Nguyên Hùng trải lòng với đoản khúc thơ

Bìa tập thơ “108 đoản khúc thơ”

Nếu "102 mảnh ghép văn nhân" là chân dung bè bạn, nghệ sĩ thì 108 đoản khúc này cũng là một chân dung tự họa cùng những suy tư về thời cuộc, đời sống hôm nay. Ở đó, sự cô đọng là chủ thể, nén lại trong câu chữ rồi bung nở trong cảm thức người đọc.

Về viếng đại thi hào Nguyễn Du, nhà thơ mở lời cầu khấn đơn sơ, bởi chỉ có cụ Nguyễn Du mới chứng cho những ai có lòng thơm thảo:

"Về thăm cụ Nguyễn đầu xuân/ không cầu đỗ đạt thăng năm tiến mười/ chỉ xin một chữ Tâm thôi/ để cho người mãi với người yêu nhau" (Xin chữ cụ Nguyễn Du).

Tập thơ chất chứa nhiều xúc cảm về đời sống, những triết lý nghĩa nhân:

"Đau nào hơn mất niềm tin/ trăm ngàn lời hứa ném chìm ao sâu".

"Xây nhiều năm phá một giờ/ chớ cuồng tham vọng mà mơ hại người" (Mất).

Mỗi người một số phận, giàu nghèo khác nhau nhưng lối sống sẽ đem lại cách cảm nhận về đời, về giàu - nghèo, được - mất, về sự quên mình, biết cho và nhận:

"Cho đi nhưng của mãi còn/ nhận hoài vẫn cứ héo hon túi sờn/ giàu thêm nhờ biết sẻ nhường/ nghèo đi vì chỉ biết ôm về mình" (Giàu nghèo).

Trong thơ, sự hàm súc luôn cần thiết. Với tập thơ này, Nguyên Hùng đã làm được điều đó.

"Đi xa mấy chục dặm đường/ về nhà còn đọng mùi hương vườn chùa" (Đi lễ chùa).

Thơ ngắn đòi hỏi tính triết luận cao, đặc biệt là yếu tố bất ngờ. Nguyên Hùng đem lại bất ngờ cho chính anh và cả bạn đọc thơ khi viết:

"Đã có lúc anh làm con thuyền rạn/ chở mùa trăng trên biển tím là em/ mải say trăng gặp sóng bị đánh chìm/ anh sống sót nhờ bất ngờ biển cạn" (Biển cạn).

Nhiều người viết về cầu chữ Y nhưng đặt tình yêu trong ngữ cảnh này như Nguyên Hùng thì vừa quen vừa lạ, tạo sự độc đáo cho thơ:

"Bên này họ vẫn sóng đôi/ qua sông thì đã mỗi người một phương" (Cầu chữ Y).

Cũng như những người thơ khác, anh viết về tình yêu với đủ cung bậc. Có thể là cái buồn như thoáng qua mà thật ra dễ gì không nặng lòng:

"Giá ta được gặp nhau không quá muộn/ để khỏi chạnh buồn hờn giận vu vơ/ giá trái tim anh không dễ dàng thương tổn/ bởi những bóng hình thấp thoáng trong thơ" (Em đừng…).

Tự tin lắm, mạnh mẽ lắm mới dám viết những dòng thơ tự nhận mình là số đào hoa:

"Thiên hạ đua nhau lùng số đẹp/ từ số xe số điện thoại số nhà/ ta dễ tính gặp số nào cũng duyệt/ nên trời đì bắt số… đào hoa" (Số đào hoa).

Nhưng anh cũng đắm đuối như bao người trẻ dại giữa đời với cả một miền nhớ dâng đầy:

"Nhớ nhau không kể buồn vui/ nhớ nhau ngay cả lúc ngồi bên nhau/ nhớ nhau không kể là đâu/ Bãi Trước anh đợi Bãi Sau em chờ/… nhớ gì cháy rũ cánh hoa/ người đi bỏ lại mặc ta ru mình" (Hai khúc nhớ).

Với nhiều người đàn ông, nhất là những người cầm bút, rượu cũng là thứ không thể thiếu. Nguyên Hùng viết một cách giản dị nhưng không dễ có câu thơ như dưới đây nếu không có những trải nghiệm đời người:

"Em và rượu thật giống nhau/ làm nên hạnh phúc, đớn đau một đời/ khác nhau rượu uống thì vơi/ riêng em đầy mãi một đời trong ta" (Em và rượu).

Nên với người đời, anh gửi gắm hãy mở lòng mà sống, làm chiếc lá trên cành, "gội mưa tắm nắng mà xanh cho đời".