Vì sao người trẻ dễ ngừng tim, đột quỵ?

Ông Hoàng Nam Tiến, Phó chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, đột ngột qua đời vì ngừng tim ở tuổi 56 khiến nhiều người bàng hoàng, tiếc thương. Sự ra đi đột ngột này cũng là lời cảnh báo về bệnh tim mạch tiềm ẩn có thể cướp đi mạng sống trong tích tắc.

Ngừng tim đột ngột - biến cố nguy hiểm nhất

Theo các bác sĩ, ngừng tim đột ngột là tình trạng tim ngừng đập bất ngờ, khiến người bệnh ngã quỵ, bất tỉnh, ngừng thở. Máu không được bơm lên não và các cơ quan quan trọng, dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Trong các tình huống ngừng tim đột ngột, việc cấp cứu kịp thời là yếu tố sống còn. Tới 90% ca ngừng tim ngoài bệnh viện không qua khỏi.

Nguyên nhân phổ biến nhất là nhồi máu cơ tim, khi mảng xơ vữa trong động mạch vành vỡ ra, tạo cục máu đông gây tắc mạch, dẫn đến rối loạn nhịp, thậm chí ngừng tim.

Ngoài ra, các yếu tố như rối loạn nhịp tim, sốc, chảy máu, mất cân bằng điện giải, viêm cơ tim… cũng có thể là thủ phạm. Cơ thể thiếu các chất điện giải như canxi, kali khiến tim không thể co bóp, máu không được bơm đi.

Theo bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, ngừng tim xảy ra khi tim đột ngột mất khả năng bơm máu đi nuôi cơ thể, đặc biệt là não. Đây là biến cố tim mạch nguy hiểm nhất. Nếu không được cấp cứu trong vòng 3-5 phút, người bệnh có thể tử vong.

Ngừng tim đang có xu hướng trẻ hóa. Nhiều người trẻ bị đột tử dù trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, chỉ có triệu chứng mơ hồ như mệt nhẹ, hồi hộp, chóng mặt thoáng qua – thường bị bỏ qua hoặc chủ quan.

Cùng với ngừng tim, đột quỵ (tai biến mạch máu não) cũng là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, có thể gây tử vong hoặc tàn phế nếu không được xử trí kịp thời. Đột quỵ xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, khiến tế bào não chết nhanh chóng do thiếu ôxy.

Nguy cơ đột quỵ tăng cao ở người hút thuốc, lười vận động, ăn nhiều chất béo, có tiền sử gia đình bị đột quỵ hoặc mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì…

Tim có thể ngừng đập chỉ vì thiếu ngủ

Lối sống hiện đại cũng là một phần nguyên nhân. Làm việc căng thẳng, thức khuya, ăn uống thiếu khoa học, hút thuốc, lạm dụng chất kích thích, ít vận động... đều góp phần khiến cơ thể rơi vào trạng thái mất cân bằng thần kinh – tuần hoàn, tăng nguy cơ rối loạn nhịp và ngừng tim.

Theo bác sĩ Trần Văn Phúc, Bệnh viện Xanh Pôn, ước tính từ các nghiên cứu quốc tế, mỗi phút trên thế giới có khoảng 20 người tử vong đột ngột, trong đó khoảng 1/3 là người trẻ. Phân tích dịch tễ học cho thấy, hai yếu tố chính dẫn đến đột tử là kích động cảm xúc (26%) và mệt mỏi (25%).

"Kích động cảm xúc làm tăng nhịp tim, huyết áp, dễ gây rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Trong khi đó, mệt mỏi – đặc biệt do thiếu ngủ – khiến cơ thể suy kiệt âm thầm, làm tăng nguy cơ tim mạch, tiểu đường, trầm cảm...

Một nghiên cứu cho thấy, người ngủ dưới 5 tiếng/đêm có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao gấp 2,3 lần so với người ngủ đủ 6 - 8 tiếng"- bác sĩ Phúc cho biết.

Bác sĩ Phúc nhấn mạnh giấc ngủ ngon giúp phục hồi toàn diện thể chất và tinh thần. Ăn uống đủ chất, ngủ đúng giờ, hạn chế dùng chất kích thích, điện thoại về đêm là những bước đơn giản nhưng quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột tử.

Bác sĩ khuyến cáo, cần kiểm tra tim mạch định kỳ, đặc biệt nếu có dấu hiệu bất thường dù nhỏ. Phát hiện sớm và kiểm soát bệnh lý nền là cách tốt nhất để tránh hậu quả nghiêm trọng. Trong nhiều ca ngừng tim, nạn nhân không có cơ hội gọi giúp đỡ. Chỉ vài phút chậm trễ cũng có thể đánh đổi bằng mạng sống.