Từ hôm nay (1-7), TP HCM chính thức thực hiện chính quyền đô thị

Hôm nay (1-7-2021), TP HCM chính thức thực hiện chính quyền đô thị theo Nghị quyết 131 ngày 16-11-2020 của Quốc hội. Để cụ thể hóa Nghị quyết, ngày 29-3-2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định 33 quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết 131 về tổ chức chính quyền đô thị tại TP HCM.

Điểm then chốt trong Nghị quyết 131, Nghị định 33 là tạo ra nhiều động lực và cơ hội phát triển TP HCM; nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của bộ máy chính quyền đô thị; tinh gọn, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; đổi mới mạnh mẽ và linh hoạt hoạt động của bộ máy chính quyền đô thị, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đô thị đặc biệt và lớn nhất của cả nước hiện nay.

Quyền đại diện, quyền dân chủ và quyền được tiếp nhận thông tin của người dân vẫn được bảo đảm và duy trì ở mức độ cao như trước đây. Bộ máy, cơ cấu tổ chức của quận, phường được tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cơ quan hành chính ở quận, phường tích cực, chủ động điều hành, quyết định nhanh chóng những vấn đề cấp bách của địa phương.

Tiết kiệm khoảng 1.200 tỉ đồng khi không tổ chức HĐND quận, phường

Một trong những nội dung trọng tâm của chính quyền đô thị ở TP HCM là không tổ chức HĐND quận, phường. Từ nhiệm kỳ 2021-2026, TP HCM không tổ chức HĐND quận, phường tại 16 quận và 249 phường. Chính quyền địa phương ở phường, quận chỉ còn UBND.

Các Văn phòng HĐND- UBND quận, phường đổi tên thành Văn phòng UBND kể từ hôm nay 1-7. HĐND, UBND quận, phường nhiệm kỳ 2016-2021 kết thúc nhiệm vụ vào ngày 30-6-2021.

Trước đây, TP HCM đã có 7 năm (giai đoạn 2009-2016) thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường. Trong quá trình thí điểm, việc thực hiện quyền dân chủ của nhân dân vẫn được bảo đảm.

Điểm nhấn là đã tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách, khắc phục trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, bảo đảm tính thống nhất, xuyên suốt, nâng cao hiệu lực, hiệu quả bộ máy hành chính nhà nước; không ảnh hưởng đến kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho người dân TP.

TP HCM đánh giá việc không thực hiện HĐND quận, phường mang lại nhiều lợi ích. Trước hết là tinh giản biên chế, giảm chi ngân sách.

Dự kiến, trong nhiệm kỳ 2021-2026, khi không tổ chức HĐND quận, phường tại TP HCM sẽ tiết kiệm gần 1.200 tỉ đồng, tương ứng với 665 đại biểu HĐND quận và 6.159 đại biểu HĐND phường; đồng thời tinh giản 588 biên chế là đại biểu chuyên trách HĐND quận và phường.

Chủ tịch UBND TP HCM bổ nhiệm lãnh đạo UBND 16 quận

Cũng theo Nghị quyết 131, từ nhiệm kỳ 2021-2026, TP HCM không tổ chức HĐND quận, phường tại quận, phường. Việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, biệt phái, khen thưởng, kỷ luật, tạm đình chỉ công tác… của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quận do Chủ tịch UBND TP HCM quyết định, thay vì HĐND quận bầu và Chủ tịch UBND TP HCM phê chuẩn kết quả bầu như trước đây.

Do đó, ngày 30-6, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong đã ký 61 quyết định bổ nhiệm lãnh đạo UBND 16 quận trên địa bàn TP HCM, gồm 14 Chủ tịch UBND quận và 47 Phó Chủ tịch UBND quận. Các quyết định có hiệu lực từ ngày 1-7-2021.

Nhiều thay đổi ở UBND quận, phường

Từ ngày 1-7-2021, chủ tịch, phó Chủ tịch UBND phường, công chức cấp xã ở phường được bầu hoặc tuyển dụng trước ngày 1-7-2021 được chuyển thành công chức làm việc tại phường đang công tác; trường hợp chuyển sang vị trí việc làm mới thì công chức phải bảo đảm điều kiện, tiêu chuẩn phù hợp với vị trí việc làm đó theo quy định của Chính phủ.

Các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quận, phường theo mô hình này không còn là cán bộ do HĐND bầu nữa mà được chuyển sang công chức.

Một điểm đáng lưu ý ở cấp chính quyền UBND phường khi thực hiện chính quyền đô thị là Chủ tịch phường được ủy quyền cho công chức giữ chức danh Tư pháp - Hộ tịch thực hiện ký chứng thực và đóng dấu của UBND phường đối với việc chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản theo quy định của pháp luật. Trước đây chỉ có Chủ tịch, Phó Chủ tịch phường được ký chứng thực.

Khi không còn HĐND quận, phường, hằng năm, trước kỳ họp thường kỳ của HĐND TP HCM, Chủ tịch quận, Chủ tịch phường có trách nhiệm tổ chức hội nghị đối thoại với nhân dân ở quận, phường về tình hình hoạt động của quận, phường và những vấn đề liên quan đến quyền lợi và nguyện vọng của công dân trên địa bàn quận.

Kết quả hội nghị đối thoại giữa Chủ tịch quận với nhân dân phải được gửi đến Thường trực HĐND, UBND, Chủ tịch UBND TP HCM, Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND ở quận trước 7 ngày khai mạc kỳ họp thường kỳ gần nhất của HĐND TP HCM.