng thu phí Việt phát triển. 

"Tôi ủng hộ việc xử lý nghiêm các trang phim lậu vì nó gây thiệt hại lớn cho nhà sản xuất, phát hành. Đồng thời, nó cũng góp phần khuyến khích tư tưởng xem thường vi phạm bản quyền, luật sở hữu trí tuệ, cổ xúy thói quen sử dụng miễn phí những sản phẩm bản quyền. Nếu phimmoi.net được xử lý triệt để sẽ là gương để các trang lậu khác e dè hơn, khán giả cũng nhìn thấy được trách nhiệm của mình hơn trong giải trí, hưởng thụ tác phẩm phim ảnh" - biên kịch Thanh Hương nhận định.

Nâng cao nhận thức khán giả

Các trang phim lậu lộng hành ở thị trường Việt không phải là hiếm. Trước đó, tại nhiều hội thảo, hội nghị liên quan đến sở hữu trí tuệ và phát triển thị trường phim trực tuyến, tình trạng này luôn được đề cập. Bà Phan Cẩm Tú, đại diện của Hiệp hội Điện ảnh Mỹ (MPAA) tại Việt Nam, từng cho biết các trang phim lậu tồn tại được đa phần nhờ quảng cáo. Tại Việt Nam, 39% quảng cáo trên các trang phim lậu là sản phẩm quảng cáo hàng hóa và dịch vụ bất hợp pháp, 61% còn lại là từ các nhãn hàng chính hãng.

Sống nhờ quảng cáo, các trang phim lậu tìm mọi cách để có phim sớm nhất, kể cả quay lén để thu hút người dùng. Khi lượng truy cập cao, họ có thể lọt vào danh sách các trang web được các nhà quảng cáo tìm kiếm. Ngoài lợi nhuận quảng cáo, một số trang phim lậu còn thu phí người dùng thông qua hình thức thanh toán trực tuyến. Trong khi đó, những yếu tố khiến các nhãn hàng chọn trang phim lậu quảng cáo là giá rẻ, lượng truy cập nhiều và tần suất xuất hiện dày đặc trên đó.

Bà Trịnh Lê Minh Hằng, Giám đốc Công ty Skyline Media, cho rằng nhận thức của khán giả có vai trò quan trọng trong nỗ lực chống trang phim lậu về lâu dài. Để nâng cao nhận thức, công tác tuyên truyền về quyền sở hữu trí tuệ, quyền tác giả là hoạt động cần thiết. Đồng quan điểm, nhà báo Cát Vũ cho rằng việc vi phạm pháp luật của các trang phim lậu thì pháp luật xử lý nhưng về việc nâng cao nhận thức cần quá trình giáo dục lâu dài.

"Tôi nghĩ công tác tuyên truyền thông qua báo chí về ý thức bản quyền, sử dụng tác phẩm có bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ… góp phần nâng cao nhận thức của người dân. Đôi lúc, khán giả họ vì sự tiện dụng cũng không quan tâm đến vấn đề bản quyền thì việc tuyên truyền sẽ giúp họ thay đổi dần dần. Đồng thời, việc giáo dục quyền sở hữu trí tuệ từ ghế nhà trường cũng là hoạt động cần thiết để giúp thay đổi nhận thức của khán giả trẻ theo thời gian" - đạo diễn kiêm biên kịch Kay Nguyễn nói.