Lắp mái che dọc đường Lê Lợi: Kinh nghiệm từ Singapore

Gia đình chúng tôi hiện đã sinh sống và làm việc tại Singapore gần 8 năm. Từ TP HCM bay mất khoảng 1 giờ 45 phút thì đến Singapore. Về mặt địa lý, Singapore gần xích đạo hơn nên có thể khẳng định nhiệt độ trung bình cao hơn TP HCM, tuy nhiên người đi bộ ở Singapore ít thấy nóng hơn vì có nhiều cây xanh hoặc các mái che trên đầu.

Hồi Tết vừa rồi gia đình chúng tôi có về Việt Nam ăn Tết và ra thăm quan đường sách Lê Lợi nên có thể chia sẻ được cảm giác nóng bức ở đây. Ở Singapore cây xanh được trồng nhiều nhưng cũng có nhiều nơi chưa kịp phủ xanh nên nhiều đường đi bộ, vỉa hè được chính phủ làm mái che cố định cho người dân và khách bộ hành di chuyển.

Có nhiều nơi được lắp đặt mái che: từ các cửa lên/xuống các trạm xe điện ngầm nối ra các trạm xe buýt. Từ trường học, bệnh viện, trung tâm sinh hoạt cộng đồng cũng có những đường đi có mái che cho khách bộ hành. Đặc biệt là các khu chung cư do chính phủ xây cho người dân Singapore ở (hơn 85% dân số Singapore sống trong các chung cư kiểu này và được gọi là HDB).

Các khu HDB thường gồm nhiều khối nhà, mỗi khối có vài chục đến vài trăm căn hộ. Các khối nhà này được thiết kế xây dựng có những khu vực sinh hoạt chung, kết nối với nhau bằng những hành lang có mái che kéo dài cho đến các trạm xe buýt, luôn có ít nhất 1 cho đến hàng chục tuyến xe buýt liên kết với các khu HDB này.

Hồi mới qua Singapore, chúng tôi sống ở khu HDB trên đường Bukit Purmei. Điều khiến chúng tôi rất ngạc nhiên là ngay cả khi trời mưa, từ nhà nếu đi theo các hành lang có mái che này chúng tôi có thể thoải mái đi ra đến trạm xe buýt mà không bị ướt đầu. Nhiều hành lang còn được trồng các loại dây leo, loại phát triển nhanh để che bớt phần tôn kim loại thô kệch và còn có tác dụng trang trí, dịu mắt trong những lúc nắng nóng. Nhiều đoạn cây leo nhanh, có hoa lại được chăm sóc, bón phân tốt nên đi bên dưới vừa mát vừa thích mắt rồi lại còn thoang thoảng mùi hoa thì thật là tuyệt.

Tuy nhiên, cũng có những nơi về mặt lịch sử có thể gặp tình trạng tương tự đường Lê Lợi hiện tại ở TP HCM. Có thể kể đến đoạn đường giao nhau giữa đường Newton và Thompson ở khu Novena mấy năm nay như một đại công trường vì chính phủ Singapore đang thi công tuyến hành lang Nam Bắc (the North–South Corridor) dài 21,5 km dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2026. Công trình này là một trong những công trình trọng điểm của Singapore để giải toả tắc nghẽn đường cũng như chia sẻ bớt gánh nặng của các đường tàu điện ngầm vào giờ cao điểm.

Đoạn đường giao nhau giữa đường Newton và Thompson ở khu Novena mấy năm nay như một đại công trường vì chính phủ Singapore đang thi công tuyến hành lang Nam Bắc (the North–South Corridor) dài 21,5 km dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2026

Ở khu Novena mà tôi vừa đề cập ở trên, đường bị chặn lại, nắn theo hướng mới, cây xanh cũng bị xới đi nhưng nhu cầu đi lại và giao thông ở khu vực vốn có đến 3 trung tâm mua sắm, một trạm tàu điện ngầm (trạm Novena), một nhà thờ, mấy trường tiểu học…nên việc đi lại cho khách bộ hành không thể giảm đi lưu lượng. Các hành lang này được phủ mái tôn, các cột sắt thô mộc kiểu như các cột xà gồ chống trần bê tông vì vốn dĩ chúng được triển khai để làm tạm trong thời gian thi công công trình mà thôi. Các hành lang có mái che này tạo ra để người đi bộ di chuyển, tuy nhìn có xấu xí nhưng vào những ngày nắng nóng hoặc mưa xối xả đi dưới các hành lang này quả thực cũng khó chịu hơn trước kia, dù sao có vẫn còn hơn không rất nhiều!

Tôi để ý các công trình sau khi đã hoàn thiện đều được phủ xanh trở lại, những cây xanh thân và gốc to vẫn được trồng lại ở vị trí cũ. Họ liên tục bón phân và "bồi bổ" các cây xanh này để chúng nhanh có lá xanh và phát triển trở lại sau thời gian bị cắt và duy trì sự sống ở đâu đó trên hòn đảo này.

Các cành cây, thân cây khi mé nhánh sẽ được cắt ra từng mảnh nhỏ, chúng được mang về và ủ lên men có thể trộn cùng phân và mang ra bón vào gốc cây. Những lúc tôi chạy bộ ngang các gốc cây này đều ngửi thấy mùi khó chịu nhưng cũng nhờ vậy mà các cây xanh nhanh chóng phát triển trở lại sau khi được mang đi. Điều này khiến Singapore luôn xanh và mát hơn trong mắt mọi người.