Cảnh báo về sốt xuất huyết và sốt vàng da

Theo Guardian, tại Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) diễn ra tại Brazil, các chuyên gia cảnh báo về làn sóng lan truyền ngày một mạnh mẽ của sốt vàng da và sốt xuất huyết ở Nam Mỹ, có nguyên nhân từ tình trạng biến đổi khí hậu.

Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO), đã có 356 trường hợp sốt vàng da ở Nam Mỹ và 152 ca tử vong được ghi nhận trong năm nay, chủ yếu ở khu vực Amazon. Ngoại trừ đợt bùng phát mạnh vào năm 2017 và 2018, đây là số ca sốt vàng da cao thứ nhì được ghi nhận trong một năm tại lục địa này. Làn sóng sốt vàng da xuất hiện sau một trong những năm Brazil trải qua dịch sốt xuất huyết tồi tệ nhất từ trước đến nay, với gần 6,5 triệu ca bệnh và khoảng 5.000 ca tử vong trong năm 2024. Đặc biệt, trong năm này cũng ghi nhận dịch sốt xuất huyết ở châu Âu, điều chưa từng xảy ra - với 304 ca bệnh, cao hơn con số 275 ca của 15 năm trước đó cộng lại.

Cả sốt vàng da và sốt xuất huyết đều lây truyền qua muỗi Aedes, là các loài muỗi sinh sôi nảy nở trong điều kiện ấm áp và nước tù đọng. Biến đổi khí hậu khiến khí hậu toàn cầu ngày một nóng lên, lượng mưa ngày càng cực đoan, tạo điều kiện cho vật chủ trung gian này sinh sôi nhanh chóng và cả ở những nơi chúng thường không trú ngụ trước đó như châu Âu.

Các nhà khoa học ước tính biến đổi khí hậu đang làm trầm trọng thêm một nửa số bệnh đã biết ở con người, trong đó sự lan rộng của quần thể muỗi đóng góp một phần lớn nguyên nhân. "Trên khắp thế giới, mọi người đang phải đối mặt với thực tế hằng ngày rằng khủng hoảng khí hậu cũng chính là khủng hoảng y tế công cộng. Nhiệt độ tăng cao, lũ lụt, hạn hán và bão tố đang cướp đi sinh mạng, làm gia tăng dịch bệnh và suy dinh dưỡng, đồng thời gây áp lực lớn lên hệ thống y tế" - Giám đốc Khí hậu của Liên hợp quốc Simon Stiell cảnh báo.

Trước thực trạng đó, Kế hoạch Hành động y tế Belém do chính phủ Brazil và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) dẫn đầu đã được đưa ra tại COP30. Kế hoạch này sẽ hỗ trợ các quốc gia trong việc giám sát, thực hành và xây dựng năng lực đối phó với các vấn đề y tế do biến đổi khí hậu gây ra. Một liên minh gồm 35 tổ chức từ thiện đã cam kết khoản tài trợ 300 triệu USD cho sáng kiến này.