Trở lại các xã thuộc hai huyện Long Thành và Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai vào ngày 29-7, đi đâu chúng tôi cũng nhận được sự phàn nàn: “Đến giờ này người dân vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ nào từ Hội Nông dân cũng như UBND cấp xã trong việc yêu cầu Vedan bồi thường thiệt hại mà họ đã gây ra!”.
Xã không xác nhận đơn
Từ khi hay tin TAND huyện Tân Thành, tỉnh Đồng Nai thụ lý đơn khởi kiện Vedan của người dân, mấy ngày nay, ngày nào hàng chục người dân ấp 1C, xã Phước Thái, huyện Long Thành cũng tụ tập đến nhà ông Nguyễn Văn Long ở ấp 1C, xã Phước Thái để bàn bạc cùng nhau lập biểu mẫu xin xác nhận thiệt hại, đơn xin miễn giảm án phí, lập phiếu thống kê thiệt hại và đơn đề nghị thẩm tra thiệt hại để khởi kiện Vedan.
Riêng ông Long làm đơn khởi kiện Vedan đòi bồi thường gần 1,1 tỉ đồng cho 4 đùn tôm của gia đình ông bị ảnh hưởng nước thải của Vedan từ năm 1994 đến nay.
“Tôi và nhiều hộ dân khác đã thống kê xong xuôi, photocopy giấy tờ đất đai, sổ đỏ đầy đủ nhưng lên xã đề nghị xác nhận 2 lần rồi mà xã không ký, họ trả lời là khi nào có chỉ đạo từ UBND tỉnh, huyện thì mới ký đơn cho dân, nên chúng tôi cứ phải mang đến lại mang về!” - ông Long ngậm ngùi kể.
Ông Nguyễn Văn Long, ngụ ấp 1C, xã Phước Thái, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai (giữa), tự chuẩn bị hồ sơ
để kiện Vedan
Cũng như ông Long, ông Nguyễn Hoàng San (ấp 1B, xã Phước Thái) mang tập hồ sơ dày cộp với đầy đủ các giấy tờ đã vàng, nhàu nát và nhiều sổ sách liên quan đến việc nuôi trồng, đánh bắt thủy sản được cất giữ từ hơn 10 năm trước, ra để thống kê. Thống kê xong, nay ông San đòi Vedan phải bồi thường 25.000 m2 diện tích thủy sản thiệt hại với số tiền gần 1 tỉ đồng.
Ông San bức xúc: “Mọi chứng cứ tôi đã tập hợp xong nhưng chính quyền xã không giúp thì đành chịu”.
Dân tự thu thập chứng cứ
Mấy ngày nay, bà Nguyễn Thị Lệ, ngụ tại huyện Nhơn Trạch cùng người con trai trét lại mái tôn của căn nhà xiêu vẹo bên sông Thị Vải. Nhiều mảng tôn đã bung vỡ, mục nát, vá víu khắp nơi. Ba năm nay, căn nhà của bà Lệ đã bị hư hại nặng nhưng do nợ nần, bà không còn tiền để sửa lại.
Nghe tin người dân nộp đơn kiện Vedan, bà Lệ cũng lục lọi mọi thứ trong nhà mà có thể coi là bằng chứng để tham gia vụ kiện. Bà nói: “Nghe đến nộp án phí tôi lo lắm. Qua báo đài, tôi được biết TPHCM và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tạm ứng án phí cho dân, tôi thấy tủi thân quá.
Trước đây, khi nghe Hội Nông dân tỉnh chấp nhận 15 tỉ đồng Vedan bồi thường, tôi tức lắm. Tôi có được mời họp đâu. Vừa rồi, Vedan tăng lên cho tỉnh Đồng Nai 60 tỉ đồng nên tôi càng giận bởi nếu không thì người dân đã mất toi 45 tỉ đồng do sự “cẩu thả” của Hội Nông dân!”.
Cầm xấp báo dày cộp, toàn những bài viết về việc kiện Công ty Vedan, ông Nguyễn Văn Leo, nông dân xã Long Thọ, huyện Nhơn Trạch, cho biết hơn 2 tháng nay, bất kể bài báo nào viết về vụ kiện Vedan ông đều cắt và lưu lại để làm tư liệu tham khảo. Ông nói: “Tỉnh Đồng Nai đề nghị người dân phải cung cấp cho được chứng cứ chẳng khác nào tỉnh “thả nổi” cho người dân tự lo.
