Lắng nghe người dân hiến kế: Giáo dục thông minh cần sự đồng bộ

TP HCM đang tập trung triển khai các bước đi để tiến tới xây dựng đô thị thông minh với nòng cốt là những con người thông minh, sử dụng các tiện ích, thành tựu khoa học và công nghệ để tạo môi trường học tập có hiệu quả cho học sinh (HS). Việc định hướng trong xây dựng giáo dục thông minh (GDTM) với những giải pháp và bước đi cụ thể là nhiệm vụ quan trọng của TP.

Thực tế, so với thế giới, phát triển hệ thống GDTM không phải là mới nhưng so với cả nước, TP HCM đang dẫn đầu.

Cần đầu tư kinh phí

Hiện nay, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) TP HCM đã cho tiến hành thí điểm GDTM tại 5 trường THPT có cơ sở vật chất tương đối tốt là: Lê Quý Đôn, Nguyễn Du, Nguyễn Hiền, chuyên Lê Hồng Phong và chuyên Trần Đại Nghĩa. Chỉ mới thí điểm bước đầu nhưng kết quả rất khả quan, giáo viên (GV) và HS hưởng ứng rất nhiệt tình. Tuy nhiên, còn nhiều khó khăn cần giải quyết triệt để như tổ chức bồi dưỡng tập huấn, mời chuyên gia để tập huấn cho GV, trang thiết bị để phục vụ cho mô hình trường học thông minh, các giải pháp phần mềm, cơ sở dữ liệu đồng bộ để từng cơ sở giáo dục kết nối vào hệ thống chung của TP thông minh... Những việc này đều rất cần kinh phí để đầu tư.

Ông Lê Thanh Liêm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP HCM, tham quan mô hình ứng dụng công nghệ trong giảng dạy ảnh: Nguyễn Thuận

Điển hình, Trường THPT Nguyễn Du (quận 10, TP HCM) đã lên trước lộ trình để tập huấn, đào tạo GV trong 2 năm qua. Sau thời gian triển khai, khó khăn lớn nhất là nguồn kinh phí để hoạt động. Hầu hết các nguồn kinh phí đưa về trường chỉ là kinh phí hỗ trợ, học phí của HS đóng cũng là để hỗ trợ cải thiện lương GV chứ không có nguồn kinh phí đầu tư rõ ràng vào cơ sở vật chất. Nhà trường muốn đầu tư vào cơ sở vật chất tốt, đường truyền internet đủ mạnh, kho dữ liệu thật phong phú cập nhật liên tục để thực hiện đề án cũng rất khó. Trong khi đó, muốn vận hành tốt chương trình GDTM, GV phải được tập huấn kỹ lưỡng, nghiêm túc. Ít nhất mỗi GV phải có laptop, ứng dụng công nghệ... Ngoài ra, trường còn mời GV người nước ngoài về dạy tiếng Anh cho GV trong trường, dạy tin học văn phòng MOS (Microsoft Office Specialist) để GV có chứng chỉ đẳng cấp quốc tế. Đây là yếu tố quan trọng khi thực hiện GDTM và tất cả đều cần có kinh phí.

Có cơ chế thực hiện

GDTM áp dụng tối ưu công nghệ vào giảng dạy. Đó là lẽ tất nhiên nhưng điều đó không có nghĩa là xa rời bảng đen phấn trắng. Cả HS, GV, phụ huynh đều phải hiểu rõ trường học thông minh không phải chỉ sử dụng hoàn toàn bằng máy móc mà dùng công nghệ để kết nối, làm cho bài học hay hơn, phong phú hơn, làm nhẹ quá trình học tập, kiểm tra đánh giá nhưng người thầy vẫn đóng vai trò quan trọng. Trường học thông minh không phải là áp dụng hoàn toàn trí tuệ nhân tạo. Việc các trường đại học mở ngành trí tuệ nhân tạo ồ ạt như hiện nay sẽ dẫn đến việc mất cân bằng, khiến HS THPT cũng chạy theo ngành trí tuệ nhân tạo. Hãy bình tĩnh! Có những khái niệm, những phạm trù, những nội hàm mà nếu hiểu không hết sẽ bị đánh lừa. Thực tế hiện nay nhiều người chưa hiểu rõ khái niệm trường học thông minh, GDTM nên bị lạm dụng, dễ dẫn đến chạy theo hình thức rồi tốn kinh phí, thời gian đầu tư.

Thêm một lưu ý là nguồn đầu tư phải tương thích, tùy cơ sở vật chất, địa bàn mà tác động. Trường ở ngoại ô và trường ở trung tâm trang bị cơ sở vật chất sẽ khác nhau, để HS dễ dàng tiếp cận. Đối với những GV lớn tuổi, có thể họ sẽ không muốn thay đổi. Đây là một thiệt thòi cho họ nhưng cũng thiệt thòi cho HS và xét về tổng thể, nhà trường sẽ không có sự đồng bộ. Sở GD-ĐT và Bộ GD-ĐT nên có những chế tài rõ ràng. Đừng chỉ hô hào ứng dụng công nghệ 4.0 mà phải có cơ chế thực hiện quyết liệt, không để tình trạng người làm người chơi.