Nhà văn Nguyễn Quốc Trung - người anh cao thượng của tôi

Tin buồn được nhà văn Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TP HCM, chia sẻ trên trang cá nhân cùng với tin buồn về nhà văn Lê Thành Chơn ra đi trước nhà văn Nguyễn Quốc Trung gần 1 giờ. Tôi lặng đi trước tin buồn dồn dập về hai nhà văn đàn anh, nhất là với nhà văn Nguyễn Quốc Trung - người anh thân thương của tôi suốt 20 năm qua!

Nhà văn Nguyễn Quốc Trung

Khiêm tốn, chân tình, quý bạn văn chương

Những năm trước đại dịch Covid-19, gần như cuối tuần nào hai con tôi cũng đi ăn sáng với anh. Bác Trung thường đến với quà cho hai cháu là bánh giò, bánh chưng rất ngon, còn nóng hổi. Anh sống giản dị, chân tình và rất quan tâm đến bạn bè. Anh thường rủ tôi giao lưu với các nhà thơ, nhà văn ở TP HCM cũng như từ Hà Nội và các tỉnh, thành khác vào thành phố. Nhờ anh mà tôi được làm quen nhiều đàn anh, đàn chị cầm bút. Ai cũng quý mến, trân trọng anh. Mỗi khi viết được truyện ngắn hay tiểu thuyết, tôi và anh thường đưa cho nhau đọc để góp ý trước khi in. Anh viết lặng lẽ, cần mẫn, kiên trì và không bao giờ gây ồn ào để được chú ý; không bao giờ thay đổi phong cách để hợp với thời thế, thị hiếu của một bộ phận độc giả trẻ. Mấy năm gần đây, anh bỏ nhiều công sức để đọc tài liệu và viết tiểu thuyết "Di cư" (đề tài về sự hình thành cộng đồng người Việt ở hải ngoại). Thỉnh thoảng tôi hỏi thăm thì anh bảo "chưa xong"...

Điều làm tôi kính trọng anh nhất là đức tính khiêm tốn, không bao giờ lấy tư cách đàn anh để chê bai tác phẩm của đàn em, ghen tỵ hoặc khoe khoang hay kiêu căng kiểu "văn mình vợ người". Ngược lại, anh tận tình "chăm chút, nâng đỡ" cho các sáng tác của tôi. Nhiều truyện ngắn tôi nhờ anh đọc trước, đọc xong anh gửi đăng báo luôn cho tôi. Một số tiểu thuyết của tôi như: "Thánh thi", "Người khổng lồ đội mồ kể chuyện"..., anh còn bỏ tiền ra thuê người dàn trang, vẽ bìa rồi mang đến các nhà xuất bản giới thiệu để in hoặc xin tài trợ từ Hội Nhà văn Việt Nam cho tôi. Cách đây vài tháng, tôi viết xong tiểu thuyết "Á nhân" gửi nhờ anh đọc. Đọc xong, anh khen "tốt" và dặn tôi cứ để bản thảo đó, chờ qua dịch anh sẽ tìm nhà xuất bản. Mỗi lần tôi có tác phẩm được giải thưởng, anh mừng lắm; lần nào trật giải thì anh an ủi, động viên cứ như sợ tôi chán mà bỏ sáng tác! Có lần tôi nửa đùa nửa thật hỏi: "Sao anh lo cho em nhiều vậy?", câu trả lời làm tôi nhớ suốt đời: "Vì em viết hay hơn anh, tác phẩm của em phải được ra mắt công chúng". Chỉ câu đó thôi đủ thấy anh cao thượng thế nào (vì trên thực tế anh là nhà văn đoạt rất nhiều giải thưởng văn học).

Thương tiếc một văn tài

Trong 33 năm viết lách của mình, tôi đã may mắn gặp anh, được anh thương như đứa em ruột, lo cho từ việc in tác phẩm đến những tin nhắn hằng ngày dặn dò phải giữ gìn sức khỏe, hỏi thăm các cháu và nhắc nhở: "Rảnh thì viết đi em"... Tôi biết ơn anh vì những điều như vậy, luôn coi anh là người thân thiết. Từ cha tôi đến anh em, vợ con tôi đều yêu mến, quý trọng anh.

Từ ngày TP HCM căng thẳng chống chọi với đại dịch, sáng nào anh cũng gửi cho tôi hình Phật Tổ, Quan Âm Bồ Tát cùng những lời chúc bình an. Anh dặn tôi đừng cho các cháu ra đường... Tôi nhớ cái ngày anh gọi điện thoại hồ hởi báo tin vừa được chích vắc-xin. Rồi ít lâu sau đó anh lại gọi, giọng gấp gáp: "Anh bị dương tính rồi, giờ nhập viện 175 nhưng bác sĩ bảo bị nhẹ"... Tôi bàng hoàng hỏi lại: "Anh đi đâu mà bị?". Anh kể mua rau nhờ giao tận nhà và bị lây nhiễm qua shipper. Tôi cố trấn tĩnh, động viên anh: "Anh được chích một mũi vắc-xin rồi, không sao đâu, điều trị vài ngày là khỏi"...

Ngày nào tôi cũng nhắn tin hỏi thăm anh. Hai, ba ngày đầu anh nhắn lại ăn được, ổn hơn... làm tôi mừng lắm. Nhưng từ ngày thứ tư, thứ năm, phải qua buổi, qua đêm anh mới trả lời tin nhắn, chữ trong tin lại lộn xộn, rối rắm, đại ý nói anh mệt, vừa được cấp cứu và bác sĩ đang diệt virus trong cơ thể anh. Tôi nói với hai con: "Bác Trung nặng thêm rồi"…

Những ngày tiếp theo còn đáng sợ hơn khi anh không còn trả lời tin nhắn nữa. Tôi hỏi nhà văn Bích Ngân, chị cũng như tôi, đang tìm cách để biết tin anh vì ai cũng lo âu, nóng ruột. Đến 11 giờ 26 phút ngày 10-9, nhà văn Bích Ngân gửi tin nhắn của đại tá - nhà văn Đào Văn Sử cho biết đã liên lạc được Quân y viện 175 và nơi đây cho biết anh Nguyễn Quốc Trung tiên lượng xấu. Đến 15 giờ 24 phút, nhà văn Bích Ngân cho biết nhà văn Nguyễn Quốc Trung đã ra đi, để lại cho bạn bè, người thân nỗi đau xé lòng! Lúc 19 giờ tối, vợ tôi đang trực ở phòng khám bệnh viện đọc tin anh mất trên báo, vội gọi điện cho tôi vì tưởng tôi chưa biết. Tôi càng thẫn thờ, buồn bã, tiếc thương anh.

Nhà văn Nguyễn Quốc Trung ra đi giữa lúc Covid-19 diễn biến phức tạp nên không thể có một lễ tang chu đáo cho anh. Người thân, bạn bè, đồng đội, đồng nghiệp, độc giả hâm mộ dù rất yêu quý cũng không thể đến thắp hương. Vĩnh biệt anh. Em kính tiễn anh với tiếc thương vô cùng!