Xuất hóa đơn điện tử, hộ kinh doanh cần làm gì để không vi phạm pháp luật?

Theo quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ ngày 1-6-2025, các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm trở lên bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế. 

Trước nhiều khúc mắc cũng như những ngộ nhận của hộ kinh doanh về quy định mới liên quan đến thuế khoán và hóa đơn điện tử, phóng viên Báo Người Lao Động đã trao đổi với bà Trần Thị Cẩm Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn Thuế VIFATAX, về việc thực hiện quy định mới để tránh vi phạm pháp luật.

*Phóng viên: Thưa bà, hộ kinh doanh cần lưu ý những gì khi xuất hóa đơn cho người tiêu dùng để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật?

- Bà Trần Thị Cẩm Hồng: Hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối trực tiếp với cơ quan thuế là hình thức hóa đơn bắt buộc đối với một số nhóm hộ kinh doanh kể từ tháng 6-2025. Khi xuất hóa đơn, người bán cần ghi rõ thông tin của người mua. Trường hợp không có thông tin cụ thể, có thể ghi là “khách hàng vãng lai”, đồng thời phải lập hóa đơn ngay tại thời điểm bán hàng.

Hóa đơn phải thể hiện đầy đủ các nội dung theo quy định bao gồm: tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán; tên hàng hóa hoặc dịch vụ; đơn giá; số lượng và tổng số tiền thanh toán. Sau khi xuất hóa đơn, người bán có thể chuyển cho người mua thông qua các hình thức điện tử như tin nhắn, email hoặc cung cấp đường dẫn hoặc mã QR để người mua tra cứu và tải về.

*Một số hộ kinh doanh cộng thêm thuế suất vào giá bán và thu trực tiếp từ người mua. Việc này có đúng quy định không, thưa bà?

- Bà Trần Thị Cẩm Hồng: Nếu người bán đã tính thuế trong giá bán hàng hóa hoặc dịch vụ thì không vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, nếu yêu cầu người mua thanh toán thêm một khoản thuế suất ngoài giá bán niêm yết là hành vi sai quy định. Theo pháp luật hiện hành, hộ kinh doanh có trách nhiệm tự kê khai và nộp thuế và các khoản thuế này phải được bao gồm trong giá bán sản phẩm, không được thu thêm từ người tiêu dùng.

*Gần đây có tình trạng một số hộ kinh doanh treo bảng "chỉ nhận tiền mặt", từ chối thanh toán qua chuyển khoản. Quan điểm của bà về vấn đề này như thế nào?

- Bà Trần Thị Cẩm Hồng: Việc từ chối thanh toán không dùng tiền mặt không vi phạm quy định một cách rõ ràng nhưng lại thể hiện dấu hiệu của hành vi thiếu minh bạch về doanh thu. Nhiều người bán cho rằng giao dịch bằng tiền mặt sẽ hạn chế khả năng kiểm tra từ cơ quan thuế, tuy nhiên điều này là không đúng.

Trong thực tế, việc giao dịch hoàn toàn bằng tiền mặt khiến hộ kinh doanh khó chứng minh số lượng hàng hóa đã bán ra, trong khi hàng hóa đầu vào đều có hóa đơn chứng từ hợp pháp. Hiện nay, cơ quan thuế có thể sử dụng nhiều phương pháp nghiệp vụ hiện đại để kiểm tra, đối chiếu dữ liệu.

Cụ thể, dòng tiền chuyển vào tài khoản ngân hàng của hộ kinh doanh hoặc của những người có liên quan, giá trị giao dịch phát sinh, cùng với thông tin về hàng hóa đầu vào là những căn cứ quan trọng để cơ quan chức năng xác định doanh thu thực tế. Do đó, việc treo bảng “chỉ nhận tiền mặt” có thể bị xem là hành vi cố tình né tránh nghĩa vụ thuế và dễ dẫn đến việc bị kiểm tra, xử lý vi phạm nghiêm khắc.

.Xin cảm ơn bà về những chia sẻ hữu ích.