Lạm phát tâm lý

Tâm lý ấy xuất phát từ thực tế tăng giá cao của một số mặt hàng thực phẩm trong dịp Tết và từ chỉ số tăng giá 2 tháng đầu năm nay đã lên tới 3,36%, tức là gần bằng một nửa chỉ tiêu lạm phát khoảng 7% mà Quốc hội đặt ra trong năm 2010. Tâm lý ấy đáng nói nhất là còn xuất phát từ sự tăng giá của một số mặt hàng thiết yếu. Điển hình là tăng giá xăng dầu và điện.

Thế nhưng, phân tích kỹ lại thấy tâm lý lo ngại lạm phát cao là không có cơ sở. Giá hàng hóa các mặt hàng tiêu dùng, đặc biệt thực phẩm, tăng vào dịp Tết là quy luật bình thường ở nước ta. Hàng hóa tiêu dùng thường tăng khá cao dịp Tết nhưng sau đó là hạ ngay sau Tết. Thực tế năm nay cũng vậy khi nhiều loại thực phẩm đã trở về mặt bằng giá trước Tết.

Chỉ số tăng giá 3,36% của 2 tháng đầu năm dù có cao song cũng phù hợp với quy luật nhiều năm nay. Số liệu thống kê từ năm 2003 tới nay cho thấy lạm phát thường tăng khá cao trong 2 tháng đầu năm và luôn chiếm khoảng 40%-50% mức lạm phát của cả năm. Mức tăng giá 2 tháng qua vì thế không có gì đột biến nên cũng không thể vì thế để quá hốt hoảng về lạm phát cao quay trở lại.

Nhìn nhận về thực tế mà Thủ tướng Chính phủ gọi là “lạm phát do tâm lý”, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia Lê Đức Thúy “điểm mặt” nguyên nhân hàng đầu là việc tăng giá xăng dầu. Theo ông, giá xăng dầu tăng nhanh và dồn dập tới 5 lần trong thời qua với mức tăng cao hơn giá thị trường thế giới.

Ông Thúy cho rằng tăng giá xăng dầu và tăng giá điện cùng thời điểm đã tác động tới tâm lý tăng giá, nảy sinh hiện tượng té nước theo mưa.

Thực hiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta chủ trương duy trì một số doanh nghiệp Nhà nước giữ vai trò trụ cột trong một số lĩnh vực chủ đạo của nền kinh tế. Trong số những doanh nghiệp giúp Nhà nước điều tiết và ổn định vĩ mô nền kinh tế hiện nay có xăng dầu và điện.

Thật đáng nói là hai mặt hàng thiết yếu chiến lược với sản xuất cũng như tiêu dùng này lại chỉ chú trọng tới khía cạnh thị trường mà chưa thấy hết vai trò góp phần ổn định vĩ mô.

Chính vì thế mà trong chỉ đạo mới nhất, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu quản lý chặt giá cả các mặt hàng thiết yếu, bảo đảm cân đối vĩ mô của nền kinh tế.