Quan sát và bình luận: Can dự nhưng tránh sa lầy

Điều không bình thường là Mỹ cần đến tận 6 ngày để hành động, kể từ sau vụ căn cứ quân sự của Mỹ ở Jordan bị tấn công. Xem ra, Mỹ bị bất ngờ! Ở Yemen và biển Đỏ, Mỹ chủ động tấn công lực lượng Houthi. Còn ở vụ việc mới nói trên, Mỹ ở thế bị động ứng phó.

Tổng thống Mỹ Joe Biden có nhiều lý do và lợi ích với việc tiến hành các cuộc không kích vừa rồi. Chỉ như thế, ông Biden mới thể hiện được sự khác biệt rõ ràng so với ông Donald Trump trong mắt cử tri Mỹ, tạo được lợi thế cho cuộc vận động tranh cử tổng thống đang diễn ra.

 Chỉ như thế, ông Biden mới có thể trấn an tinh thần tất cả quốc gia ở Trung Đông và vùng Vịnh hiện có căn cứ quân sự Mỹ và có binh lính Mỹ đồn trú. Chỉ như thế, ông Biden mới cảnh báo và răn đe Iran đủ mức, lại hậu thuẫn được Israel.

Thực tế, ông Biden không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải hành động quân sự. Mỹ cho rằng các lực lượng hay tổ chức tấn công Mỹ ở khu vực này đều được Iran hậu thuẫn về chính trị, tài chính và quân sự nên sự đáp trả của Mỹ đều phải nhằm cả vào Iran.

Chỉ có điều, Mỹ nhằm vào Iran nhưng không kích ở Iraq, Syria hay Yemen. Trong các phát biểu sau vụ việc ở Jordan cũng như trong biện giải về các cuộc không kích vừa rồi vào Iraq và Syria, ông Biden đều luôn quả quyết Mỹ không chủ ý phát động chiến tranh với Iran, ngầm ý Iran cũng đừng gây chiến với Mỹ.

Tình thế khó xử của Mỹ bây giờ là không thể không hành động quân sự nhưng chỉ có thể đáp trả đơn lẻ, tùy thuộc vào tình huống.

Mỹ hết sức tránh sa lầy vào bất cứ cuộc xung đột quân sự kéo dài với bất kỳ bên nào ở Trung Đông. Nguyên do đơn giản là Mỹ đã có quá nhiều bài học cay đắng và đắt giá, sa vào thì dễ nhưng thoát ra lại rất khó. 

Do đó, phía Mỹ chắc đã chủ ý dành cho Iran đủ thời gian để triệt thoái nhân viên, khí tài ra khỏi Iraq và Syria rồi mới tiến hành không kích. Làm như thế, Mỹ vẫn được tiếng nhằm vào Iran trong khi Iran trên thực tế không bị tổn hại đáng kể. Phía Iran phản ứng gay gắt nhưng sẽ không trả đũa quyết liệt. 

Cả Iran và Mỹ đều muốn kiểm soát tình hình chứ không gây chiến với nhau. Iran cũng hết sức tránh để bị chính các đồng minh và lực lượng thân mình đẩy vào cuộc chiến trực tiếp với Mỹ.

Dù vậy, rủi ro vẫn rất lớn với Mỹ bởi nguyên nhân sâu xa nằm ở cuộc xung đột giữa Hamas và Israel hiện nay. Mỹ càng hành động quân sự thì rủi ro càng tăng. Càng gần đến ngày bầu cử tổng thống, chuyện Mỹ bị tấn công ở Trung Đông càng thêm nhạy cảm và việc thể hiện sức mạnh quân sự nhưng tránh bị sa lầy lại rất hữu ích cho cuộc vận động của ông Biden.