TẠP BÚT DỰ THI - Thành phố và câu chuyện tình người

Đêm hôm nhà có khách, bạn cũ của chồng, anh rời thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) lúc tròn hai mươi. Hai người đàn ông có nhiều kỷ niệm với thành phố phương Nam đã có cuộc trò chuyện sôi nổi. Tôi chen vào hỏi, anh nhớ nhất điều gì về phố thì đôi mắt khách bỗng tối sầm. Anh bùi ngùi: "Lúc nào cũng cồn cào quay quắt, có rất nhiều thứ để nhớ, nên không thể trả lời nhớ nhất điều gì". Những chia sẻ của người xa TP hơn hai mươi năm, nghe cảm động xót xa. Lời của anh đã chạm vào giấc mơ thuần khiết bao năm của tôi.

 Không phải bây giờ mà từ những năm 90 của thế kỷ trước, xóm tôi đã có rất nhiều người vào TP HCM kiếm sống. Mỗi lần có người từ TP về, xóm đang lặng lẽ bỗng râm ran huyên náo. Vui từ đầu ngõ, cả người xa quê và người ở nhà đều muốn nói. Hồi đó, tôi còn nhỏ, thích hóng chuyện và rất đỗi tò mò. Những câu chuyện ở TP lôi cuốn tôi. Men theo những lời kể, lúc dông dài khi đứt đoạn, tôi hình dung TP rộng lớn với những ngôi nhà lộng lẫy, ban ngày nhộn nhịp, đêm về lấp lánh. Tôi tưởng tượng tòa lâu đài, bàn tiệc, những trái nho tươi ngọt, những chiếc bánh kem tinh xảo, những viên kẹo mê ly được đặt trên những chiếc đĩa sứ sang trọng… Tôi nghĩ về TP xa xôi đó với sự tưởng tượng độc đáo nhất. Nhưng đọng lại trong tôi vẫn là những câu chuyện về tủ bánh mì 0 đồng, cửa hàng cơm từ thiện. Thân thiện, cởi mở, xem cho đi như một sự hàm ơn. Tôi hiểu rằng vẻ đẹp thực sự của TP là đây, của những con người chăm chỉ, năng động, nghĩa tình.

Có lần, tôi thấy mình đứng giữa lòng phố, đi lang thang ở những ngả đường rồi dừng lại trước cửa một hiệu bánh sực nức mùi thơm. Chao ôi, phố đông vui và đẹp đẽ! Tôi sung sướng ngất ngây khi được tận mắt tận tai cảm nhận nhịp đập của phố chứ không phải chỉ là ý nghĩ tốt đẹp được phác thảo qua lời kể nữa. Nhưng chỉ là giấc mơ lặp lại. Mỗi lần thức dậy sau cơn mê, tôi đều nuôi ý nghĩ, nhất định phải vào TP rực rỡ một lần.

Bệnh viện Chợ Rẫy, nơi các y bác sĩ đã cứu sống tác giả sau một tai nạn giao thông Ảnh: PHẠM DŨNG

Học xong lớp 12, tôi năn nỉ mẹ được vào TP HCM thi đại học, mẹ bảo nhà không có tiền. Cho đến năm 28 tuổi, sau một giấc ngủ dài, tôi đã mở mắt ở TP HCM. Cuộc sống chưa có phép màu với tôi, không phải đang lang thang giữa lòng phố, rồi dừng lại trước một hiệu bánh thơm ngon mà tỉnh dậy trong phòng bệnh với khuôn mặt méo mó. Cuộc đời lắm cao trào, tôi sốc chí mạng vì đi chưa hết nửa đoạn đường của kiếp người lại gặp quá nhiều tai ương. Nhưng dù sao đi nữa tôi vẫn mang ơn TP này, mang ơn bệnh viện Chợ Rẫy đã đưa tôi về từ cõi chết - sau một tai nạn giao thông thương tâm.

Ngày xuất viện, thần trí còn lù mù hoảng loạn, tôi chưa kịp nhìn mặt TP của trái tim. Trong lúc chờ xe, tôi muốn được ăn một tô hủ tiếu. Ăn xong, mẹ cẩn thận mở cây kim chuẩn bị rút tờ tiền chẵn cuối cùng, chủ quán lắc đầu. Chị bảo đó là quà tạm biệt TP HCM. Thấy mẹ chưa chịu nhận quà, anh chồng xua tay nói: Lần sau ghé lại, sẽ lấy gấp đôi. Đó là một tiểu tiết đáng nhớ, trên suốt chặng đường về nhà, mẹ liên tục xuýt xoa, người TP HCM nhơn đức lạ, gần hai tháng nuôi con, mẹ chỉ ăn cơm từ thiện.

Được một thời gian, tôi lại khăn gói vào TP HCM tái khám. Lần này đi với em gái.

Xe dừng ở bến xe miền Đông khi trời còn chưa nhìn rõ mặt. Đang chao đảo ngật ngừ thì có một anh rề xe lại hỏi: "Hai cô về đâu, để tui chở?". Tôi nói: "Anh chở hai chị em luôn nghen!". "Hai cô thông cảm, tui không chở ba". Tôi trấn an: "Giờ này không có cảnh sát giao thông đâu, có gì sẽ nói bị bệnh, cần người ngồi sau đỡ". Cứ tưởng sẽ thuyết phục được nhưng anh trả lời kiên quyết: "Không phải có công an hay không mà chở ba có an toàn không?". Tôi cố nài: "Thì anh chạy cẩn thận chút". "Tui chạy cả đời chớ ngày bữa gì mà liều mạng cô ơi!".

Xe dừng trước cổng bệnh viện. Trời bất ngờ mưa, anh lấy chiếc áo mưa trong cốp xe đưa cho tôi. Thấy tôi tái xanh, anh chạy đi mua dùm lốc sữa và cái bánh bao. Lúc anh quay xe đi đón em gái đang chờ, tôi đã nhìn theo anh như nhìn một… người hùng.

Khám bệnh xong, tôi về chỗ anh Thế cùng xóm – đang là chủ đại lý vé số ở TP HCM. Đại lý nuôi đội quân khoảng hai mươi người từ quê ra. Hỏi thăm thì biết thu nhập bán vé số ở đây khá cao so với làm ruộng. Thím Chơn tấm tắc khen: "Người ở đây thảo ăn lắm. Không mua vé số thì cho chai nước, dĩa cơm". Rồi thím kể ngay chỗ ngã tư đường, có quán cơm tấm nhỏ của một chị đơn thân. Chị là bà mẹ nhân từ và có hai đứa con rất ngoan, lễ phép. Không những bán rẻ cho những người bán vé số mà những ngày nhà có cúng kiếng, chị sẽ kêu mấy cô chú bán vé số lại ăn trưa, còn gửi bánh đem về. Nghe thím kể, tôi thầm ngưỡng mộ người phụ nữ đơn chiếc đó, bỏ qua những thua thiệt buồn phiền, chị vẫn lặng lẽ cho đi giữa cuộc đời. Tôi nói với thím Ba, có dịp vào lần nữa, con sẽ ghé quán chị ấy dùng cơm.

          Từ biệt TP HCM, tôi ấn tượng với nhận xét của anh Thế: " Đất này cưu mang được hết, từ người có bằng cấp đến kẻ không tấc đất cắm dùi". Một câu nói, một lần gặp có tác dụng thức tỉnh. Tôi không còn lý do để buồn bã với những bất hạnh của đời mình nữa. Bỏ qua những nỗi buồn riêng, tôi sẽ sống tốt, sống yêu thương như lời tri ân TP đã tái sinh tôi.