Các Bộ trưởng ASEAN quan ngại các sự cố nghiêm trọng ở Biển Đông

Ngày 17-1-2020, tại Nha Trang, Khánh Hòa, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chủ trì Hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN (AMM Retreat). Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN Lim Jock Hoi đã tham dự hoạt động này

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN cùng nắm tay bày tỏ sự đoàn kết, nhất trí trong hiệp hội - Ảnh: VGP

Đây là cuộc gặp đầu tiên của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN trong năm 2020 nhằm thảo luận định hướng ưu tiên ASEAN 2020, nhất là về xây dựng Cộng đồng, quan hệ đối ngoại của ASEAN, các vấn đề quốc tế và khu vực.

Các Bộ trưởng bày tỏ ủng hộ, đồng thời cho rằng chủ đề và các định hướng ưu tiên Việt Nam đề xuất cho ASEAN 2020 phù hợp với mục tiêu xuyên suốt của tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, là tiếp nối nỗ lực của các Chủ tịch tiền nhiệm. Theo đó, hợp tác ASEAN 2020 sẽ tập trung vào củng cố đoàn kết, thống nhất ASEAN, thúc đẩy liên kết kinh tế, đẩy mạnh thương mại và đầu tư nội khối, tăng cường liên kết và hợp tác tiểu vùng, nâng cao hình ảnh của Cộng đồng ASEAN, đồng thời chủ động thích ứng trước các cơ hội và thách thức đang nổi lên từ bối cảnh khu vực và toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng cũng như sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ. Các Bộ trưởng cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác bảo vệ môi trường, hòa bình, an ninh và bình đẳng giới.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì hội nghị - Ảnh: VGP

Các nước nhất trí với đề xuất của Việt Nam về kế hoạch hoạt động của ASEAN trong năm. Theo đó, ASEAN sẽ triển khai một số sáng kiến như tiến hành đánh giá giữa kỳ tiến trình xây dựng Cộng đồng, trao đổi về định hướng phát triển ASEAN sau 2025, các chương trình thu hẹp khoảng cách phát triển, tăng cường kết nối, trong đó có phát triển tiểu vùng Mê Kông, tăng cường quyền năng phụ nữ…

Về quan hệ đối ngoại, các nước nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ đối ngoại của ASEAN. Theo đó, Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm ASEAN - New Zealand sẽ được tổ chức vào ngày 9-4-2020 ngay sau Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 tại Đà Nẵng.

Các Bộ trưởng dành nhiều thời gian trao đổi về tình hình Biển Đông, tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông và ghi nhận lợi ích của việc duy trì Biển Đông là vùng biển của hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Các bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả toàn bộ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN quan ngại các sự cố nghiêm trọng gần đây ở Biển Đông - Ảnh: VGP

"Chúng tôi thấy khích lệ trước những tiến triển trong đàm phán thực chất nhằm sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất và hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982). Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết duy trì và thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho đàm phán COC, và theo đó hoan nghênh các biện pháp thực tiễn nhằm làm giảm căng thẳng và nguy cơ xảy ra sự cố, hiểu nhầm và tính toán sai lầm. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa và xây dựng lòng tin nhằm thúc đẩy lòng tin và sự tin cậy giữa các bên; và chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của việc đề cao luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982"- Tuyên bố Báo chí của Chủ tịch Hội nghị hẹp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN nêu rõ.

Các Bộ trưởng trao đổi về tình hình Biển Đông, trong đó quan ngại đã được bày tỏ về hoạt động tôn tạo bồi đắp, những diễn biến gần đây và các sự cố nghiêm trọng, đã làm xói mòn lòng tin và sự tin cậy, làm gia tăng căng thẳng và có thể đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Đồng thời, tái khẳng định sự cần thiết thúc đẩy lòng tin và sự tin cậy, tự kiềm chế trong tiến hành các hoạt động và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình, và giải quyết hoà bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982. "Chúng tôi tái khẳng định rằng luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982, là cơ sở để xác định chủ quyền, quyền chủ quyền và lợi ích chính đáng đối với các vùng biển. Chúng tôi tái khẳng định rằng UNCLOS 1982 là khung pháp lý cơ bản cho các vùng biển và phải được tất cả các quốc gia tôn trọng. Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của phi quân sự hóa và tự kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động bởi các bên có tuyên bố chủ quyền và tất cả các quốc gia khác, bao gồm các hoạt động được đề cập đến trong DOC có thể làm phức tạp thêm tình hình và leo thang căng thẳng ở Biển Đông"- Tuyên bố nhấn mạnh.