Biển Đỏ giăng đầy mối nguy

Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) hôm 12-3 thông báo lực lượng Houthi ở Yemen đã bắn 2 tên lửa đạn đạo chống hạm vào tàu container Pinocchio treo cờ Liberia ở biển Đỏ nhưng bắn trượt, không gây thiệt hại hay thương vong.

Trước đó cùng ngày, người phát ngôn của lực lượng Houthi Yahya Sarea xác nhận nhóm này đã tấn công con tàu được cho là của Mỹ. Theo cơ sở dữ liệu vận tải biển do Equasis và Tổ chức Hàng hải Quốc tế thuộc Liên Hiệp Quốc (IMO) vận hành, Pinocchio là tàu container treo cờ Liberia thuộc sở hữu Công ty OM-MAR 5 INC, đăng ký tại Singapore.

Vụ tấn công tàu Pinocchio xảy ra sau khi người phát ngôn của Houthi tuyên bố sẽ gia tăng các hoạt động quân sự trong tháng chay Ramadan của người Hồi giáo, nhằm thể hiện tinh thần đoàn kết với người Palestine trước cuộc vây hãm của Israel ở Gaza. Cơ quan Hoạt động Thương mại Hàng hải Anh hôm 11-3 cũng cảnh báo các tàu đi lại trên biển Đỏ phải thận trọng.

Các cuộc tấn công của Houthi ở biển Đỏ kéo dài nhiều tháng qua đã làm gián đoạn hoạt động vận chuyển toàn cầu, đồng thời làm dấy lên lo ngại xung đột Israel - Hamas lan rộng gây bất ổn cho khu vực Trung Đông. 

Theo hãng tin Reuters, các cuộc không kích do liên minh Mỹ - Anh thực hiện đã tấn công các thành phố cảng và thị trấn nhỏ ở phía Tây Yemen hôm 11-3, khiến ít nhất 11 người thiệt mạng và 14 người bị thương. 

CENTCOM thông báo đã đã tiến hành 6 cuộc tấn công tự vệ hôm 11-3 nhằm vào các khu vực do lực lượng Houthi kiểm soát ở Yemen, phá hủy một thiết bị tự lái dưới biển và 18 tên lửa chống hạm. CENTCOM cho rằng đây là các mối đe dọa sắp nhằm vào tàu thương mại và tàu Hải quân Mỹ trong khu vực.

Bất chấp đòn tấn công của liên minh Mỹ - Anh và các lực lượng hải quân khác, lực lượng Houthi vẫn tăng cường chiến dịch tấn công nhằm vào tàu thương mại tại một trong những tuyến đường vận chuyển nhộn nhịp nhất thế giới. 

Nhiều tàu hàng buộc phải thay đổi hành trình dài hơn, tốn kém hơn vòng qua mũi Hảo Vọng ở châu Phi để tránh tuyến đường biển nguy hiểm qua vịnh Aden và biển Đỏ đến kênh đào Suez. Việc định tuyến lại khiến chi phí vận chuyển tăng mạnh.

Số liệu mới nhất từ nhà cung cấp dữ liệu và thông tin hàng đầu cho vận chuyển toàn cầu Clarksons Research (Anh) cho thấy giá cước vận tải đã tăng 2-3 lần so với trước khi biển Đỏ rơi vào nguy hiểm, trong khi giá thuê tàu tăng 28% so với tháng 12-2023. 

Công ty cung cấp dịch vụ phân tích OceanScore (Đức) nhận định cuộc khủng hoảng biển Đỏ cũng kéo theo chi phí phát thải tăng vọt đối với các công ty vận tải thuộc Hệ thống Thương mại Khí thải của EU (EU ETS) do việc chuyển hướng hành trình đến châu Âu đã làm tăng mức tiêu thụ nhiên liệu lên gấp bội. 

OceanScore ước tính tuyến đường qua mũi Hảo Vọng ở châu Phi tăng gấp 3 lần mức tiêu thụ nhiên liệu do khoảng cách xa hơn và tốc độ di chuyển tăng khoảng 25% từ 16 hải lý/giờ lên 20 hải lý/giờ. Điều đó khiến chi phí tín chỉ carbon mà các con tàu phải chi trả cho mỗi chuyến hành trình bị đội lên.

Đồng giám đốc điều hành OceanScore Albrecht Grell cảnh báo mức độ đe dọa đối với vận tải trên biển Đỏ vẫn ở mức cao và không chắc tình trạng này sẽ kéo dài bao lâu khi các cuộc tấn công của Houthi vẫn không suy giảm. Do đó, ông khuyến nghị các công ty vận tải biển phải chuẩn bị và tính đến kịch bản đối mặt với những chi phí lớn hơn liên quan đến lượng khí thải carbon trong tương lai gần.