Nỗi khổ mang tên nhà ở xã hội

"Chúng tôi đề nghị UBND quận Tân Bình (TP HCM) cung cấp thông tin liên quan kế hoạch hoàn thiện và thời gian bàn giao nhà của dự án nhà ở xã hội (NƠXH) Tân Bình Apartment tại số 32 Hoàng Bật Đạt, phường 15. Chúng tôi rất hoang mang và sốt ruột vì đến giờ vẫn chưa có kế hoạch hoàn thiện". Đây là nội dung mà 50 khách hàng vừa gửi đơn đến chính quyền với mong muốn được phúc đáp sớm.

Nhiều Tết rồi mà vẫn chưa thấy nhà

Tính đến nay, hàng trăm khách hàng mua phải dự án NƠXH nói trên rơi vào bế tắc. Lời cam kết đầu tiên được chủ đầu tư đưa ra cho việc bàn giao nhà là vào năm 2016. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng chủ đầu tư đã xây "chui" thêm 2 tầng và tăng thêm 28 căn hộ so với thiết kế ban đầu. Nhiều lần xử phạt, đến nay UBND TP yêu cầu phải bàn giao vào tháng 4-2021. Tuy nhiên, nhiều tháng qua công trình vẫn không có dấu hiệu thi công trở lại khiến nhiều người bất an.

"Lo lắng là hiển nhiên, bởi ít nhất cư dân chúng tôi đang nhận 7 văn bản với những lời cam kết thời hạn giao nhà. Đến cận ngày lại tiếp tục đổ lỗi gặp khó khăn nên xin hẹn vài tháng tới. Đã nhiều cái Tết khổ sở ở trong nhà trọ và giấc mộng an cư khó chạm đích" - chị Lý Thị Thanh (34 tuổi, giáo viên quận Tân Bình) bức xúc. Chị Thanh còn may mắn hơn một số khách hàng khác đang từ vai trò khách hàng trở thành bị đơn do chủ đầu tư khởi kiện vì cho rằng người dân khai báo không thành thật để trục lợi chính sách NƠXH.

Anh Nguyễn Hoàng Thuận, vị khách đầu tiên mua dự án nói trên, cho biết cơ quan chức năng cho rằng việc mua bán nhà là thỏa thuận hai bên, chủ đầu tư không bàn giao thì khởi kiện nhưng khởi kiện kéo dài và nhà thì không biết khi nào có. "Mỗi tháng vợ chồng tôi thu nhập 20 triệu đồng và phải trả tiền lãi vay ngân hàng, tiền thuê nhà 5,5 triệu đồng/tháng. Bây giờ mà bỏ dự án không đóng nữa thì tiền lãi và tiền vay sẽ tính ra sao? Lúc đầu mua NƠXH là lựa chọn hợp lý, nào ngờ đây là sai lầm lớn. Mua nhà phải mượn thêm người thân để lo chi phí đi học, tiền sữa cho con. Nếu nhà bàn giao sớm như cam kết thì không phải khổ sở như thế này" - anh Thuận bày tỏ.

Hàng trăm khách hàng mua dự án NƠXH 35 Hồ Học Lãm, quận Bình Tân cũng rơi vào cảnh tương tự. Anh Lê Hoàng (30 tuổi, cán bộ phường) cho biết đã từng hơn chục lần đến Sở Xây dựng TP và chủ đầu tư để gửi đơn khi dự án phải ngưng xây dựng.

Sau 2 năm trễ tiến độ, chủ đầu tư cũng bàn giao căn hộ mới cho người dân nhưng hiện vừa làm vừa hoàn thiện các hạng mục còn lại. Vì cấp bách, không muốn cảnh thuê nhà mãi nên người dân phải vào ở.

Dự án nhà ở xã hội Tân Bình Apartment tại số 32 Hoàng Bật Đạt, phường 15, quận Tân Bình, TP HCM đã trễ hẹn 5 năm

Cung không đủ cầu

Anh Lê Thành Kính (quận 6) lại có nỗi khổ khác khi nhiều lần nộp đơn xin nhận suất hỗ trợ mua căn hộ NƠXH nhưng lần nào mang hồ sơ đi, anh cũng nhận lại những cái lắc đầu bởi số lượng người nộp quá nhiều. "Nhiều năm nay, tôi ao ước mua được căn nhà phù hợp với thu nhập thấp của mình để thoát cảnh ở nhà thuê, ổn định cuộc sống nhưng đều không thể "chen chân". Đã vậy gần đây, dù liên tục theo dõi trên cổng thông tin điện tử Sở Xây dựng TP HCM nhưng tôi không thấy ra mắt thêm dự án nào dành cho người thu nhập thấp trong khi nếu mua căn hộ thương mại, ít nhất cũng trên 1,5 tỉ đồng. Thật sự tôi rất lo, không biết sẽ ở trọ đến bao giờ" - anh Kính nói.

Theo kết quả kiểm toán chương trình NƠXH của Kiểm toán Nhà nước, giai đoạn 2016-2019, TP HCM chỉ mới xây dựng hoàn thành, đưa vào sử dụng khoảng 14 dự án NƠXH, với tổng diện tích đất 15,8 ha, quy mô 10.255 căn hộ, trong khi nhu cầu thực tế cần khoảng 134.000 căn. Riêng năm 2019, không có dự án NƠXH nào được triển khai.

Còn theo báo cáo từ Sở Xây dựng TP HCM, tính đến tháng 6-2020, đã hoàn thiện 3 dự án NƠXH với hơn 2.200 căn hộ. Ngoài ra, có 5 dự án NƠXH đang thi công xây dựng với quy mô hơn 4.000 căn hộ, dự kiến hoàn thành trong năm 2020. Tuy nhiên, đây là những dự án cũ kéo dài từ nhiều năm trước.

Theo dự báo, từ nay đến năm 2030, nhu cầu NƠXH ngày càng gia tăng, trung bình mỗi năm cần 1,7 triệu m2/năm, chiếm tỉ trọng nhà ở 21% tổng số nhu cầu nhà ở.

Được biết, năm nay căn hộ hạng C (giá thấp) vẫn tiếp tục khan hiếm, thậm chí không có. Nhu cầu nhà ở của người dân đối với phân khúc nhà ở từ 25 triệu đồng/m2 trở lên hiện chỉ chiếm 20%-30%. Còn nhu cầu về phân khúc nhà ở bình dân chiếm đến 70%-80% thị trường nhưng thiếu nguồn cung trầm trọng. Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết nhu cầu mua nhà càng tăng và cấp thiết nhưng người thu nhập thấp hiện chiếm số lượng lớn, từ đó dẫn đến việc lệch pha cung - cầu.

Theo ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành, sự thiếu hụt các dự án nhà giá rẻ, NƠXH một phần do lợi nhuận bị khống chế, yêu cầu lãi khung trong 10%-15%. Ngoài ra, thủ tục làm NƠXH giống như các thủ tục đối với nhà ở thương mại. Nếu cởi trói và hỗ trợ được nhiều chính sách, sẽ thu hút sự tham gia từ nhà đầu tư, như vậy người có thu nhập thấp mới có thể tiếp cận được.