LẮNG NGHE NGƯỜI DÂN HIẾN KẾ: Nhà ở xã hội phải đến đúng người cần

Bao năm nay, câu chuyện về nhà ở xã hội đã trở thành vấn đề được quan tâm ở các thành phố lớn. Tuy đã đạt được nhiều thành tựu, giải quyết không ít nhu cầu của người dân, người lao động nhưng vẫn còn nhiều khó khăn.

Cần giảm tối đa chi phí xây dựng

Mục đích của nhà ở xã hội là hướng đến người có thu nhập thấp. Với mức lương được coi là "khá" của công nhân khoảng 8 triệu đồng, không biết phải để dành bao nhiêu năm mới mua được nhà ở cho người có thu nhập thấp (xấp xỉ 1 tỉ đồng/căn).

Vì vậy, để nhà ở xã hội đến đúng người thực sự có nhu cầu, phải giải quyết cơ bản vấn đề thu nhập và lượng tiền bỏ ra để mua nhà. Cách khả thi nhất là có một tổ chức đứng ra làm trung gian bảo lãnh cho người lao động thu nhập thấp được mua nhà theo diện trả góp. Thời gian trả góp có thể lên đến 10-20 năm. Trong trường hợp có sự cố khách quan, bất khả kháng làm cho người lao động không thể tiếp tục chi trả, tổ chức trung gian đó sẽ chịu trách nhiệm. Đó là cách vừa mang tính nhân văn vừa có sự bảo đảm cho chủ đầu tư. Đó cũng là cách để tăng sự yên tâm cho người lao động, họ sẽ tập trung làm việc để trả được số tiền mua nhà.

Một giải pháp khác là giảm tối đa chi phí xây dựng nhà ở xã hội thông qua sự phối hợp giữa 3 bên: Nhà nước, nhà đầu tư, ngân hàng. Nếu được hỗ trợ về giá đất và giá xây dựng, chi phí đầu vào của một căn nhà ở xã hội sẽ rẻ hơn và tiếp cận được nhiều người có nhu cầu hơn. Tăng cường khai thác quỹ đất vùng ven như Bình Chánh, Củ Chi… để làm nhà ở xã hội. Nghiên cứu hạ tầng, bố trí giao thông phù hợp từ ngoại thành vào trung tâm thành phố. Nghiên cứu vị trí các khu công nghiệp thuận tiện để phát triển từ đầu, tạo điều kiện cho các khu nhà ở xã hội xung quanh. Khuyến khích ngân hàng có ưu đãi cho cả chủ đầu tư và người mua nhà.

Khu nhà ở xã hội cho thuê tại quận Bình TânẢnh: Quốc Anh

Siết chặt quy định, minh bạch thông tin

Quy định nhà ở xã hội không được bán, mua, cho thuê cũng cần phải làm chặt chẽ để những người thực sự có nhu cầu tìm được nhà ở xã hội phù hợp. Song song đó, tăng cường tính minh bạch của quá trình cung cấp nhà ở xã hội. Nghiên cứu quy chuẩn thiết kế nhà ở xã hội để phù hợp với các đối tượng với nhu cầu tối thiểu, tối giản, tránh đội giá chi phí, phát sinh phí ảo. Việc này cần có sự phối hợp giữa nhiều bên, từ khâu quy hoạch cho đến chọn nhà đầu tư phù hợp.

Đặc biệt, xây dựng hệ thống thông tin dân cư chuẩn và cập nhật chính xác theo thời gian thực. Tận dụng tối đa cơ sở dữ liệu về dân cư để xác định đối tượng mua nhà ở xã hội một cách hợp lý, giảm bớt các thủ tục cho người dân; kiểm soát chặt chẽ việc sang nhượng, mua bán ngay từ khâu nộp hồ sơ. Đánh thuế với người mua căn nhà thứ hai, thứ ba là nhà ở xã hội với mức rất cao để hạn chế tình trạng đầu cơ.

Khơi tạo, phát triển mạnh các quỹ hỗ trợ công nhân, người lao động thu nhập thấp tiếp cận nhà ở xã hội. Tăng cường vai trò của các tổ chức đoàn thể trong việc gây quỹ để có nguồn tài chính giúp đỡ người có thu nhập thấp có nhà ở.