Bỏ quên không gian ngầm

Đây là ý kiến chung của nhiều chuyên gia khi nói về việc khai thác không gian ngầm ở các đô thị nước ta. Điển hình về sự thờ ơ đối với “mỏ vàng” không gian ngầm là thủ đô Hà Nội. Dù rất thiếu  bãi đỗ xe nhưng hàng loạt công sở, tòa nhà lớn xây dựng trong nội đô Hà Nội lại không xây dựng tầng hầm. Hệ quả là hầu hết lòng đường, vỉa hè phải gánh thêm chức năng bãi đỗ xe.

Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Vincom Lê Khắc Hiệp nhìn nhận: “Giá đất tại trung tâm TPHCM, Hà Nội hiện nay đứng vào hàng đắt nhất thế giới. Do vậy, nếu khai thác được không gian ngầm thì lợi ích kinh tế là rất lớn”. Theo ông Hiệp, phát triển không gian ngầm đô thị hiện nay tại VN không chỉ tập trung vào những công trình mang tính hạ tầng kỹ thuật thuần túy như hệ thống đường dây, đường ống mà phải đi theo hướng những công trình ngầm đa chức năng, là tổ hợp gồm trung tâm thương mại, sinh hoạt công cộng, vui chơi giải trí...

Còn theo TS Nguyễn Hồng Tiến, Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng), một đô thị được coi chuẩn mực là đô thị với hệ thống văn phòng, công sở, cửa hàng, hệ thống giao thông... nằm dưới lòng đất để trả lại mặt bằng bên trên cho các công trình công cộng như công viên, cây xanh và các khu vực vui chơi giải trí.

Đồng quan điểm này, Cục trưởng Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng), PGS-TS Lưu Đức Hải, cho rằng hiện các không gian xanh, không gian công cộng ở đô thị ngày càng bị thu hẹp. Trong khi đó, nhu cầu về tính văn minh, hiện đại và mỹ quan đô thị đã đòi hỏi việc phát triển hướng đến khả năng tận dụng, phát triển song song cả chiều cao và chiều sâu. Tuy nhiên, có một trở ngại là hành lang pháp lý chưa đủ, quy hoạch còn thể hiện nhiều điểm bất hợp lý.

Theo ông Hải, cơ sở pháp lý chưa hoàn chỉnh đã làm khó các cơ quan quản lý mỗi khi các công trình ngầm xảy ra sự cố vì không có được sự quản lý đồng bộ. Điều này xảy ra ngay với cả những đô thị được xem là có nhiều công trình ngầm như TPHCM, Hà Nội. Bên cạnh đó, công trình ngầm là loại công trình xây dựng rất phức tạp, độ rủi ro cao, đầu tư ban đầu lớn, xây dựng lẫn vận hành khai thác đều đòi hỏi tính kỹ thuật, công nghệ... “Từ việc thiếu thiết kế điển hình, thiếu quy chuẩn cụ thể đã khiến cho các công trình ngầm được xây dựng theo kiểu mạnh ai nấy làm. Thực tế bất hợp lý này đã dẫn tới hàng loạt sự cố như tầng hầm chìm trong biển nước khi có mưa to, khó khăn khi chữa cháy, lún nứt công trình kế cận...” – ông Hải nhấn mạnh.