Không thể xuê xoa

Một con số mà bất cứ ai quan tâm đến kỳ thi trên báo chí cũng đều hiểu rằng quá ít ỏi so với những gì diễn ra trên thực tế.

Qua những gì diễn ra ở Hà Tây, chưa bao giờ người ta lại chứng kiến một kỳ thi tốt nghiệp THPT lộn xộn, thiếu nghiêm túc đến thế. ở Trường Phú Xuyên A, không chỉ một giám thị mà là cả một hội đồng thi đã bị “mua” với giá 100.000 đồng/thí sinh. Quá thất vọng và phẫn nộ là tâm trạng chung của những ai kỳ vọng vào một kỳ thi “an toàn, nghiêm túc” như lãnh đạo Bộ GD-ĐT hứa hẹn trước kỳ thi.

Một câu hỏi lớn được đặt ra: Tại sao tiêu cực thi cử lại có thể diễn ra ngang nhiên đến thế, ngay ở thời điểm lãnh đạo Bộ GD-ĐT hạ quyết tâm phải tổ chức một kỳ thi nghiêm túc, đánh giá đúng chất lượng giáo dục? Câu trả lời thật đơn giản: Bao năm nay, cả bộ và sở chỉ hạ quyết tâm trên... chỉ đạo, còn thực tế, buồn thay, mạnh ai nấy làm!

Bằng chứng của việc nói không đi đôi với làm ấy là chính văn bản hướng dẫn thi mà Bộ GD-ĐT gửi các sở ngay trước khi kỳ thi cùng cách thức xử lý của bộ khi có sai phạm. Văn bản này quy định rõ, bất kỳ thí sinh nào mang tài liệu vào phòng thi, dù sử dụng hay chưa đều bị lập biên bản kỷ luật và sẽ quy trách nhiệm đối với từng cá nhân để xảy ra sai phạm. Thế nhưng, hàng ngàn thí sinh của nhiều hội đồng thi tại Hà Tây ngang nhiên quay cóp, chép bài giải từ ngoài ném vào mà không hề bị lập biên bản; rất nhiều giám thị của Hà Tây tiếp tay, bao che cho học trò gian lận mà không hề bị xử lý kỷ luật. Ấy vậy mà khi báo chí đưa tin rầm rộ thì Sở GD-ĐT Hà Tây vẫn ngang nhiên đánh giá là “kỳ thi nghiêm túc, an toàn”. Đáng nói hơn nữa là phó chánh thanh tra của bộ vẫn phải thừa nhận là xử lý trường hợp Hà Tây không hề đơn giản, bởi xử lý cán bộ phải có bằng chứng, theo đúng quy trình...!

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long khi giải thích sự gian dối thi cử ở Hà Tây cho rằng, điều đó bắt nguồn từ tâm lý “thương học trò”. Lý do quan trọng hơn mà ông không nhắc đến, đó là căn bệnh thành tích đã ăn quá sâu trong nhận thức của không ít cán bộ ngành giáo dục, đặc biệt là ở Hà Tây. Hai năm qua, Hà Tây luôn dẫn đầu cả nước về tỉ lệ tốt nghiệp THPT với 99,78% năm 2005 và 99,8% năm 2004. Nhưng cũng ít nhất 2 năm qua, mỗi kỳ thi tốt nghiệp THPT, Hà Tây luôn là “điểm nóng” trong tầm ngắm của báo chí và Bộ GD-ĐT. Gian dối trong thi cử còn bởi lòng tham của số ít người sẵn sàng nhận vài trăm ngàn đồng của phụ huynh học sinh...

“Về mặt chỉ đạo là rất cương quyết”, cả Thứ trưởng Bành Tiến Long lẫn Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Tây Nguyễn Hữu Hiếu đều khẳng định như vậy. Song, sau những gì đã diễn ra, dư luận không còn hy vọng vào những chỉ đạo mà mong muốn có những hành động kiên quyết thực sự. Chống tiêu cực phải bằng hành động, bằng sự quyết tâm và kiên quyết chứ không chỉ bằng những lời nói gió bay.