Chủ tịch LĐLĐ TP HCM Trần Thị Diệu Thúy: Hoạt động Công đoàn phải truyền cảm hứng

"Chặng đường 90 năm đã chứng minh sức sống mạnh mẽ của tổ chức Công đoàn (CĐ) Việt Nam. Để sức sống ấy càng lan tỏa sâu rộng hơn, hoạt động của tổ chức CĐ trong thời gian tới sẽ phải thay đổi mạnh mẽ hơn, chuẩn hơn, chất hơn, hướng tới phục vụ lợi ích tốt hơn cho đoàn viên và người lao động (NLĐ)" - bà Trần Thị Diệu Thúy, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ TP HCM, đã khẳng định như vậy khi trao đổi với Báo Người Lao Động về sự trưởng thành của tổ chức CĐ Việt Nam trong 90 năm qua và mục tiêu, phương hướng của tổ chức CĐ TP HCM trong giai đoạn mới.

* Phóng viên: Tổ chức CĐ Việt Nam đã trải qua hành trình 90 năm với truyền thống vẻ vang và là tổ chức đại diện hợp pháp, duy nhất và tin cậy của NLĐ tính đến thời điểm này. Theo bà, cột mốc 90 năm có ý nghĩa thế nào?

Chủ tịch LĐLĐ TP HCM Trần Thị Diệu Thúy t­hăm hỏi công nhân trong ngày khai mạc Tháng Công NhânẢnh: Hoàng Triều

- Bà Trần Thị Diệu Thúy: 90 năm là một chặng đường vẻ vang, thể hiện sức bền bỉ của CĐ. Hành trang 90 năm này là niềm tự hào của bất kỳ cán bộ CĐ nào, vì vậy kỷ niệm 90 năm có rất nhiều ý nghĩa. Có thể nói, càng về sau này, những công việc, hoạt động của tổ chức CĐ càng hướng tới NLĐ, đóng góp cho quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước ngày càng rõ nét hơn, đặc biệt là trong thời công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, giai đoạn có bước chuyển lớn như hiện nay về khoa học công nghệ. Những thay đổi của lịch sử suốt 90 năm qua cũng đã khẳng định vai trò tổ chức CĐ. CĐ Việt Nam tự hào là tổ chức phát triển lớn mạnh, tỉ lệ doanh nghiệp (DN) có tổ chức CĐ hiện nay chiếm trên 85%, tạo nên sức lan tỏa trong mỗi phong trào CNVC-LĐ, mỗi hoạt động CĐ...

Về con người, chúng ta có thể tự hào CĐ Việt Nam có đội ngũ cán bộ tâm huyết, gắn bó, đồng cảm với NLĐ, là tổ chức gần gũi nhất với NLĐ, có tiếng nói trong tất cả những vấn đề liên quan đến NLĐ, từ xây dựng luật cho đến các hoạt động cổ vũ, động viên NLĐ lao động sản xuất...

Giá trị lao động của đội ngũ cán bộ CĐ không dừng ở kết quả hoạt động CĐ mà còn thể hiện trong kết quả mỗi bản thỏa ước lao động, các phong trào lao động sáng tạo, trong nỗ lực bình ổn quan hệ lao động. Tổ chức CĐ không phải lực lượng đối trọng mà tham gia hữu hiệu, góp phần làm giảm các cuộc lãn công, đình công, giúp DN phát triển ổn định. Bên cạnh đó, CĐ cũng đã có những đóng góp nhất định trong việc xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh và là bên thứ ba quan trọng trong mối quan hệ giữa DN, nhà nước và NLĐ, góp phần hài hòa lợi ích giữa các bên. Với tất cả những điều ấy, tổ chức CĐ Việt Nam luôn xứng đáng là đại diện của giai cấp CN và NLĐ Việt Nam.

Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ TP HCM Trần Đoàn Trung trao bằng khen cho cán bộ Công đoàn TP HCM Ảnh: HỒNG ĐÀO

* Kỷ niệm 90 năm, tổ chức CĐ TP HCM đã có những hoạt động cụ thể gì để đánh dấu cột mốc quan trọng này, thưa bà?

