Tìm thấy ánh sáng từ thơ

 Nhưng rồi lúc đọc: "Giọt mưa làm ướt nỗi buồn/Hay buồn làm ướt tâm hồn giọt mưa?", tôi đã cảm thấy câu lục bát ấy đã có cách nói mới. Tác giả là Nguyễn Việt Anh, do tai nạn đã trở thành người khiếm thị từ năm 13 tuổi.

Từ trong bóng tối, chàng trai sinh năm 1982, quê Hà Nội này đã tìm thấy "ánh sáng" từ thơ. Nói cách khác, qua thơ, anh đã tìm thấy niềm sống tưởng chừng như cũng đang chan hòa ánh sáng. Đó là ánh sáng của niềm vui sáng tạo, bầu bạn cùng con chữ. Sau tập thơ "Thức cùng bóng tối", anh đã lần lượt có "Bầu trời nhỏ", "Em là đôi mắt", "Nhân đôi bầu trời" và nay, "Mắt chiều khép ánh hoàng hôn" (NXB Phụ Nữ).

Bìa tập thơ “Mắt chiều khép ánh hoàng hôn”

Những câu thơ ấy, tôi nghĩ là tiếng lòng của một người dành cho một người. Người đó không ai khác, chính là Nguyễn Việt Anh thôi. Những câu thơ nặng trĩu nỗi niềm, một bâng khuâng không rõ nét:

Nâng ly bóng chạm với hình/Tưởng ta cay đắng một mình mà đôi.

Đôi ở đây cực hay bởi ta cay đắng thì hình bóng ấy cũng cay đắng nốt. Tôi lại nhớ đến câu thơ của Tản Đà tiên sinh:

Bóng ơi mời bóng vào nhà/ Ngọn đèn khơi tỏ, đôi ta cùng ngồi.

Cách nói giữa chính mình với bóng, xét ra hầu như cũng đều thể hiện sự đơn độc. Lấy cái bóng làm tri kỷ. Nghĩ thế mới thấy tâm trạng ấy lẻ loi đến dường nào.

Có người hỏi: "Cuộc đời nhiều đau khổ dễ dẫn đến một hồn thơ bi quan. Tại sao anh lại không như vậy?". Nguyễn Việt Anh trả lời: "Tôi nghĩ rằng ai cũng có khoảng thời gian sóng gió, gập ghềnh trong đời, người bình thường cũng vậy và người có hoàn cảnh đặc biệt như tôi cũng vậy. Điều quan trọng là chúng ta đối mặt với nó như thế nào và ứng xử với nó ra sao. Ứng xử với những điều đó chính là cách làm cho cuộc sống sáng sủa và tốt đẹp hơn".

"Thắp lên một ngọn nến, còn hơn ngồi nguyền rủa bóng tối". Nhiều người đã nhớ và thích câu châm ngôn này. Có điều, khi va chạm vào cảnh ngộ không ưng ý, liệu mấy ai có thể thực hiện theo? Với Nguyễn Việt Anh vẫn tin tưởng: "Chợt rơi nỗi nhớ vô hình/Gặp người yêu chở bóng mình đi chơi". Chỉ nghĩ thế, lấy đó làm vui. Khi đọc thơ của Nguyễn Việt Anh, tôi thích sự bao dung ở một tâm niệm:

Muốn cưu mang chẳng đủ tiền/Vết thương người ấy tấy lên thân mình.

Một lời biện bạch đáng yêu quá đi mất. Và từ trong bóng tối, anh đã chiêm nghiệm về một lẽ thường tình mà không phải ai cũng nhận ra:

Cám ơn giọt nước không lời/Dạy ta biết cách bay hơi thế nào?

Thơ lục bát dễ làm, nếu biết vần níu theo vần. Tuy nhiên, lại cực khó bởi không dễ tìm ra một cách nói mới trong quy định ngặt nghèo chỉ sáu và tám nối mạch theo nhau. Không khéo sẽ trở thành vè. Nguyễn Việt Anh đã chọn lấy cách nói ngắn và gọn. Không dài dòng. Có thể cũng do hoàn cảnh của anh chăng?

Thời buổi này, một tập thơ in ra, hàng trăm tập thơ in ra, nghĩ cho cùng cũng là âm vang của viên sỏi rơi xuống dòng sông. Mà cũng chẳng sao, nhất là trong những trường hợp cụ thể như Nguyễn Việt Anh, quý lắm bởi chính thơ đã giúp họ có được ánh sáng của niềm vui sống mỗi ngày.