Bí thư Đà Nẵng: Xác định lập khu thương mại tự do có rủi ro nhưng chấp nhận

Chiều 31-5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết các chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, trong đó có chính sách mới là đề xuất thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cho biết khu thương mại tự do là mô hình chưa có tiền lệ, chưa có thực tiễn ở Việt Nam. "Chúng tôi xác định có rủi ro nhưng chúng tôi chấp nhận. Nếu thành công, đó sẽ là nền tảng để nhân rộng cho cả nước" - Bí thư Nguyễn Văn Quảng nói.

Theo Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, khu thương mại tự do là một trong những đột phá, thể hiện tinh thần dám nghĩ dám làm của Chính phủ cũng như thành phố. Dự thảo nghị quyết lần này đưa ra cơ chế thử nghiệm do mô hình này chưa có tiền lệ, chưa có thực tiễn ở Việt Nam, nhưng đã được thế giới khẳng định và thành công.

Các chính sách trong dự thảo nghị quyết đều hướng tới mục tiêu phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đây là điểm mới, khác biệt so với chính sách ở các địa phương khác. Đà Nẵng sẽ thu hút nguồn lực cho ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, hiện thực hóa mục tiêu Chính phủ, Quốc hội đang đặt ra là xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Chính sách sẽ tập trung vào lĩnh vực người Việt Nam có thế mạnh như thiết kế chip bán dẫn và chip AI; đưa ra nhiều cơ chế để thu hút tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới về đầu tư. Các tập đoàn như Intel, Qualcomm, Ampere, ARM đã đặt vấn đề đầu tư vào thành phố, họ chỉ chờ cơ chế chính sách này.

TP Đà Nẵng không dựa vào nguồn lực trung ương mà sẽ xây dựng chính sách để tăng tính tự chủ và huy động nguồn lực của xã hội cho đầu tư phát triển. Đây là việc rất mới so với địa phương khác, nếu thành công sẽ là nền tảng nhân rộng trên cả nước.

Phát biểu thảo luận  tổ, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh) cho biết bà đồng tình với đề xuất thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng là chính sách mới mà từ trước tới nay các địa phương khi xây dựng chính sách đặc thù chưa ban hành được.

Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần cung cấp thêm tài liệu về mô hình này trên thế giới để đại biểu có thể nghiên cứu; đồng thời so sánh xem khu thương mại tự do khác với những khu khác mà hiện nay đang tồn tại trong hệ thống pháp luật thế nào.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà, hiện nay chúng ta có khu kinh tế cửa khẩu, khu công nghiệp công nghệ cao, rồi trước đây chúng ta nghiên cứu cả đặc khu, khu kinh tế ven biển… Vậy, Khu thương mại tự do Đà Nẵng xây dựng vượt trội hơn khu khác thế nào, cũng cần phải làm rõ thêm.

Nữ đại biểu cho rằng theo tờ trình của Chính phủ thì hiểu là khi nhà đầu tư đặt văn phòng tại khu thương mại tự do sẽ được giảm các thủ tục về hành chính. Những nội dung này đâu đó ở các khu khác cũng có. Vì thế, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà đề xuất là phải làm rõ thêm để có tính thuyết phục hơn về những ưu thế vượt trội của khu thương mại tự do.

Thảo luận tại tổ, bà Nguyễn Thị Kim Thúy, Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, đề xuất thí điểm thành lập khu thương mại, tài chính tự do Đà Nẵng thay vì chỉ là khu thương mại tự do. Việc kết hợp giữa thương mại và tài chính trong cùng một khu vực tự do sẽ tạo ra một môi trường giao dịch linh hoạt và thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp. Điều này giúp giảm thiểu chỉ phí giao dịch và thời gian xử lý, từ đó thúc đẩy luồng vốn đầu tư chảy vào Đà Nẵng.

Khu vực tài chính tự do có thể cung cấp các dịch vụ tài chính tiên tiến như ngân hàng, bảo hiểm, quỹ đầu tư, từ đó thu hút các tập đoàn tài chính lớn và các nhà đầu tư quốc tế đến với Đà Nẵng. Việc thí điểm khu tài chính tự do sẽ tạo ra môi trường thử nghiệm cho các chính sách tài chính mới, từ đó thúc đẩy sự phát triển thị trường tài chính Việt Nam nói chung.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Thúy, khu thương mại, tài chính tự do sẽ giúp Đà Nẵng cạnh tranh mạnh mẽ hơn với các trung tâm kinh tế lớn khác trong khu vực như Singapore và Hồng Kông; tạo điều kiện để hình thành các chính sách ưu đãi về thuế và các quy định tài chính, giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, bền vững.