- Đây là một sự kiện quan trọng nên ngay từ đầu năm, CĐ TP đã triển khai hàng loạt hoạt động hướng tới lễ kỷ niệm 90 năm. Trong đó, chủ trương của CĐ TP không phải chỉ là các phong trào rầm rộ mà làm sao phải đi sâu, phải giới thiệu được truyền thống lịch sử để cán bộ CĐ, đoàn viên và CNVC-LĐ hiểu và nắm được truyền thống lịch sử vẻ vang, qua đó càng thêm tự hào vì mình là một thành viên của CĐ và sẽ tham gia vào các phong trào thi đua lao động do CĐ phát động.

Có thể kể đến một số hoạt động chào mừng tiêu biểu như triển lãm hình ảnh về CĐ; họp mặt cán bộ công vận, CĐ các thời kỳ; mít tinh kỷ niệm; tuyên dương thủ lĩnh CĐ cơ sở tiêu biểu; thực hiện các công trình thi đua như công trình duy tu, bảo dưỡng Nhà Tưởng niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng… Trong đó, hoạt động mà tôi tâm đắc nhất chính là CĐ TP đã phát động đợt thi đua đặc biệt 90 ngày đêm lao động sản xuất để hướng tới ngày kỷ niệm. Đây là hình thức cụ thể và thiết thực nhất không chỉ tác động đến NLĐ mà còn tác động đến người sử dụng lao động (NSDLĐ) bởi thông qua việc hưởng ứng thi đua, NLĐ làm việc tốt hơn, giỏi hơn với năng suất lao động cao hơn, đóng góp cho DN. Đợt hoạt động lớn của tổ chức CĐ diễn ra song song với kỷ niệm 50 năm thực hiện di chúc Bác Hồ, do đó, tôi tin rằng đội ngũ cán bộ CĐ sẽ được truyền lửa và tiếp sức để tiếp tục hoàn thành tốt vai trò, nhiệm vụ của mình.

Công nhân tham gia thi vẽ tranh cổ độngẢnh: Hoàng Triều

* Với mỗi giai đoạn phát triển của đất nước, CĐ Việt Nam gắn liền với một sứ mệnh lịch sử. Theo bà, sứ mệnh của tổ chức CĐ trong giai đoạn hiện nay là gì?

- Tổ chức CĐ Việt Nam đã tồn tại và phát triển trong suốt 90 năm qua. Dù hoàn cảnh lịch sử có những thay đổi thì cho đến thời điểm này, CĐ Việt Nam vẫn là tổ chức duy nhất đại diện và sẵn sàng đấu tranh để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ. Ở mỗi giai đoạn với những điều kiện khác nhau, CĐ Việt Nam luôn không ngừng đổi mới để thích ứng và kiên trì vì mục tiêu đại diện, bảo vệ, chăm lo cho NLĐ.

Đất nước đang bước vào giai đoạn hội nhập ngày càng sâu rộng hơn, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho tổ chức CĐ, nhất là khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực, mở đường cho các tổ chức đại diện NLĐ ra đời, hoạt động độc lập với tổ chức CĐ Việt Nam tại cơ sở. Bên cạnh đó, các mối quan hệ đan xen giữa NLĐ, NSDLĐ với những tác động từ bên ngoài cũng là một khó khăn. Thực tiễn trong những năm gần đây, trong nhiều vấn đề, phản ứng của NLĐ không liên quan đến quan hệ lao động. Điều đó đặt ra cho tổ chức CĐ phải luôn vững vàng bản lĩnh, nâng cao vai trò và trách nhiệm của mình. Trong bối cảnh không còn là tổ chức duy nhất ở cơ sở, CĐ phải thực sự lớn mạnh, thực sự được NLĐ lựa chọn thì mới vững vàng đứng trong hệ thống chính trị. Như vậy, trọng trách của CĐ trong thời gian sắp tới là phải làm sao để mang lại những lợi ích thiết thực hơn cho NLĐ, đặc biệt là đóng góp tích cực trong xây dựng thể chế, chính sách của nhà nước liên quan đến NLĐ và phải bảo vệ được mục tiêu của mình. CĐ phải thể hiện được vai trò này.

* Để thực hiện sứ mệnh đó, tổ chức CĐ, cụ thể là CĐ TP HCM với vai trò đầu tàu cần tập trung đổi mới những gì, thưa bà?

