Vụ 6 dân quân đánh người: Hành xử trái luật

Mấy ngày qua, trên mạng xã hội bàn tán về clip 6 dân quân tự vệ phường An Bình, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương cự cãi và dùng dùi cui đánh nhóm thanh niên có dấu hiệu vi phạm luật giao thông (không đội mũ bảo hiểm, lạng lách) vào đêm 30-4.

Vượt quá thẩm quyền

Nhiều ý kiến bạn đọc đã lên án hành vi này, cho rằng các dân quân đã lạm quyền, đề nghị phải xử lý nghiêm. “Từ bao giờ dân quân được quyền chặn người có dấu hiệu vi phạm giao thông rồi lại còn tự cho mình cái quyền được đánh người? Dân quân chỉ hỗ trợ công an chứ không thể thay thế công an xử lý vi phạm giao thông cũng như những vụ việc về an ninh trật tự. Hành vi dùng dùi cui đánh người là vi phạm pháp luật, phải xử lý nghiêm để tránh những trường hợp lạm quyền khác” - bạn đọc Trần Hoài đề nghị.

Cảnh ẩu đả giữa 6 dân quân và 4 thanh niên. (Ảnh từ clip)

Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến cho rằng những dân quân trên đã không làm sai, đối với những đối tượng vi phạm an toàn giao thông cũng như an ninh trật tự, cần phải mạnh tay trấn áp để tránh gây tai nạn cho người khác.

Theo tiến sĩ - luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn Luật sư TP HCM), căn cứ điều 87 Luật Giao thông đường bộ (GTĐB) năm 2008, người có thẩm quyền tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm pháp luật về GTĐB đối với người và phương tiện tham gia GTĐB là cảnh sát GTĐB, các lực lượng cảnh sát khác và công an xã phối hợp với cảnh sát GTĐB trong trường hợp cần thiết.

Còn căn cứ điều 3 Luật Dân quân tự vệ năm 2009 quy định về vị trí, chức năng của dân quân tự vệ, không có quy định về vấn đề tuần tra liên quan đến vi phạm luật giao thông, chỉ có chức năng bảo vệ chính quyền, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của nhà nước, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh.

“Như vậy, việc dân quân tự vệ tiến hành hành vi kiểm tra, dừng phương tiện của người vi phạm giao thông không phải chức năng, nhiệm vụ của đội dân quân tự vệ, việc kiểm tra đã vượt quá thẩm quyền được pháp luật quy định. Hơn nữa, việc dân quân tự vệ có hành vi đánh người dân bằng công cụ hỗ trợ như trong clip là không đúng, trái với các quy định mà Luật Dân quân tự vệ năm 2009 đặt ra” - luật sư Trạch nói.

Luật sư Hoàng Cao Sang (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích thêm dân quân có quyền can ngăn, bắt giữ những đối tượng có hành vi gây rối trật tự công cộng để bảo đảm an ninh trật tự công cộng vì đây là một hành vi vi phạm pháp luật, có thể là phạm tội hình sự. Quyền này mọi công dân khác cũng có. Tuy nhiên, không có quyền đánh, tấn công người vi phạm khi họ không có khả năng gây thiệt hại cho mình hoặc cho người khác.

“Tại nhiều nơi, dân quân tự lập chốt hoặc tự tham gia kiểm tra, bắt giữ người vi phạm giao thông, có trường hợp còn truy đuổi gây tai nạn chết người. Điều này không đúng với quy định của pháp luật bởi dân quân chỉ là lực lượng phối hợp” - luật sư Sang nhấn mạnh.

Người bị hại có quyền yêu cầu bồi thường

Luật sư Trạch cũng cho rằng trong trường hợp 6 dân quân tự vệ trên gây ra thiệt hại về sức khỏe, tài sản thì người bị thiệt hại có quyền yêu cầu bồi thường nhưng phải chứng minh được nguyên nhân, hậu quả và mối quan hệ giữa nguyên nhân và hậu quả đó. Việc bồi thường thực hiện theo quy định bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng được quy định trong Bộ Luật Dân sự, không thuộc trường hợp bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước năm 2009.

Nếu những dân quân này hành hung người và thuộc trường hợp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì họ sẽ bị xử lý theo điều 104 Bộ Luật Hình sự (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác). Còn như chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, có thể bị xử lý hành chính về hành vi vi phạm, đồng thời bị xử lý kỷ luật theo quy định Luật Dân quân tự vệ năm 2009.

“Hiện tiêu chí tuyển chọn vào dân quân tự vệ cũng như mức lương chưa được cụ thể và quan tâm đúng mức. Căn cứ theo điều 11 Luật Dân quân tự vệ, chưa có quy định về trình độ kiến thức cơ bản, không yêu cầu hiểu biết pháp luật và việc đào tạo trong thực tế cũng không thể cung cấp đầy đủ kiến thức cho họ nhưng mục đích lại yêu cầu họ cần có những hiểu biết về pháp luật để có thể bảo vệ tính mạng, tài sản của Đảng, nhà nước và người dân. Sự chưa thống nhất này đã dẫn đến nhiều dân quân tự vệ chưa hiểu biết hết quyền hạn nên đã lạm quyền. Vì vậy, dù là lực lượng nòng cốt được xây dựng ở cấp xã, gắn bó với dân nhất nhưng hiện người dân chưa có cái nhìn thật sự tốt về lực lượng này” - luật sư Trạch nói.