Củng cố... độc quyền

Như vậy, sau khi vị thế độc quyền sản xuất điện bị lung lay bởi nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, EVN đã quyết tâm củng cố thêm vị thế độc quyền trong phân phối, kinh doanh điện, bằng việc xin mở thêm nhiều công ty con để phủ kín địa bàn.

Việc thành lập thêm 90 công ty con này chắc chắn sẽ ngốn thêm không ít tài lực, nhân lực của EVN vốn lâu nay bị dư luận hoài nghi về năng lực bảo đảm cung cấp điện của tập đoàn này. Chưa kể, phí quản lý sẽ tăng thêm khi có đến 90 công ty điện lực cùng hoạt động. Trong khi các chuyên gia Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng với quy mô dân số, số lượng điện sản xuất và tiêu dùng điện của VN trong 10 năm tới, để tạo cạnh tranh cân bằng và hiệu quả trong khâu phân phối điện ở VN, số lượng các công ty phân phối điện tham gia hoạt động cạnh tranh chỉ nên giới hạn từ 5-7 công ty. Đề án thiết kế thị trường điện cạnh tranh của Bộ Công Thương đã được Chính phủ phê duyệt cũng chỉ có 5-7 công ty điện lực và các công ty này hạch toán độc lập với EVN.

Đáng chú ý hơn, đúng vào thời điểm EVN xin được thành lập thêm một loạt các công ty điện lực thì Bộ Công Thương cũng công bố giá điện sẽ tăng ít nhất 20%, bắt đầu từ năm 2009. Giá bán điện bình quân hiện nay là 850 đồng/KWh còn giá điện sẽ phải tăng theo lộ trình tối đa là 30% nữa. EVN thậm chí còn đề nghị tăng giá cao hơn, lý do là để tiệm cận với giá điện khu vực và thế giới! Trong khi đó thu nhập bình quân của người VN còn rất thấp; hiện VN vẫn chưa thoát khỏi nhóm nước nghèo có thu nhập thấp nhất thế giới. Điều gì sẽ xảy ra nếu ngành nào cũng đòi tăng giá như ngành điện để “tiệm cận với giá thế giới”? Chưa kể đến thực trạng lâu nay ngành điện luôn được xem là “con cưng” với đủ ưu đãi độc quyền, luôn kêu lỗ đòi tăng giá điện nhưng vẫn sống khỏe. Và EVN luôn ép giá khi mua điện ngoài ngành để hạn chế sự tham gia sản xuất điện của các đơn vị khác.

Với việc đề nghị thành lập thêm 90 công ty điện lực, có vẻ như EVN đang đi ngược lại chỉ đạo của Chính phủ khi Thủ tướng đã yêu cầu EVN phải giảm dần vai trò độc quyền trong phân phối và sản xuất điện.