“Bom nổ chậm” trong chính quyền Tổng thống Pháp

Pháp chuẩn bị cho một cuộc khủng hoảng chính trị mới trong bối cảnh chia rẽ chính trị sâu sắc về ngân sách thắt lưng buộc bụng và kế hoạch giảm nợ gây bức xúc dư luận. 

Thủ tướng Bayrou nói với tạp chí L’Express hôm 26-8 sẽ chiến đấu hết mình khi kêu gọi các nghị sĩ tổ chức một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm.

Thủ tướng Pháp François Bayrou (trái) và Tổng thống Emmanuel Macron. Ảnh: AP

Ông Bayrou, 74 tuổi, đồng minh thân cận của Tổng thống Emmanuel Macron, được dự đoán sẽ thua trong cuộc bỏ phiếu khi các đảng đối lập cực hữu và cực tả nói rằng họ sẽ tận dụng cơ hội để lật đổ ông sau chưa đầy 9 tháng ông tại vị.

Ông Boris Vallaud, lãnh đạo nhóm nghị sĩ Đảng Xã hội, nói với BFM TV: "Chúng ta cần thay đổi chính trị và để làm được điều đó, chúng ta cần thay thủ tướng".

Động thái mạo hiểm của ông Bayrou đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng chính trị mới, chưa đầy một năm sau khi chính phủ trước đó của ông Michel Barnier bị lật đổ vì bất đồng về ngân sách sau chỉ 3 tháng được lập ra. 

Thị trường chứng khoán Pháp lao dốc, cổ phiếu của các ngân hàng Pháp lao dốc và chi phí vay của nước này tăng hôm 26-8 khi các nhà đầu tư lo lắng.

Nếu ông Bayrou bị lật đổ, ông Macron sẽ bị kéo vào cuộc biến động trong nước vào một thời điểm quốc tế quan trọng đối với ông, khi ông đang định vị mình đóng một vai trò trong vấn đề Ukraine và việc công nhận một nhà nước Palestine. 

Theo hệ thống chính trị Pháp, tổng thống trực tiếp bổ nhiệm một thủ tướng làm người đứng đầu chính phủ để điều hành các vấn đề trong nước. Tổng thống Macron có thể nhanh chóng bổ nhiệm một thủ tướng mới nhưng họ cũng có nguy cơ bị lật đổ vì vấn đề ngân sách.

Một nguồn tin thân cận với nhà lãnh đạo cực hữu Marine Le Pen nói rằng khó có thể thấy bất kỳ tân thủ tướng nào thoát khỏi việc bị bỏ phiếu bất tín nhiệm.

Đảng của bà Le Pen thay vào đó muốn Tổng thống Macron giải tán quốc hội và kêu gọi tổ chức bầu cử sớm. Ông Macron đã nói vào mùa hè rằng ông không muốn làm điều này nhưng Bộ trưởng Tư pháp Gérald Darmanin hôm 26-8 cho rằng không thể loại trừ khả năng tổ chức bầu cử.

Bộ trưởng Nội vụ Bruno Retailleau, lãnh đạo đảng Les Républicains cánh hữu ủng hộ ông Bayrou, cho biết sẽ là "vô trách nhiệm và đi ngược lại lợi ích của nước Pháp" nếu bỏ phiếu để chính phủ sụp đổ.