Bác sĩ Trương Hữu Khanh: Giải tỏa nỗi lo vắc-xin, xét nghiệm và F0

Đầu tiên là tin đồn vắc-xin ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Một số người đi tiêm về vài hôm, phát hiện đã thành F0 và cho rằng do vắc-xin mà kết quả xét nghiệm bị sai, suy nghĩ đó không đúng. Nếu bạn tự test nhanh và dương tính, bạn đã thực sự bệnh, phải tự cách ly và thông báo với y tế địa phương ngay.

Không có chuyện vắc-xin gây dương tính giả. Vì vắc-xin không sinh ra... đàn virus trong cơ thể, mà nó tạo ra kháng thể giúp bạn phòng bệnh. Hai thứ không liên quan. Xét nghiệm PCR hay xét nghiệm nhanh kháng nguyên là để tìm dấu hiệu của virus trong dịch mũi họng, khác với xét nghiệm nhanh kháng thể. Xét nghiệm hiện tại cơ quan y tế dùng để sàng lọc F0 là PCR hoặc test nhanh kháng nguyên. Test nhanh mua ở nhà thuốc cũng là test nhanh kháng nguyên.

Test nhanh kháng thể chỉ dùng trong mục đích nghiên cứu và dịch tễ để đánh giá hiệu quả của vắc-xin hay tìm những người tự nhiễm, tự hết bệnh mà không hay (chưa chích vắc-xin vẫn có kháng thể trong máu).

Nhân viên y tế thăm khám trước khi tiêm vắc-xin. Ảnh: HUẾ XUÂN

Còn chuyện mới tiêm vắc-xin gần đây mà đã mắc bệnh, chắc chắn không thể làm bệnh nặng thêm, vì vắc-xin chỉ giúp tạo ra kháng thể chống lại bệnh chứ không thể làm mạnh thêm con virus! Tiêm vắc-xin lâu rồi mới bệnh (từ 2 tuần trở lên), càng có cơ hội bệnh nhẹ đi.

Điều cần lưu ý là nếu mới tiêm mũi 1 được vài ngày mà đã dương tính thì vắc-xin lúc đó chưa thể giúp bạn sinh ra kháng thể và làm bệnh nhẹ đi, bạn sẽ có nguy cơ tương đương người chưa tiêm. Do đó cần phải theo dõi chặt chẽ sức khỏe, cố ăn uống, tập thể dục, sinh hoạt điều độ. Nếu có dấu hiệu trở nặng thì liên hệ với y tế địa phương hoặc tìm hỗ trợ từ các tổng đài tư vấn cho F0.

Hiện nay, một số nơi đang triển khai mô hình vừa test nhanh kháng nguyên vừa tiêm chủng, điều đó rất tốt và nếu được nhân rộng, sẽ giúp cho chiến dịch tiêm chủng sớm đạt được hiệu quả mong muốn hơn. Test tại chỗ để biết ai dương, ai âm vừa giúp sàng lọc được F0 sớm trong khu đó, hỗ trợ phù hợp; vừa giúp tiết kiệm vắc-xin bởi đã dương tính rồi thì không cần tiêm nữa, ít nhất 6 tháng sau mới cần. Điều đó là rất nên trong bối cảnh nguồn vắc-xin còn hạn chế. Nếu lúc đó xét nghiệm âm tính và được tiêm, bạn cũng nên tiếp tục theo dõi sức khỏe vì có khi mình đang trong giai đoạn ủ bệnh mà không hay, nhất là khi xóm bạn có nhiều ca và các thành viên trong gia đình bạn vẫn có sự tiếp xúc với hàng xóm.