- Như tôi đã nói ở trên, CĐ đang đứng trước nhiều thử thách. Để tồn tại bắt buộc CĐ phải phát triển mạnh mẽ hơn với chất lượng cao hơn. CĐ TP tuy có đội ngũ cán bộ CĐ tâm huyết nhưng ở một số nơi vẫn còn nhiều hạn chế. Tỉ lệ CĐ cơ sở thực sự vững mạnh chỉ đạt trên 50% trong tổng số hơn 20.000 CĐ cơ sở; số CĐ hoạt động chưa hiệu quả và nhóm có đóng góp kinh phí nhưng chưa có CĐ vẫn còn chiếm tỉ lệ khá cao. Đây là điều đáng phải suy nghĩ.

Hướng giải quyết mà CĐ TP đặt ra là phải chú trọng đổi mới công tác đào tạo đội ngũ, cán bộ CĐ phải có bản lĩnh, có kỹ năng thì hoạt động CĐ mới nâng chất được. LĐLĐ TP đã xây dựng chương trình đào tạo đội ngũ cán bộ CĐ theo hướng đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ công tác CĐ phù hợp với đặc điểm của TP HCM, trong đó kết hợp đào tạo trong nước và nước ngoài. Công tác tuyển dụng cũng kỹ càng hơn, tuyển chọn những cán bộ có năng lực, có chuyên môn. Đội ngũ cán bộ CĐ tại cơ sở cũng cần được bồi dưỡng, đầu tư lâu dài, đây là điều không thể thiếu dù hiện nay còn nhiều trở ngại khi cán bộ CĐ cơ sở do DN trả lương.

Bên cạnh đó, các hoạt động CĐ trong thời gian tới cũng phải chuẩn hơn, chất hơn. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) và sự tham gia của thị trường lao động khác sẽ tạo ra nhiều thách thức cho NLĐ. Các chuyên gia lao động đã phân tích rõ, nhóm lao động có trình độ cao sẽ có cơ hội cao hơn nhiều so với nhóm lao động có trình độ thấp hơn. Do đó, các phong trào CĐ, ngoài hướng tới phục vụ lợi ích còn phải động viên NLĐ trong lao động và tự học tập nâng cao trình độ. Chỉ khi NLĐ có trình độ, tay nghề cao thì NSDLĐ mới có trách nhiệm hơn với họ, đó cũng là điều kiện để NLĐ có thể đàm phán về tiền lương với giới chủ.

Phong trào CĐ phải góp phần nâng cao năng suất và điểm sàn về trình độ lao động của đất nước. Đã đến lúc chúng ta ngừng việc lấy nhân công giá rẻ làm thế mạnh để thu hút đầu tư, lao động Việt Nam phải hướng tới là nguồn lao động chất lượng cao, có trình độ, có tay nghề. CĐ TP HCM sẽ tổ chức các buổi tọa đàm để nâng chất các cuộc vận động, cũng như các phong trào để tìm ra những mô hình hoạt động hiệu quả chẳng hạn như xây dựng chương trình học bổng cho CN đi học...

Cuối cùng, CĐ phải tham vấn về cơ chế hoạt động làm sao để DN hiểu và đồng hành cùng CĐ, san sẻ với NLĐ qua các chính sách, nội quy, thỏa ước lao động tập thể tại đơn vị.

* Là đại diện của hơn 1 triệu đoàn viên, người đứng đầu tổ chức CĐ TP HCM gửi gắm gì đến đội ngũ cán bộ, đoàn viên và CNVC-LĐ?

- Về nhận nhiệm vụ tại LĐLĐ TP HCM, tôi rất tự hào là CĐ TP có một đội ngũ cán bộ CĐ tâm huyết, năng động, hết mình vì tổ chức, vì NLĐ, sẵn sàng dấn thân, không tính toán vụ lợi. Tự hào như vậy nhưng trước những khó khăn mà giai đoạn mới đặt ra, tôi vẫn mong đội ngũ cán bộ CĐ sẽ có nhiều sáng kiến, nhiều mô hình hoạt động hay hơn nữa để quảng bá hình ảnh của CĐ đến từng NLĐ, không chỉ trong nhóm lao động có quan hệ lao động mà cả nhóm lao động chưa có quan hệ lao động. Hiện nay, TP có hơn 4 triệu lao động nhưng chỉ có 1,3 triệu đoàn viên, như vậy vẫn còn hơn 2 triệu lao động CĐ chưa tiếp cận được. Vì vậy, các cấp CĐ phải nghĩ cách để đến gần với nhóm đối tượng này, đưa CĐ đến với họ, đưa họ gia nhập tổ chức CĐ.

