Muốn thắng thì phải nhanh, hiểm

Sau khi thầy trò J.Loew nhận trái đắng từ Hàn Quốc ở lượt cuối bảng F rồi về nước sớm, đội trưởng Đức vô địch World Cup 1990 Lothar Matthaus trong bài đúc kết đã chỉ ra một trong những nguyên nhân khiến "cỗ xe tăng" đứt xích là giữ bóng nhiều nhưng chơi chậm và dứt điểm kém.

Có vết xe đổ của Đức rồi Argentina (tỉ lệ kiểm soát bóng nhiều hơn Pháp nhưng tấn công thiếu đột biến và kém hiệu quả) nhưng Tây Ban Nha không rút kinh nghiệm dù trong tay HLV Hierro có nhiều nhân tố trẻ để đẩy tốc độ trận đấu lên cao. Đêm 1-7 trên sân Luzhniki, đội vô địch World Cup 2010 vẫn trung thành với lối chơi tiki-taka quen thuộc và lập kỷ lục khi thực hiện 1.114 đường chuyền, kiểm soát bóng lên đến 79% trong 120 phút. Họ dứt điểm 24 lần so với 7 của Nga.

Các pha tấn công của Tây Ban Nha chỉ khởi sắc hơn khi Iniesta được vào sân từ giữa hiệp 2 nhưng nhà vô địch 2010 lại ít dám sút và không có tiền đạo giỏi tận dụng cơ hội Ảnh: REUTERS

Song các thông số trở nên vô nghĩa khi các chân sút Tây Ban Nha dứt điểm kém. Bàn thắng duy nhất của họ đến từ tình huống đá phản của Ignasevich để rồi bị gỡ hòa và thua ở loạt sút luân lưu 11 m. Một ngày trước trận, HLV F.Hierro nói rằng đội vô địch thế giới sẽ là đội mắc ít sai sót nhất. Có lẽ vì thế mà Tây Ban Nha của ông chẳng dám mạo hiểm. Họ thận trọng đến mức cực đoan, chuyền bóng thành công 1.029 lần nhưng hiếm khi gần khung thành đội chủ nhà. Ông Hierro thậm chí còn giữ 2 tiền vệ phòng ngự trên sân dù Nga không còn dâng cao phản công!

Hậu vệ Pháp vô địch thế giới 1998 B.Lizarazu từng ví von lối chơi tiki-taka, từng giúp Tây Ban Nha vô địch 2 Euro (2008, 2012) và 1 World Cup, như "tình yêu không có sex, nó thiếu một chút hương vị". Các bình luận viên Anh tạm biệt lối chơi Tây Ban Nha trong trận đấu đêm 1-7 với tiêu đề "tiki-taxi". Nó không còn hợp thời khi đối thủ chủ động phòng ngự chiều sâu, trừ phi anh có một "sát thủ" hoặc các tiền đạo biên tận dụng tốt những đường chuyền cuối cùng.

Xu hướng này thể hiện rõ kể từ đầu giải nhưng có vẻ các ứng viên chưa chú tâm. Tây Ban Nha, Đức và Argentina có tỉ lệ giữ bóng bình quân 65% sau 3 trận vòng bảng nhưng cả ba đều chật vật rồi sớm chia tay giải. Úc giữ bóng 52% nhưng cũng chỉ ghi 2 bàn từ phạt đền, giành được 1 điểm và bị loại sớm. Đội xếp thứ 5 trong danh sách kiểm soát bóng nhiều ở vòng bảng là Ả Rập Saudi, đội đã thua Nga 0-5 ở trận mở màn khi chủ nhà chỉ có 39% thời gian giữ bóng.

Chiến thắng của Pháp trước Argentina là điển hình thú vị nhất: Các học trò HLV Deschamps chỉ có 41% thời gian kiểm soát bóng, tung 9 pha dứt điểm nhưng 4 trúng mục tiêu thì đều thành bàn nhờ tốc độ của Mbappe dù chỉ thực hiện 351 đường chuyền so với 547 của đội bóng Nam Mỹ.

Giờ đây, muốn thắng một trận bóng đá thì phải nhanh và hiểm!