Tuyệt chiêu “Miêu tẩy diện”

"Miêu tẩy diện" (mèo rửa mặt) là một trong những bài võ cổ truyền Bình Định độc đáo, do Lý Gia võ đạo sáng tạo. Sau khi có được tuyệt kỹ công phu này, Lý Gia võ đạo xuất hiện nhiều võ sư danh tiếng, nổi bật là ông Lý Xuân Hỷ - nguyên Phó Chủ tịch Liên đoàn Võ thuật tỉnh Bình Định.

Quan sát đàn mèo

Trong căn nhà nhỏ ở phường Đập Đá, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, lão võ sư 82 tuổi Lý Xuân Hỷ niềm nở đón tiếp chúng tôi. Dù tuổi cao sức yếu nhưng khi nói về võ thuật và nhắc lại thời oanh liệt của mình, ông luôn hào hứng.

Võ sư Lý Xuân Hỷ thị phạm bài quyền “Miêu tẩy diện”

Theo ông Hỷ, cụ tổ của dòng họ là Lý Thế, vốn rất giỏi võ nghệ, từ phương xa đến Đập Đá lập nghiệp từ hàng trăm năm trước. Thời Quang Trung - Nguyễn Huệ, nhiều người trong dòng họ Lý đã tham gia đại quân Tây Sơn.

Tên môn phái Lý Gia võ đạo xuất hiện ở đời thứ 2 - thời cụ Lý Xuân Hùng. Cụ Hùng truyền thụ võ nghệ cho con trai Lý Hân - đời thứ 3. Đến đời thứ 4, nhà họ Lý có 2 anh em rất giỏi võ là Lý Xuân Tạo và Lý Tường.

Võ sư Lý Xuân Hỷ thuộc đời thứ 5, được cha là cụ Tường và bác ruột là cụ Tạo trau dồi võ thuật từ nhỏ. Vì vậy, ông sớm tinh thông quyền cước và thập bát ban võ nghệ. Tuy nhiên, tên tuổi ông trở nên lẫy lừng phần lớn là nhờ bài quyền "Miêu tẩy diện" của Lý Gia võ đạo.

"Câu chuyện trong dòng họ lưu truyền rằng một buổi sáng, cụ tổ tình cờ thấy đàn mèo vươn vai, vuốt râu, xoa mặt với những động tác hết sức nhẹ nhàng. Tiếp tục quan sát, cụ nhận thấy lúc nô đùa hoặc đánh nhau, mèo di chuyển, ra đòn rất lạ. Qua nhiều lần quan sát như vậy, "Miêu tẩy diện" ra đời với những đường quyền mô phỏng các động tác mèo rửa mặt hoặc chiến đấu" - võ sư Lý Xuân Hỷ kể.

Ông Hỷ cho biết qua nhiều thế hệ, "Miêu tẩy diện" được sáng tạo ngày càng hoàn chỉnh với hơn 20 chiêu thức. Đây là bài quyền hội đủ các yếu tố nhanh nhẹn, linh hoạt, nhẹ nhàng của loài mèo nhưng rất lợi hại, đầy sức mạnh.

Dù chỉ cần 2 ngày là có thể học được "Miêu tẩy diện" nhưng để sử dụng thuần thục, mỗi đòn thế tung ra là một tuyệt chiêu thì phải luyện cả đời. Ông Hỷ thừa nhận: "Tôi học võ từ lúc 8 tuổi nhưng đến năm 12 tuổi mới được dạy "Miêu tẩy diện". Tất cả chiêu thức "Miêu tẩy diện" đều nặng tính tự vệ nhưng rất linh hoạt, có thần. Dù đã luyện gần một đời người mà tôi vẫn chưa hiểu hết những ẩn tàng của bài quyền này".

Bại trận, bái sư

Võ sư Lý Xuân Hỷ chính thức thượng đài từ năm 18 tuổi. Lúc đó, tuy chỉ nặng gần 55 kg, cao 1,62 m nhưng ông luôn thi đấu với những đối thủ có thể hình vượt trội, nặng hơn 10 - 20 kg. Sau vài năm thượng đài, ông đã đoạt huy chương vàng Giải Vô địch Cao nguyên Trung phần nên được vinh danh là "Hùm xám Cao nguyên".

Với gần 300 trận thượng đài trong và ngoài nước, võ sư Lý Xuân Hỷ chỉ chịu thua một lần. Mỗi khi ông xuất chiêu "Miêu tẩy diện", hầu hết các đối thủ đều cam bái hạ phong.

