Vì sao lương cơ sở tăng 30% nhưng lương hưu chỉ tăng 15%?

Trả lời nội dung về vấn đề lộ trình tăng lương, ông Đặng Thuần Phong, Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, cho biết việc cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27 (năm 2018) đã 3 lần lùi, hiện vẫn chưa hoàn thành được. Tinh thần là phải làm thận trọng, chắc chắn, hiệu quả.

Theo ông Phong, Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã họp hơn 20 cuộc, trong đó thực hiện được 4 nội dung, còn 2 nội dung vẫn chưa thực hiện được. Trong số này có vấn đề về bảng lương mới và xác định vị trí việc làm, tinh giản biên chế, trả mức lương từng vị trí nào cho thích hợp.

Quá trình thực hiện cải cách tiền lương cho thấy xác định vị trí việc làm còn chưa đồng bộ, chưa thống nhất giữa các bộ, ngành và địa phương, mặc dù chung lĩnh vực.

Các bảng lương của lực lượng vũ trang cũng có những biến động. Với đơn vị sự nghiệp công lập, số tự chủ toàn phần, tự chủ chi thường xuyên và đầu tư rất thấp, chỉ được 30%. Còn lại trên 70% ngân sách nhà nước vẫn phải chi. Nếu không sắp xếp được vị trí việc làm ở những cơ sở công lập như vậy thì rất khó cải cách tiền lương.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho hay quan điểm của Ban chỉ đạo cải cách tiền lương là lùi thời điểm cải cách tiền lương để Chính phủ tính toán kỹ. Nguyên tắc là phải xác định vị trí việc làm trên cơ sở sở tinh giản biên chế, lúc đó mới tính được các hệ số lương khác nhau, mới cải cách được tiền lương. Sắp tới, Chính phủ chắc chắn sẽ rà soát tổng thể các bảng lương, vị trí việc làm, để có tính toán cụ thể.

Ngoài ra, còn vướng mắc trong việc sắp xếp 9 nhóm phụ cấp. Cơ cấu tiền lương hiện nay là 40-60, tức là 40% trợ cấp-60% lương cơ bản. Còn theo thiết kế mới khi sắp xếp lại 9 nhóm phụ cấp, tỉ lệ là 30-70. Nếu không xử lý đồng bộ, sẽ có nhiều người rất thiệt thòi. Ví dụ ở những nơi công tác vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn, cơ cấu lương có phần nhiều từ phụ cấp này. Tuy nhiên, nếu thực hiện cải cách về việc bố trí lại các nhóm phụ cấp lương của nhóm này có thể thấp hơn so với khi chưa cải cách. Như vậy không khuyến khích được nhân tài, nỗ lực.

Vì thế, Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã cho phép giữ lại phần trên để tính toán, nghiên cứu, tiếp tục hoàn thiện.

Bên cạnh đó, cũng cần tính toán đến phần 10% của quỹ khen thưởng, để trên cơ sở đó có nguồn động viên cho từng cơ quan, đơn vị khi thực hiện cải cách tiền lương. Đồng thời, khi cải cách tiền lương sẽ phải sửa hơn 20 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lương cơ sở, đến nay Chính phủ chưa trình được.

Về một số ý kiến băn khoăn vì sao lương cơ sở tăng 30% nhưng lương hưu chỉ tăng 15%, ông Đặng Thuần Phong cho hay nhiều người hưu trí cũng gọi điện để hỏi ông về việc này. Thời gian qua, mức lương hưu của người nghỉ hưu liên tục được nâng lên, trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và tăng trưởng kinh tế.

Tính toán của Ban chỉ đạo cải cách tiền lương cho thấy với số lần tăng lương hưu thời gian qua thì lương hưu chỉ tăng 11,5% sẽ ngang bằng với 30% của cán bộ, công chức. Tuy nhiên, xác định người hưởng lương hưu khó khăn và năm nay, khi tăng lương thì giá cả sẽ tăng lên. Vì vậy, Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã cân nhắc rất nhiều và xác định chuyển từ 11,5% lên 15%.

Theo ông Phong, thực tế lương hưu tăng 15% nhưng nếu cộng dồn các năm qua khi liên tục nâng lên theo chỉ số CPI thì trên 30% so với cán bộ, công chức.