Chính phủ bỏ đề xuất "không tổ chức HĐND ở các xã thuộc đô thị"

Chiều 12-2, tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Chính phủ đã trình Quốc hội khóa XV dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). So với dự thảo được Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến tại phiên họp 42, dự thảo trình Quốc hội lần này đã có thay đổi về mô hình tổ chức chính quyền địa phương.

Theo đó, dự thảo Luật chỉnh lý theo hướng giữ nguyên mô hình tổ chức chính quyền địa phương như luật hiện hành. Như vậy,, tại tất cả đơn vị hành chính các cấp tổ chức cấp chính quyền địa phương gồm có Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND), trừ trường hợp cụ thể Quốc hội quy định không phải là cấp chính quyền địa phương.

"Quy định này để bảo đảm việc tiếp tục thực hiện tổ chức chính quyền đô thị tại một số thành phố trực thuộc Trung ương theo Luật Thủ đô và các Nghị quyết của Quốc hội"- Bộ trưởng Bộ nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ khi trình bày tờ trình.

Trước đó, tại phiên họp 42 của UBTVQH diễn ra trước kỳ họp này, Chính phủ trình dự thảo luật, trong đó đề xuất mở rộng việc áp dụng không tổ chức HĐND cho các đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương.

Dự thảo luật trình ra Quốc hội tại kỳ họp này cũng thực hiện nguyên tắc "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm" và tránh quy định chồng chéo, trùng lặp nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương và giữa các cơ quan của chính quyền địa phương.

Dự thảo luật quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND và UBND ở mỗi đơn vị hành chính theo hướng: Phân định nhiệm vụ, quyền hạn giữa HĐND và UBND; Phân định nhiệm vụ, quyền hạn của tập thể UBND và cá nhân Chủ tịch UBND nơi tổ chức cấp chính quyền địa phương theo hướng tăng nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm cho cá nhân Chủ tịch UBND.

Về phía cơ quan thẩm tra, ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cho biết Ủy ban cơ bản tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục duy trì mô hình tổ chức chính quyền địa phương như quy định của Luật hiện hành và các luật, nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị.

"Việc trước mắt vẫn giữ ổn định mô hình tổ chức chính quyền địa phương sẽ tạo điều kiện cho các cơ quan có thời gian "tiếp tục tập trung nghiên cứu, hoàn thiện mô hình tổng thể tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới" trước khi thực hiện đổi mới một cách đồng bộ, tổng thể bộ máy của hệ thống chính trị, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương thực sự tinh gọn, phù hợp vào thời điểm thích hợp"- ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.

Theo cơ quan thẩm tra, thời gian qua, Quốc hội đã cho phép TP Hà Nội thực hiện mô hình chính quyền đô thị theo quy định tại Luật Thủ đô; một số thành phố khác trực thuộc trung ương cũng đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị theo các nghị quyết của Quốc hội và bước đầu phát huy hiệu quả tích cực.

Do đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục tổng kết, đánh giá một cách toàn diện về việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại các địa phương, trên cơ sở đó đề xuất mô hình tổ chức chính quyền địa phương phù hợp để thực hiện một cách tổng thể, đồng bộ, thống nhất trên phạm vi cả nước.

Về nguyên tắc hoạt động và chế độ làm việc của UBND quy định tại dự thảo luật, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành việc tiếp tục quy định về nguyên tắc hoạt động của UBND như luật hiện hành, song cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của Chủ tịch UBND, từng thành viên UBND.

Một số ý kiến đề nghị về lâu dài, cần tiếp tục nghiên cứu, đổi mới cơ chế hoạt động của UBND theo hướng là cơ quan hành chính, làm việc theo chế độ thủ trưởng để đề cao tính chủ động và trách nhiệm của Chủ tịch UBND, phù hợp với yêu cầu cải cách, đổi mới một cách mạnh mẽ tổ chức bộ máy và hoạt động của các cơ quan nhà nước, bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đơn giản hóa nền hành chính.