Hướng tới giao thông không khói

Hà Nội đang hướng tới một thành phố giao thông xanh, giao thông không khói, khi quyết tâm thực hiện lộ trình về vùng phát thải thấp. Theo đó, thành phố sẽ hạn chế xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Trong cuộc làm việc mới đây với Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) về các giải pháp chuyển đổi mô tô, xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định không thể thay đổi được lộ trình về vùng phát thải thấp.

Theo lộ trình đã được phê duyệt, từ năm 2025 đến 2030, Hà Nội sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số khu vực ở quận Hoàn Kiếm và Ba Đình, đồng thời khuyến khích các địa phương khác nghiên cứu triển khai. Từ năm 2031, những khu vực đạt đủ tiêu chí sẽ bắt buộc thực hiện mô hình này.

Lộ trình ấy đứng trước không ít trở ngại. Hà Nội hiện có khoảng 9 triệu phương tiện cơ giới cá nhân lưu thông, chủ yếu là ô tô và xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch. Việc chuyển đổi phương tiện sang "nhiên liệu xanh" thân thiện với môi trường, thay đổi thói quen di chuyển là bài toán không dễ dàng.

Tuy nhiên, nếu tiếp tục trì hoãn, Hà Nội sẽ phải đối mặt hậu quả ngày càng nặng nề về ô nhiễm không khí. Không phải ngẫu nhiên mà Hà Nội nhiều lần lọt vào top các thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới. Trong đó, xe máy, ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch là một trong những thủ phạm chính.

Để giải bài toán chuyển đổi, không chỉ cấm đoán hay hạn chế là đủ mà cần đi kèm giải pháp thay thế phương tiện hiệu quả. Trước hết, Hà Nội cần tăng tốc phát triển hệ thống giao thông công cộng, mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị, chuyển đổi xe buýt từ chạy xăng sang chạy điện. Đồng thời, thúc đẩy quá trình thay thế xe máy chạy xăng bằng xe điện, nhất là với các nhóm lao động phổ thông như người chạy xe ôm, vận chuyển hàng hóa… thông qua chính sách hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế, lãi suất hoặc trợ giá.

Đây không chỉ là câu chuyện của riêng người dân mà còn cần sự đồng hành của doanh nghiệp trong việc cung cấp các dòng xe sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường với mức giá hợp lý, cũng như đầu tư vào hạ tầng bảo đảm thuận tiện. Song song đó, chính quyền TP Hà Nội cũng cần tính đến lộ trình "xanh hóa" các phương tiện cơ giới.

Một phần không thể thiếu trong chiến lược này là thay đổi thói quen đi lại. Người dân nên được khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng, xe đạp, xe điện. Hà Nội cần đầu tư thêm làn đường riêng, bãi đỗ an toàn, điểm thuê xe đạp để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân "rời xe máy, lên xe xanh".

Tương lai giao thông xanh của Hà Nội không còn là khái niệm xa vời. Đó là một đòi hỏi cấp bách của thực tiễn. Để hiện thực hóa, cần sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự chung tay của doanh nghiệp và nhất là sự thay đổi từ mỗi người dân. Đây không chỉ là hành động vì môi trường mà còn vì chính sức khỏe, chất lượng sống của từng gia đình, từng thế hệ.

Hà Nội sẽ trong lành, đáng sống hơn nếu hành động bắt đầu ngay hôm nay để hướng tới giao thông không khói.