Sân khấu 5B "đóng băng" đến bao giờ?

Được xem là "anh cả đỏ" của sân khấu xã hội hóa, Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM được khán giả và giới văn nghệ sĩ gọi bằng cái tên thân quen là sân khấu 5B (tọa lạc tại 5B Võ Văn Tần, phường 6, quận 3, TP HCM) đã đóng cửa từ tháng 6-2015 đến nay với lý do chờ xây dựng nhưng chưa biết đến bao giờ.

Nghệ sĩ, nhân viên sống lây lất

Từ thập niên 1980 đến 1990, hoạt động của CLB Sân khấu thể nghiệm 5B Võ Văn Tần đã được Hội Sân khấu TP HCM nâng cấp thành Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM trong niềm vui của nhiều thế hệ nghệ sĩ. Dù là sân khấu nhỏ, hoạt động theo mô hình "lấy khán phòng làm sàn diễn", đa dạng hóa hình thức biểu diễn với phong cách diễn viên thoại trực tiếp, không dùng hệ thống khuếch đại âm thanh; đây là chiếc nôi nuôi dưỡng đam mê sáng tạo nghệ thuật, chắp cánh cho nhiều thế hệ nghệ sĩ sân khấu kịch nói làm nên tên tuổi, bay cao, bay xa trên con đường sự nghiệp của mình, như: NSND Hồng Vân, NSƯT Thành Lộc, Hữu Châu, NSƯT Thành Hội, đạo diễn Ái Như, nghệ sĩ Minh Nhí, Thanh Thủy… Nơi đây đã cho ra đời những vở diễn nghệ thuật đỉnh cao, nhiều khám phá, sáng tạo, định hưởng thẩm mỹ công chúng yêu kịch.

Cảnh trong vở “Dấu xưa” - vở mới của Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM phải đi thuê rạp Công Nhân để được công diễn

Kể từ khi lớp nghệ sĩ ngôi sao ở đây ra riêng xây dựng sân khấu theo đường hướng của mình, sàn diễn này rơi vào tình trạng đi xuống do thiếu chiến lược phát triển đúng hướng và khủng hoảng thiếu diễn viên ngôi sao. Qua 2 "trào" giám đốc là Việt Anh, Thanh Hoàng và đến nay là Mỹ Uyên, đã có lúc cả ba phải đi vay tiền để bù lỗ vì hoạt động của nhà hát tự thu, tự chi. Tất cả đều nhờ vào phòng vé. "Để trả lương đủ cho nhân viên…, chúng tôi phải đi vay tiền hoặc xuất tiền túi để thanh toán, rồi chờ các suất diễn bù lại. Muốn sáng đèn thì phải có tiền. Có thực mới vực được đạo" - NSƯT Mỹ Uyên cho biết trước khi sàn diễn này tạm ngưng để xây dựng.

Hào quang của "5B" đã là quá khứ. Điều đáng nói là những con người gắn bó với thương hiệu này hiện nay sống ra sao mới là thực tại khiến những ai quan tâm phải lo lắng. Anh Quốc Bảo, chuyên viên âm thanh kỳ cựu của "5B", cho biết: "Chúng tôi vừa lập danh sách gửi NSND Kim Cương để mong đến dịp cuối năm có phần quà từ chương trình "Nghệ sĩ tri âm". Anh chị em tứ tán khắp nơi, sống rất chật vật, khó khăn. Ai cũng mong "5B" mau chóng sáng đèn trở lại".

Diễn viên Nam Sang, sau thời gian rời "5B" trong nỗi buồn, đã về Cần Giờ làm công tác văn nghệ tại trung tâm văn hóa huyện, nay cũng đã nghỉ việc. "Tôi mong muốn sân khấu 5B tái hoạt động để anh chị em nghệ sĩ được làm nghề" - Nam Sang tâm sự.

Chị Trâm, nhân viên lao công của "5B", buồn bã nói: "Đời sống khó gấp nhiều lần vì "5B" đóng cửa, chúng tôi đâu có lương".

Phải… chờ

Với tâm trạng ngồi trên "đống lửa" khi nhìn thấy sự xuống cấp của Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM, Hội Sân khấu TP HCM đã quyết định tạm ngưng hoạt động để tiến hành sửa chữa, nâng cấp và xin chủ trương TP cho liên doanh để xây dựng mới. "Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc phải đóng cửa nhà hát, đó là hệ thống máy lạnh quá cũ, âm thanh, ánh sáng không bảo đảm hiệu quả sử dụng như trước. Quan trọng hơn là phải lắp hệ thống thang máy, vì không thể bắt khán giả leo bộ lên tầng 4 để xem kịch trong khi khán giả có nhiều người lớn tuổi" - NSND - đạo diễn Trần Ngọc Giàu, Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, cho biết.

Những nhu cầu cấp bách như thế đòi hỏi "5B" phải thích ứng. Chỉ có xây dựng mới trụ sở của Hội Sân khấu TP HCM, trong đó có nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP, mới đáp ứng được nhu cầu này. Chủ trương đã có nhưng thủ tục còn lắm nhiêu khê.

Sự đóng băng của "5B" đã khiến nghệ sĩ, công nhân hậu đài mỏi mòn mong đợi, đời sống bấp bênh, không phương hướng, NSƯT Mỹ Uyên đã có giải pháp đề xuất tạm thời sửa chữa các hạng mục của nhà hát để "5B" có thể sáng đèn biểu diễn trở lại.

"Ban Thường trực Hội Sân khấu TP HCM cũng có chủ trương sửa chữa cho tái hoạt động "5B". Vấn đề còn lại là ban giám đốc nhà hát phải trình bày được kế hoạch. Việc khôi phục hoạt động phải bảo đảm chất lượng, hiệu quả và kịch mục, diễn viên phải được tái cấu trúc một cách chuyên nghiệp" - NSND Trần Ngọc Giàu nói.