Bảo đảm mọi đạo luật đều xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc và nhân dân

Sáng 22-11, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì và phát biểu khai mạc tại Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ Nhất với chủ đề "Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới".

Đây là Diễn đàn pháp luật lần đầu tiên do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức, nhằm đánh giá khách quan, toàn diện công tác lập pháp của Quốc hội, từ đó đề xuất các giải pháp để tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh xây dựng pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của Quốc hội. Qua gần 80 năm từ ngày tổng tuyển cử đầu tiên, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, hệ thống pháp luật ngày càng đầy đủ, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.

Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới

Lần đầu tiên, Diễn đàn xây dựng pháp luật được tổ chức cùng với việc tổng kết công tác nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XV, là dịp để đánh giá khách quan, toàn diện công tác lập pháp của Quốc hội, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Kế thừa, phát huy kết quả, kinh nghiệm của nhiều nhiệm kỳ trước, Chủ tịch Quốc hội cho biết, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV có nhiều đổi mới, phát huy vai trò "đi trước một bước về thể chế", khẳng định vị trí trung tâm của Quốc hội trong việc hoàn thiện thể chế. Hoạt động trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng Quốc hội đã vững vàng khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân.

Thẳng thắn nhìn nhận một số hạn chế, Chủ tịch Quốc hội cho biết việc hoàn thiện thể chế chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra; quy định trong một số luật chưa thực sự thích ứng nhanh với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và những vấn đề thực tiễn mới phát sinh; một số quy định pháp luật còn thiếu đồng bộ, khả thi, tính dự báo chưa cao.

Đặc biệt, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu tại Hội nghị Trung ương 14 vừa qua: Một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, còn nợ văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai chưa đồng đều; phân cấp, phân quyền chưa thật thông suốt, trách nhiệm giải trình có nơi chưa rõ ràng; xử lý các "điểm nghẽn" về đất đai, thị trường vốn, lao động có kỹ năng... chưa dứt điểm; truyền thông chính sách chưa "đúng - đủ - kịp thời". Đây là những vấn đề cần chú trọng, khắc phục nhanh trong thời gian tới.

Theo Chủ tịch Quốc hội, công tác xây dựng pháp luật phải được phối hợp chặt chẽ từ hai phía, một là Cơ quan trình và hai là Cơ quan thẩm tra. Nếu Cơ quan trình chuẩn bị từ sớm, từ xa, chuẩn bị kỹ hồ sơ trình cho Cơ quan thẩm tra là Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau đó trình Quốc hội thì chất lượng luật sẽ được nâng lên.

"Luật có rồi, nhưng đòi hỏi phải ban hành Nghị định sớm, Nghị định có rồi phải ban hành Thông tư và khi Luật, Nghị định, Thông tư có thì việc quán triệt, học tập trong nội bộ và nhân dân là rất cần thiết, để làm sao mỗi người dân sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật. Đây là vấn đề quan trọng nhất mà chúng ta phải tiếp tục triển khai trong thời gian tới".

Đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển đất nước

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý Dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng đề ra yêu cầu lấy phát triển để ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển, không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân. Tập trung hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Do đó, tại Diễn đàn, các đại biểu thảo luận, làm rõ những thành tựu đạt được; đề xuất các giải pháp khắc phục những khó khăn, hạn chế trong công tác xây dựng pháp luật; đồng thời đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp nhằm thực hiện tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong thời gian tới.

Cụ thể, trọng tâm là thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 66 ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; thực hiện nghiêm quy trình lập pháp, kiên quyết phòng, chống tiêu cực, lợi ích nhóm theo tinh thần Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27-6-2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; bảo đảm mọi đạo luật đều xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc và nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Tiếp tục thực hiện yêu cầu đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển đất nước, xác định xây dựng pháp luật là "đột phá của đột phá"; rà soát những sơ hở, khoảng trống, vướng mắc, điểm nghẽn của pháp luật để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện.

Bảo đảm tính đồng bộ, ổn định, khả thi, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách trước mắt, vừa tạo khung pháp lý lâu dài cho phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng pháp luật.