Bằng chứng mà tôi sẽ nộp cho tòa đó là sự ô nhiễm của sông Thị Vải và sự tiêu điều, hoang tàn của làng chài. Chỉ vài năm có nhà máy Vedan hoạt động, những đùn nuôi tôm và các dòng thủy sản có nguồn lợi cao trên sông gần như đã bị xóa sổ. Đây là bằng chứng sống động nhất mà tôi đã dùng máy ảnh chụp lại!”.
|
Thủng thẳng vào cuộc
Sáng 29-7, Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai triệu tập hơn 40 văn phòng luật sư, công ty luật trên địa bàn tỉnh họp để triển khai nhanh kế hoạch giúp đỡ, hướng dẫn miễn phí nông dân bị thiệt hại tại 4 xã thuộc 2 huyện Long Thành, Nhơn Trạch.
Các trưởng văn phòng đại diện, công ty luật đều thống nhất và quyết tâm cử các luật sư xuống giúp nông dân bị thiệt hại về mặt thủ tục pháp lý khởi kiện Vedan.
Số lượng luật sư sẽ được huy động ở mức cao nhất với mục đích hoàn thành đơn khởi kiện và củng cố chứng cứ theo đúng quy định pháp luật để nộp đơn tại tòa án 2 huyện Long Thành và Nhơn Trạch vào cuối tháng 8. |
|
Vedan sẽ tâm phục khẩu phục
Việc nông dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và TPHCM nộp đơn khởi kiện Vedan có thể được xem là một vụ kiện chưa có tiền lệ. Khi quyết định tham gia vụ kiện với tư cách là người đại diện theo ủy quyền và bảo vệ quyền lợi cho nông dân huyện Cần Giờ-TPHCM, tôi và luật sư Trương Trọng Nghĩa cùng nghiên cứu các cơ sở pháp lý và thủ tục tố tụng nhằm tránh sai sót. Tôi rất lấy làm tiếc cho thái độ thiếu thiện chí của lãnh đạo Vedan trong việc giải quyết hậu quả do chính công ty gây ra.
Phía TPHCM đã đưa ra nhiều phương án bồi thường chưa phải là mức tối đa, song Vedan vẫn cò kè, không phải một lần mà là 3 lần đàm phán nhưng lại không có kết quả. Cho đến hôm nay, chúng ta đã hết tình với Vedan và bây giờ phải chuyển sang lý.
Qua rà soát hồ sơ cho thấy các sai phạm của Vedan mang tính hệ thống, có tổ chức, kéo dài và coi thường pháp luật VN.
Theo kết quả tính toán thiệt hại của Viện Môi trường và Tài nguyên về con số thiệt hại là 45,7 tỉ đồng mà Vedan phải bồi thường cho nông dân huyện Cần Giờ là hoàn toàn có cơ sở khoa học. Chưa kể nếu tính cả thiệt hại sinh thái, đa dạng sinh học... thì số tiền Vedan phải trả còn lớn hơn nhiều.
Về cơ sở yêu cầu Vedan bồi thường, khoản 1 điều 128 Luật Bảo vệ Môi trường năm 2005 quy định: “Tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hoặc khởi kiện ra tòa án về hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, xâm phạm quyền lợi ích hợp pháp của mình” và khoản 3 điều 133 quy định: “Việc giải quyết bồi thường thiệt hại về môi trường được quy định như sau: Khởi kiện tại tòa án”.
Điều 624 Bộ Luật Dân sự quy định: “Cá nhân, pháp nhân và các chủ thể khác làm ô nhiễm môi trường gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật, kể cả trường hợp người gây ô nhiễm môi trường không có lỗi”. Điều 255 Bộ Luật Dân sự quy định: “Các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu có quyền yêu cầu tòa án bồi thường thiệt hại”.
Tóm lại, chúng tôi đã chuẩn bị chứng cứ pháp lý vững chắc, khi ra tòa, Vedan sẽ phải tâm phục khẩu phục.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Trưởng Ban Tuyên truyền Hội Luật gia TPHCM |
và quét mã QR
Bình luận (0)