Lắng nghe người dân hiến kế: Tận dụng thời cơ phát triển nhà ở xã hội

Mục tiêu từ nay đến năm 2030, xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Đây là một thách thức không nhỏ, cần có chính sách đột phá và tận dụng cơ hội nhà ở thương mại đang trầm lắng.

Kéo giảm chi phí đầu tư

Theo tính toán, tiền sử dụng đất chiếm từ 20%- 40% tổng mức đầu tư trong một dự án. Một khi các dự án bất động sản được thực hiện thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, dự án nhà ở có tiền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thì chi phí về đất trong dự án đó chịu tác động rất lớn bởi giá theo thị trường.

Nên rà soát, quy hoạch bổ sung các quỹ đất phù hợp làm nhà ở xã hội, tính toán tiến trình phát triển dân số với nhu cầu nhà ở. Trong đó, xác định vị trí sao cho phù hợp dân cư sinh sống, trường học, bệnh viện, chợ và siêu thị… Ưu tiên bố trí thêm quỹ đất công, vùng ven có phần lớn là đất nông nghiệp có thể cho phép chuyển mục đích sử dụng.

Nếu có chính sách ưu đãi, thủ tục đơn giản, lộ trình thực hiện nhanh, biên độ lợi nhuận phù hợp… sẽ có nhiều doanh nghiệp đầu tư cho dự án nhà ở xã hội. Ảnh: TẤN THẠNH

Lồng ghép kết hợp trong tổ chức thực hiện các dự án dân sinh lớn vừa quy hoạch quỹ đất xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư cho người dân bị giải tỏa vừa làm nhà ở xã hội sẽ có nhiều thuận lợi nhờ tận dụng kết nối hạ tầng như cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên, rạch Xuyên Tâm, metro số 1, metro số 2, đường Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TP HCM - Mộc Bài… Và nhiều dự án khác.

Nếu có dự án khả thi, chính sách ưu đãi thật sự, thủ tục đơn giản, sẵn quỹ đất sạch, lộ trình thực hiện nhanh, biên độ lợi nhuận phù hợp đưa lên mạng đấu thầu quốc gia sẽ có nhiều nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận lợi nhuận thấp hơn vì đóng góp cho xã hội.

Quỹ phát triển nhà thành phố hiện chỉ cho công chức, người hưởng lương ngân sách được vay ưu đãi để mua nhà ở. Nếu áp dụng thêm cho người thu nhập thấp, công nhân thì cơ hội sở hữu nhà ở xã hội càng cao.

Điều tiết lại thị trường

TP HCM hiện có nhiều dự án thương mại tồn đọng lượng lớn nhà ở, căn hộ đang tìm lối ra trong khi lại thiếu trầm trọng nhà ở xã hội. Nếu chính quyền có giải pháp phù hợp vừa giúp doanh nghiệp bất động sản thanh khoản vừa tăng nguồn cung nhà ở xã hội.

Trong kinh doanh thì dòng tiền vô cùng quan trọng, chứ chưa hẳn là lời lỗ. Lúc này doanh nghiệp bất động sản rất cần thanh khoản, tìm mọi cách tự cứu mình. Chính quyền tận dụng cơ hội đó, họp bàn với doanh nghiệp tìm cách tháo gỡ bằng nhiều cách thức phù hợp. Như kéo giảm giá nhà xuống khoảng 30%, chia nhỏ diện tích căn hộ rộng lớn, chuyển những dự án thương mại thành nhà ở xã hội.

Với các trường hợp nợ thuế, tiền sử dụng đất cũng có thể cho phép doanh nghiệp trả nợ bằng quỹ nhà ở trong các dự án đã hoàn thành. Thậm chí trong điều kiện hạ giá phù hợp, chính quyền cũng có thể xem xét mua lại làm nhà ở xã hội. Việc này giúp chính quyền có được quỹ nhà ngay mà không phải mất nhiều thời gian quy hoạch, lập dự án, kêu gọi đầu tư... Hơn nữa, còn hỗ trợ thanh khoản cho thị trường bất động sản.

Ngoài ra, chính quyền phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết hàng tồn kho căn hộ bằng hình thức cho thuê giá rẻ, hình thành thị trường cho thuê nhà ở lâu dài hoặc bán quyền sở hữu căn hộ từ 5 đến 20 năm. Doanh nghiệp vừa có dòng tiền trang trải chi phí, trả nợ nhưng tài sản vẫn còn đó. Hoặc sau này, chỉ cần đầu tư một khoản tiền sửa chữa lại cho phù hợp, tuổi thọ công trình cũng được nâng lên, bán thu hồi vốn và có lợi nhuận.

Tất nhiên bên cạnh sự đồng thuận doanh nghiệp thì chính quyền, cơ quan chức năng cũng phải hỗ trợ cơ chế điều chỉnh lại mục tiêu dự án, loại hình bất động sản được duyệt trước đó sao cho linh động so với hiện nay nhưng vẫn bảo đảm pháp luật.

Một khi thị trường nhà ở, căn hộ giảm phù hợp giá trị thực thì người tiêu dùng có nhiều cơ hội lựa chọn, không chỉ cho người thu nhập thấp mà còn cho người thu nhập trung bình chủ động sở hữu chỗ ở phù hợp nhu cầu cuộc sống. Chính quyền cũng giảm bớt gánh nặng an sinh xã hội, chỗ ở cho người dân lao động.