Bi kịch kép của đồng minh

Cuộc khẩu chiến xưa nay chưa từng thấy trong phòng Bầu dục ở Nhà Trắng giữa tổng thống Mỹ với một nguyên thủ quốc gia nước ngoài sẽ đi vào lịch sử chính trị thế giới và quan hệ quốc tế.

Vì cuộc khẩu chiến này mà cuộc hội đàm giữa ông Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky bị đứt đoạn từ rất sớm, cuộc họp báo chung của hai nhà lãnh đạo không được tổ chức, lễ ký kết thỏa thuận giữa Mỹ và Ukraine về sử dụng nguồn khoáng sản của Ukraine bị hủy bỏ. 

Từ diễn biến này mà suy ra thì Mỹ và Ukraine cần rất nhiều thời gian để khắc phục hậu quả hoặc phía Ukraine phải chủ động nhượng bộ nhiều hơn nữa, cơ bản hơn nữa cho Mỹ.

Tại cuộc hội đàm, không chỉ có sự bất đồng quan điểm công khai giữa ông Donald Trump và ông Zelensky mà còn bộc lộ bi kịch hiện tại trên hai phương diện của Liên minh châu Âu (EU), NATO và Ukraine.

Bi kịch thứ nhất là mối quan hệ giữa Mỹ với EU, NATO và Ukraine vốn đã trắc trở kể từ khi ông Donald Trump trở lại cầm quyền thì nay càng thêm tồi tệ. Ukraine khó có thể thắng được Nga trên chiến trường khi Mỹ ngừng hoặc không còn sẵn sàng viện trợ tài chính và quân sự như 3 năm qua. 

Một khi Mỹ làm điều này thì EU và NATO phải gồng mình, gắng sức hơn trước rất nhiều. Hệ lụy không tránh khỏi là NATO và EU sa sút vị thế về chính trị, bị quá tải về tài chính và quân sự trong chuyện tiếp tục hậu thuẫn Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

Trong bối cảnh như thế, EU còn bị ông Donald Trump dọa áp thuế quan bảo hộ thương mại. Có thể thấy giả sử không có cuộc xung đột Nga - Ukraine, chính quyền mới ở Mỹ vẫn không coi trọng EU và NATO, không dành cho châu lục này ưu tiên chính sách đối ngoại hàng đầu.

Bi kịch thứ hai là chính quyền ông Donald Trump không chỉ xích lại gần Nga mà còn bất chấp, gây tổn hại cho EU, NATO và Ukraine để có thể xích lại gần Nga. Cuộc khẩu chiến chưa từng có vừa rồi giữa ông Donald Trump và ông Zelensky lợi đơn, ích kép cho Moscow, đặc biệt về diễn biến tiếp theo và kịch bản kết cục của cuộc xung đột ở Ukraine.

Trước ông Zelensky, cả Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer đều tới Mỹ gặp ông Donald Trump và đều không gặt hái được kết quả gì. EU, NATO và Ukraine giờ buộc phải thức tỉnh, phải tự thân vận động nhiều hơn, đoàn kết thống nhất nội bộ hơn nữa để tự bảo đảm an ninh cho chính mình và để tiếp tục hậu thuẫn Ukraine. 

Họ phải tìm kiếm đồng minh và đối tác ở mọi khu vực trên thế giới để ứng phó Mỹ cả về kinh tế lẫn thương mại. Chính vì thế, cuộc thương thảo giữa toàn bộ EU và Chính phủ Ấn Độ vừa qua càng thêm quan trọng.