Người lao động an tâm khi thất nghiệp

Ngày 16-11-2013, kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Việc làm. Với 62 điều khoản, Luật Việc làm có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2015. Điểm mới của Luật Việc làm là chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) được quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội trước đây sẽ được chuyển sang Luật Việc làm. Ngoài ra, có nhiều quy định được sửa đổi, bổ sung có lợi hơn cho người lao động (NLĐ).

Chia sẻ rủi ro

Điều 41 Luật Việc làm quy định nguyên tắc BHTN là chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia BHTN; mức đóng BHTN được tính trên cơ sở tiền lương của NLĐ; mức hưởng BHTN được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHTN của NLĐ. Việc thực hiện BHTN phải đơn giản, dễ dàng, thuận tiện, bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia. Quỹ BHTN được quản lý tập trung, thống nhất, công khai, minh bạch, bảo đảm an toàn và được nhà nước bảo hộ.

Các chế độ BHTN quy định tại điều 42 bao gồm: Trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho NLĐ. Theo quy định tại điều 43, đối tượng bắt buộc tham gia BHTN là NLĐ làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) hoặc hợp đồng làm việc: không xác định thời hạn, xác định thời hạn và HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng.

Người lao động đăng ký thất nghiệp tại Trung tâm Giới thiệu Việc làm TP HCM Ảnh: CAO HƯỜNG

Các chuyên gia lao động nhìn nhận quy định thực hiện BHTN đối với NLĐ làm việc theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 đến dưới 12 tháng là một điểm mới, tiến bộ, mang lại quyền lợi cho đông đảo NLĐ so với quy định cũ. Trong trường hợp NLĐ giao kết và đang thực hiện nhiều HĐLĐ quy định tại khoản này thì NLĐ và người sử dụng lao động của HĐLĐ giao kết đầu tiên có trách nhiệm tham gia BHTN. NLĐ trong trường hợp nêu trên đang hưởng lương hưu, giúp việc gia đình thì không phải tham gia BHTN.

Tổ chức, cá nhân nào phải tham gia BHTN?

Người sử dụng lao động tham gia BHTN bao gồm cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị vũ trang nhân dân; tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam; doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình, hộ kinh doanh, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng làm việc hoặc hợp đồng lao động.

Người sử dụng lao động phải tham gia BHTN  cho NLĐ trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày HĐLĐ hoặc hợp đồng làm việc có hiệu lực. Hằng tháng, người sử dụng lao động đóng BHTN theo quy định và trích tiền lương của từng NLĐ để đóng cùng lúc vào quỹ BHTN. Thời gian đóng BHTN để xét hưởng BHTN là tổng thời gian đã đóng BHTN liên tục hoặc không liên tục được cộng dồn từ khi bắt đầu đóng BHTN cho đến khi NLĐ chấm dứt HĐLĐ hoặc hợp đồng làm việc theo quy định mà chưa hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Sau khi chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, thời gian đóng BHTN trước đó của NLĐ không được tính để hưởng trợ cấp thất nghiệp cho lần tiếp theo. Thời gian đóng BHTN cho lần hưởng BHTN tiếp theo được tính lại từ đầu (trừ một số trường hợp đặc biệt). Thời gian NLĐ đóng BHTN không được tính để hưởng trợ cấp mất việc làm hoặc trợ cấp thôi việc theo quy định của pháp luật về lao động, pháp luật về viên chức.