Xét xử Vụ Công ty AIC trúng thầu tại VNCERT: Cựu giám đốc khai bị áp lực từ cấp trên

Cựu giám đốc VNCERT Nguyễn Trọng Đường khai bị ông Trương Minh Tuấn chỉ đạo ưu tiên cho Công ty AIC trúng thầu song cơ quan tố tụng cho rằng đây chỉ là lời khai một phía

Ngày 17-3, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử 13 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT-TT).

Áp lực từ cấp trên!

Trong vụ án này, các bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch Công ty CP Tiến bộ Quốc tế AIC (Công ty AIC, đang bỏ trốn); Nguyễn Trọng Đường - cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ TT-TT), cựu Giám đốc VNCERT; Ngô Quang Huy - cựu Phó chánh Văn phòng Bộ TT-TT, cựu Phó Giám đốc VNCERT, cùng 10 bị cáo khác bị đưa ra xét xử cùng về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Theo cáo trạng, năm 2016, VNCERT do bị cáo Nguyễn Trọng Đường làm giám đốc được Bộ TT-TT giao cho lập và trình bộ phê duyệt dự án mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật nhằm theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối internet quốc tế. Dự án có tổng mức đầu tư 95 tỉ đồng.

Theo cáo buộc, trong quá trình triển khai thực hiện gói thầu số 8 trong dự án, các bị cáo thuộc chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thẩm định giá, đơn vị tư vấn đã thực hiện các hành vi thông đồng, gian lận trong đấu thầu, vi phạm quy định về đấu thầu. Qua đó, Công ty AIC do Nguyễn Thị Thanh Nhàn làm chủ tịch đã trúng thầu, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 17 tỉ đồng.

Bị thẩm vấn tại tòa, bị cáo Nguyễn Trọng Đường thừa nhận với trách nhiệm người đứng đầu nên khi xảy ra sai phạm "thì bị cáo phải nhận trách nhiệm".

Tuy nhiên, theo bị cáo Nguyễn Trọng Đường, trước khi có quyết định giao cho VNCERT xây dựng dự án có một cuộc họp do Bộ trưởng Bộ TT-TT Trương Minh Tuấn (thời điểm đó - PV) chủ trì và đã giới thiệu Công ty AIC. Tại cuộc họp đó, Công ty AIC giới thiệu về một hệ thống giám sát an toàn thông tin mạng của nước ngoài có giá 300 tỉ đồng.

"Bộ trưởng Trương Minh Tuấn có chỉ đạo Công ty AIC là đơn vị đối tác của Bộ TT-TT, các đơn vị phải hợp tác với Công ty AIC, xem xét mua hệ thống giám sát an toàn thông tin mạng. Sau đó, bị cáo và VNCERT thấy rằng hệ thống của Công ty AIC giá quá cao, không thích hợp với hệ thống của trung tâm đang có. Do đó, bị cáo đã từ chối không mua của Công ty AIC mà đề xuất nâng cấp hệ thống của VNCERT lên để có chức năng tương đương Công ty AIC" - cựu giám đốc VNCERT khai và cho biết đã cam đoan với bộ trưởng là việc nâng cấp hệ thống VNCERT chỉ khoảng 100 tỉ đồng.

Cựu giám đốc VNCERT khai bản thân không chỉ đạo cấp dưới nhưng có truyền đạt lại nội dung: "Bộ trưởng Trương Minh Tuấn chỉ đạo bị cáo rất rõ Công ty AIC là đối tác của bộ và bộ sẽ nhờ Công ty AIC xin vốn cho dự án và kinh phí cho bộ. Đổi lại, bộ phải có trách nhiệm đối với Công ty AIC". Bị cáo thừa nhận khi nói như vậy có nghĩa cấp dưới hiểu "sẽ phải tạo điều kiện cho Công ty AIC".

Chủ tọa truy hỏi bộ trưởng chỉ đạo có bằng văn bản hay quyết định nào không? Bị cáo đáp tất cả bộ trưởng chỉ đạo bằng miệng.

Nhận tiền là sai

Ngoài cuộc họp nêu trên, bị cáo Nguyễn Trọng Đường còn cho rằng có "điều bất thường" trong văn bản của Bộ TT-TT gửi Bộ Tài chính liên quan đến việc đề nghị cấp vốn. Theo đó, trong tờ trình của VNCERT, trung tâm chỉ đề xuất số vốn khoảng 100 tỉ đồng để nâng cấp hệ thống phần mềm đang có. Tuy nhiên, tại tờ trình gửi Bộ Tài chính, Bộ TT-TT lại đề xuất số vốn là 300 tỉ đồng, đúng bằng với giá trị hệ thống phần mềm mà Công ty AIC giới thiệu trước đó.

Cựu giám đốc VNCERT cho rằng lẽ ra Bộ TT-TT phải căn cứ vào đề xuất của chủ đầu tư (tức là VNCERT) nhưng lại đề nghị cao hơn mức đề xuất của trung tâm. Điều này là không đúng, khiến VNCERT phải trình lại phương án.

Về vấn đề này, cáo trạng xác định, ông Trương Minh Tuấn khai có biết Nguyễn Thị Thanh Nhàn từ cuối năm 2016 nhưng không chỉ đạo bị cáo Nguyễn Trọng Đường phối hợp với Vụ Kế hoạch - Tài chính tạo điều kiện cho Công ty AIC tham gia đấu thầu và trúng thầu. Trong quá trình điều tra, ngoài lời khai của Nguyễn Trọng Đường về việc hiểu ý ông Tuấn chỉ đạo cho Công ty AIC trúng thầu, không có tài liệu khác chứng minh nên cơ quan tố tụng chưa đủ căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự.

Tại tòa, khai về việc nhận 1 tỉ đồng của Công ty AIC, cựu giám đốc VNCERT Nguyễn Trọng Đường trình bày, vào Tết Nguyên đán 2019, Phó Tổng Giám đốc Công ty AIC Nguyễn Hồng Sơn (đang bỏ trốn) gọi điện cho bị cáo nói đến chúc Tết trung tâm song bị cáo từ chối. Tuy nhiên, Sơn vẫn đến trung tâm gửi lễ tân một "gói quà Tết".

"Khi về trung tâm, lễ tân đã đưa cho bị cáo một gói quà, lúc lên phòng mở ra thấy có 1 tỉ đồng. Bị cáo đã gọi điện cho Sơn đến lấy tiền về song Sơn nói tiền này là cảm ơn trung tâm quan tâm đến Công ty AIC trong 2 năm qua" - bị cáo khai và thừa nhận "vì bất cứ lý do gì thì nhận tiền cũng là sai".

Theo lời bị cáo Đường, sau khi Sơn không chịu lấy tiền về, bị cáo đã đưa cho kế toán chi cho hoạt động chung của trung tâm. Đến Tết Nguyên đán 2019, ban giám đốc thống nhất chia cho các nhân viên của trung tâm, riêng bị cáo Sơn nhận lại 200 triệu đồng.