Võ sư Lý Xuân Hỷ hướng dẫn môn sinh luyện tập “võ mèo”

Danh tiếng ngày càng vang xa, võ sư Lý Xuân Hỷ ngày càng được nhiều người tìm đến thách đấu. Trong số này, võ sư Long thuộc phái Thái cực đạo trước khi đấu với ông đã ngạo nghễ tung tin "đêm nay hạ Lý Xuân Hỷ".

Ông Hỷ sôi nổi nhớ lại đêm thượng đài hơn 50 năm trước: "Võ sư Long liên tục tung cước nhưng đều bị tôi hóa giải. Đến giữa hiệp 2, khi anh ấy tung cước, thay vì hóa giải, tôi lại thoái lui. Tưởng tôi rơi vào thế yếu, anh ấy liền lao tới đánh thẳng vào mặt với hy vọng kết thúc trận đấu nhưng tôi luồn người, áp sát chặn đòn rồi tung liên hoàn chỏ vào chấn thủy và mặt. Võ sư Long gục tại chỗ, đành chịu thua".

Trận thượng đài đáng nhớ khác diễn ra vào năm 1990, khi võ sư Lý Xuân Hỷ cùng Liên đoàn Võ thuật Việt Nam sang Liên Xô dự Festival Võ thuật cổ truyền quốc tế. Đối thủ của ông là võ sư người Ba Lan cao to, nặng hơn gần 10 kg và biết nói tiếng Việt.

Đầu hiệp đấu, thấy ông Hỷ đứng yên, võ sư Ba Lan ngạc nhiên hỏi. Ông tự tin: "Võ thuật Việt Nam chúng tôi là vậy đấy, đứng chơi cũng là thủ thế rồi". Võ sư Ba Lan nổi nóng, xông vào đá thật mạnh. Ông tránh đòn rồi đánh trả khiến đối phương ngã xuống sàn. Điên tiết, võ sư Ba Lan bật dậy, tung đòn liên tiếp. Ông bình tĩnh né tránh rồi cắm chỏ vào ngực đối phương và tung tiếp đòn vào bụng dưới... Võ sư Ba Lan ngã xuống rồi gượng dậy, quỳ sụp trước mặt võ sư Lý Xuân Hỷ hô to "sư phụ"!

Chứng kiến trận đấu trên, một võ sư người Ý nung nấu ý định so tài với võ sư Lý Xuân Hỷ. Sau 17 năm khổ luyện, năm 2007, võ sư Ý đến Bình Định tìm ông Hỷ đề nghị giao đấu.

Lúc này, võ sư Lý Xuân Hỷ đã 67 tuổi, nặng khoảng 60 kg còn võ sư Ý chỉ mới 42 tuổi, nặng đến 110 kg. Nhận thấy rõ sự chênh lệch quá lớn về tuổi tác và hình thể, nhiều người khuyên nên từ chối nhưng ông Hỷ vẫn cương quyết: "Thể diện quốc gia, thể diện dòng họ, đâu thể đùa!".

Trận so tài rốt cuộc cũng diễn ra. Đối diện gã võ sư nước ngoài cao to lực lưỡng, lão võ sư thấp bé nhẹ cân vẫn điềm tĩnh lạ thường. Đầu trận đấu, võ sư Ý đã liên tục dùng cước pháp tấn công và ông Hỷ chỉ uyển chuyển né đòn. Đến phút thứ 3, ông bất ngờ dùng một chiêu "Miêu tẩy diện" quét vào chân trụ khiến võ sư Ý gục ngã.

Thua tâm phục khẩu phục, võ sư Ý tò mò hỏi võ sư Lý Xuân Hỷ đã dùng tuyệt chiêu gì. Ông chỉ cười, từ tốn: "Người Việt chúng tôi học võ không phải để đấu nhau"...

Theo quy định của Lý Gia võ đạo cũng như các tộc võ, tuyệt chiêu của dòng họ không được truyền thụ cho người ngoài. Võ sư Lý Xuân Hỷ thổ lộ thời gian qua, ông luôn canh cánh nỗi lo những tuyệt chiêu võ học Việt Nam bị thất truyền. Vì vậy, ông đã xin phép tổ tiên được truyền dạy "Miêu tẩy diện" cho người có khả năng.

"Nếu chỉ có con em trong gia tộc được học võ bản môn thì làm sao phát huy được tinh hoa môn phái và rất dễ thất truyền. Đã đến lúc các môn phái cần phải truyền thụ những chiêu thức độc đáo của mình cho người ngoài, nếu để thất truyền thì có tội với tiền nhân" - võ sư Lý Xuân Hỷ bày tỏ.