“Miếng bánh” ngon

Thông tư này bổ sung nhiều thủ tục nhập khẩu đối với ô tô chở người loại 9 chỗ ngồi trở xuống mà theo đánh giá có thể làm phá sản hàng loạt doanh nghiệp nhập khẩu xe trong nước, đẩy hàng ngàn người lao động vào cảnh thất nghiệp.

Lý giải vì sao lại ban hành Thông tư 20 gây nhiều tranh cãi, một quan chức của Bộ Công Thương cho rằng đây là biện pháp mạnh cần thiết để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Theo vị quan chức này, thị trường ô tô nhập khẩu hiện nay rất manh mún nên cần phải có sự điều tiết nhằm bảo đảm chất lượng từ khâu nhập khẩu cho tới khâu bảo trì và bảo dưỡng.

Liệu người tiêu dùng có thật sự được lợi sau khi Thông tư 20 có hiệu lực từ ngày 26-6 tới hay không? Điều đó khó có thể quả quyết vào lúc này, nhất là nếu nhìn vào sự bất cập của không biết bao nhiêu chính sách đối với nền công nghiệp ô tô nước nhà để đến nay nền công nghiệp ô tô coi như đã bị phá sản trong khi giá xe ở mức đắt nhất thế giới.

Vậy ai sẽ bị thiệt và ai có thể hưởng lợi từ Thông tư 20? Không khó để đưa ra câu trả lời rằng người thiệt là khoảng gần 2.000 doanh nghiệp nhập khẩu ô tô; người được lợi là các liên doanh thuộc Hiệp hội Sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA). Hơn 50 doanh nghiệp ô tô đã đồng loạt ký vào lá đơn gửi lên Thủ tướng Chính phủ với lời kêu cứu nếu Thông tư 20 có hiệu lực thì họ chỉ có nước phá sản. Trong trường hợp các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô phá sản thì thị trường đầy tiềm năng nay đương nhiên rơi chủ yếu vào tay các thành viên VAMA.

Theo đánh giá của Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp thuộc Bộ Công Thương, thị trường ô tô Việt Nam rất tiềm năng với hơn 80 triệu dân. Lượng ô tô tính trên đầu người hiện chỉ ở mức 18 xe/1.000 dân và dự kiến sẽ tăng lên 50 xe/1000 dân vào năm 2015. Trong đó, dòng xe dưới 9 chỗ sẽ tăng trưởng mạnh, chiếm 70% thị trường. Như thế, “miếng bánh” ngon ô tô nhập khẩu có thể lại rơi vào tay các thành viên VAMA.

Từng được hưởng lợi không ít từ chính sách bảo hộ của Nhà nước đối với xe lắp rắp trong nước, nay VAMA lại đứng trước cơ hội có thêm “miếng bánh” xe nhập khẩu.

VAMA có đóng góp gì mà cứ liên tục được hưởng lợi từ chính sách như vậy? “Đóng góp” ấy là triển vọng ngành công nghiệp ô tô mờ mịt, trong khi người tiêu dùng phải mua ô tô với giá đắt đỏ bậc nhất thế giới.