Vì sao số vụ vi phạm hàng giả, hàng lậu ngày càng tăng?

Ngày 8-12, Tạp chí Hải quan đã tổ chức Tọa đàm về chủ đề "Chống hàng lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ - Bảo vệ thương hiệu doanh nghiệp".

Bà Vũ Thị Ánh Hồng, Tổng Biên tập Tạp chí Hải quan, cho biết tại các cửa khẩu, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại tiếp tục tiềm ẩn, diễn biến phức tạp. Trong 10 tháng năm 2023, toàn ngành hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 14.141 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 5.692 tỉ đồng.

Cơ quan Hải quan đã khởi tố 35 vụ và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 97 vụ. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước 433,5 tỉ đồng.

Riêng về hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, từ năm 2022 đến nay, lực lượng hải quan đã phát hiện, xử lý gần 100 vụ việc với tổng trị giá hàng hóa trên 18 tỉ đồng.

Theo Ban chỉ đạo 389 quốc gia, riêng số vụ vi phạm về hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị phát hiện, bắt giữ từ đầu năm lên tới trên 4.000 vụ, tăng trên 126%, so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, có nhiều vụ việc đã được chuyển cho cơ quan công an khởi tố với tội danh liên quan đến sản xuất, buôn bán hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. 

Các lô hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ được cơ quan Hải quan phát hiện trong thời gian qua chủ yếu có xuất xứ từ Trung Quốc. Chẳng hạn, lô hàng gần 40 container dây cáp điện có dấu hiệu giả mạo xuất xứ do một doanh nghiệp nhập khẩu qua cảng Cát Lái đã bị Cục Hải quan TP HCM phát hiện khởi tố hình sự vào cuối tháng 2-2023.

Ông Trần Văn Dũng, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ - Tổng cục Quản lý thị trường, cũng nhấn mạnh tình trạng vi phạm hành chính về hàng lậu, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ… và các lĩnh vực khác vẫn tiếp tục xảy ra với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng chuyên nghiệp, tinh vi và luôn thay đổi diễn ra trực tiếp và cả trên môi trường mạng.

Sau 2 năm ảnh hưởng bởi đại dịch, thói quen tiêu dùng của người dân thay đổi tạo động lực phát triển cho thương mại điện tử. Sự tăng trưởng nóng của thương mại điện tử, kéo theo hiện tượng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng được bày bán tràn lan trên các nền tảng giao dịch trực tuyến, các mạng xã hội xuyên biên giới.