Kế đến là việc tổ chức phong trào, phải làm sao để phong trào CĐ thực hiện lan rộng và truyền cảm hứng đến các ngành các cấp khác, để các ngành các cấp cùng tham gia với CĐ, đặc biệt là NSDLĐ sẽ đồng hành với CĐ. Tôi nói một ví dụ như bữa cơm cuối năm, từ phong trào của CĐ nay đã có rất nhiều DN hưởng ứng hay chương trình "Tấm vé nghĩa tình". Từ ban đầu, CĐ bỏ kinh phí ra làm nhưng nay các DN tham gia vào ngày càng nhiều hơn với tỉ lệ đóng góp cao hơn hoặc họ tự tổ chức xe đưa rước NLĐ. Phong trào của CĐ nhưng tạo cảm hứng cho toàn xã hội, cho giới chủ trong công tác chăm lo, mục tiêu là biến hoạt động chăm lo không còn là chuyện riêng của CĐ mà trở thành chuyện của DN, họ nhận thức được trách nhiệm trong chăm lo cho chính NLĐ của mình.

Điều cuối cùng, mỗi cán bộ CĐ cần tự nâng mình lên trong nhận thức chính trị, nhận thức phong trào, trong hiểu biết pháp luật cũng như nâng cao trình độ của bản thân để phục vụ tốt hơn cho NLĐ và xây dựng tổ chức ngày càng lớn mạnh hơn.

Với đoàn viên, NLĐ, điều tôi luôn mong mỏi là mỗi NLĐ hãy tự nhận thức được những thách thức mà cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đặt ra để xây dựng cho mình mục tiêu phấn đấu, tự học, tự rèn để trước hết là giữ vững việc làm. Đó cũng là đòn bẩy để phát triển nghề nghiệp.

Công nhân mua sắm sau lễ khai mạc Tháng Công nhân Ảnh: Hoàng Triều

Nhiều hoạt động ý nghĩa trong Tháng Công nhân

Một trong những dấu ấn đậm nét của hoạt động CĐ TP HCM là tổ chức thành công Tháng công nhân (CN). Các chương trình, hoạt động làm nên sức sống cho Tháng CN suốt hơn 10 năm qua là chương trình "Tháng lao động giỏi", phong trào "Ôn lý thuyết - Luyện tay nghề"; chương trình "Đồng hành cùng DN"; "Mái ấm CĐ"; sân chơi "Giờ thứ 9", chương trình chăm lo cho CNLĐ có hoàn cảnh khó khăn, tai nạn lao động, bệnh hiểm nghèo… Tháng CN lần thứ 11 năm nay được gắn với chủ đề "Mỗi CĐ cơ sở - Một lợi ích đoàn viên", từ đó có thêm nhiều hình thức hoạt động chăm lo thiết thực cho CNVC-LĐ.

Trong Tháng CN, LĐLĐ TP đã ký kết chương trình giám sát việc thực hiện pháp luật - BHXH giai đoạn 2019 - 2023 với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và BHXH TP nhằm nâng cao hiệu quả việc chấp hành các quy định của pháp luật lao động và BHXH ở các DN có đông CN; kịp thời giám sát, kiến nghị với các cơ quan chức năng có những giải pháp hữu hiệu nhằm hạn chế tình trạng nợ, chậm và không đóng BHXH của chủ DN. Đặc biệt, LĐLĐ TP cũng ký kết với các đối tác lớn nhằm cung cấp dịch vụ có giá rẻ cho CNVC-LĐ. Trên cơ sở ký kết này, CĐ cấp trên đã phối hợp với các DN ký kết đưa sản phẩm ưu đãi đến tận tay đoàn viên, mở rộng chương trình bằng cách ký kết thêm với các đơn vị trên địa bàn để mang đến lợi ích tốt nhất cho đoàn viên. Hơn 238.584 đoàn viên, CNVC-LĐ được thụ hưởng từ các thỏa thuận hợp tác chăm lo của tổ chức CĐ trong Tháng CN.