Công nhận giám đốc một trung tâm đăng kiểm đơn giản vậy sao?

Tại cuộc họp báo Chính phủ hôm qua, 3-1, nói về tiến trình bóc gỡ hàng loạt trung tâm đăng kiểm cơ giới vi phạm pháp luật, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng Bộ Công an, nêu một thông tin khiến ai nấy ngỡ ngàng. Theo đó, có giám đốc một trung tâm không biết chữ. Ông này chỉ học hết lớp 3, mà học từ gần nửa thế kỷ trước.

"Mù chữ" nhưng rất "sáng nước" để "chỉ đường" cho các nhân viên phạm luật, đẩy những ôtô thiếu an toàn ra đường lao nghênh ngang?

Công an thực hiện biện pháp tố tụng tại một trung tâm đăng kiểm xe cơ giới

Trong khi đó, vụ án Alibaba tòa sơ thẩm TP HCM tạm kết thúc vừa qua, thông tin từ phần thẩm tra lý lịch cho thấy rất nhiều bị cáo đóng vai trò quan trọng của "công ty mafia" này học không quá lớp 12.

Kiến thức văn, toán, lý, hóa… dù lạc quan nhất cũng chỉ đủ lận lưng, vậy mà "tài tình" khi đưa hàng ngàn người vào bẫy, khiến hàng ngàn tỉ từ mồ hôi công sức của nạn nhân rải lên những "dự án" vô giá trị, mà kỳ thực là vào tài khoản của công ty?

Có một nghịch lý là câu khái quát trào phúng mang nặng tính bỉ bôi "Văn hay chữ tốt không bằng học dốt lắm tiền" lại được nhiều người coi như một "quan điểm sống". Quan điểm của một số không ít cá nhân ấy vô hình chung khiến xã hội tổn thất lớn về mặt hành xử, tạo tâm lý xem nhẹ kiến thức pháp luật, làm ăn chụp giật, bất chấp….

Trong một số ngành nghề, luật hiện tại chưa cấm cá nhân học vấn thấp đảm nhiệm vị trí cao. Tuy nhiên, sự mâu thuẫn giữa "nghèo vốn kiến thức" và giàu sang chức vụ gây những hệ lụy nặng nề về kinh tế, xã hội, an ninh trật tự" … từ lâu đã rất nhức nhối. Đơn cử, những năm cuối thế kỷ trước, hiện tượng cả trăm nông dân "bất ngờ" làm giám đốc chỉ để phục vụ sự rút tiền nham hiểm thông qua hóa đơn đỏ của kẻ khác là ví dụ về "tính lịch sử" của mâu thuẫn trên.

Quay trở lại câu bỉ bôi "Văn hay chữ tốt không bằng học dốt lắm tiền", tôi cho rằng "trình độ học vấn" và "trình độ văn hóa" nằm ở hai tầm nhận thức khác nhau. Sự học cao vút nhưng văn hóa "lùn" là điều có thể xảy ra. Tuy nhiên văn hóa không thể cao nếu sự tiếp nhận kiến thức trường học ở mức tầm thường!

Một nhân cách hoàn thiện hay không (qua đó đóng góp hay phá hoại xã hội) phải có bóng dáng của hai yếu tố này .

Alibaba và Đăng kiểm – Một vụ án vừa tạm kết thúc và một vụ án đang được cơ quan chức năng "khởi chạy" những bước đà đầu tiên. Chúng đều lớn và đều gặp nhau ở điểm chung đó là gây thiệt hại quá lớn.

Alibaba khiến nhiều gia đình tổn thất lớn tiền bạc, vụn vỡ niềm tin về mộng ước giàu nhanh. Còn đăng kiểm dối gian khiến nỗi lo "xe láo" tung hoành, tiềm ẩn những tai nạn giao thông với hậu quả không thể đong đếm.

Nên, không thể nói như bao biện của ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm, về vụ giám đốc lớp 3 kia rằng "không có điều kiện nào đối với trình độ với chủ đầu tư đơn vị đăng kiểm"… là coi như trả lời "hết trách nhiệm".

Dàn bị cáo công ty Alibaba có nhiều người chỉ học đến lớp 12

Báo chí dẫn nguyên văn lời ông An: "Theo tôi được biết thì luật hiện nay không có điều kiện về trình độ với chủ đầu tư đơn vị đăng kiểm, chỉ có điều kiện theo Quy chuẩn 103/2019 về cơ sở vật chất, nhân lực của đơn vị đăng kiểm. Điều kiện về trình độ ở đây chỉ áp dụng với các đăng kiểm viên, người chịu trách nhiệm ký lên các giấy tờ chứng nhận đăng kiểm cho phương tiện"…

"Ví dụ họ chỉ là một chủ đầu tư, có tiền do bố mẹ để lại rồi đem ra thành lập trung tâm đăng kiểm thì pháp luật không xét trình độ văn hóa của họ, chỉ coi họ như giám đốc doanh nghiệp tư nhân. Còn nếu xác định được họ có bằng cấp đăng kiểm viên thì là chuyện khác" - ông Nguyễn Tô An nói tiếp. Dù vậy, vị này sau đó phải thừa nhận đây là vấn đề bất cập, bởi kinh doanh dịch vụ kiểm định là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Vì sản phẩm đầu ra liên quan đến trật tự an toàn giao thông của xã hội và sinh mạng con người.

Hỏi ông, quyết định công nhận giám đốc một trung tâm đăng kiểm đơn giản vậy sao? Giám đốc ấy có buộc trải qua quy trình xét điều kiện gì không, có phải ký tá không?

Hỏi ông, nếu đăng kiểm viên phải có yêu cầu về trình độ (cũng theo quy định) trong khi giám đốc của họ bất cần trình độ thì mặc định những người có chuyên môn vẫn có thể được chỉ huy bằng những người không biết gì sao?

Những câu hỏi trên xin gửi tới ông – một lãnh đạo có đủ kiến thức và rành chuyên môn để quản lý một trong những lĩnh vực hết sức quan trọng.