Đề xuất quyền nghỉ hưu sớm 10 năm

Tổng thư ký Quốc hội vừa có báo cáo tổng hợp ý kiến của các Đại biểu (ĐB) Quốc hội tại phiên thảo luận tổ kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV vừa qua về Bộ luật Lao động (sửa đổi).

Nhiều ý kiến khác nhau

Liên quan đến đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu (nam 62 nữ 60), của Bộ LĐ-TB-XH, sau khi lấy ý kiến các ĐB Quốc hội đa số đồng ý phương án 1, một số đồng ý phương án 2, nhưng một số ý kiến đề nghị giữ nguyên như hiện hành.

Bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến tán thành tăng tuổi nghỉ hưu, nhưng cần đánh giá, phân loại và có danh mục cụ thể theo từng nhóm lao động cụ thể để xác định rõ những nhóm có thể tăng tuổi nghỉ hưu. Ví dụ, công chức, người làm nghiên cứu khoa học...Những ngành nghề, công việc đặc thù không nên tăng. Ví dụ người lao động trực tiếp, giáo viên mầm non, tiểu học, nghệ sĩ xiếc, người làm nghệ thuật, vận động viên thể thao và cán bộ, công chức cấp xã...

Nhiều ý kiến đề nghị ban soạn thảo làm rõ cơ sở khoa học của đề xuất tăng tuổi hưu của nữ lên 60 và 62 đối với nam, đồng thời phân tích rõ những ưu, nhược điểm của từng phương án về độ tuổi và lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu.

Bảng tổng hợp cũng cho biết, một số ý kiến đề nghị đánh giá tác động toàn diện, thận trọng trên nhiều khía cạnh. Cụ thể, tuổi thọ và tuổi thọ mạnh khỏe, đặc thù lao động Việt Nam chủ yếu là lao động giản đơn, thủ công, hao tốn sức lực, các nước trên thế giới tăng tuổi nghỉ hưu do thiếu hụt lao động trong khi Việt Nam có lực lượng lao động trẻ, dồi dào cần được tạo điều kiện tham gia thị trường lao động...

Nhiều đại biểu đề xuất đối với lao động nữ cần có lộ trình tăng tuổi hưu chậm.

"Chúng ta đang thực hiện tinh giản biên chế, công tác quy hoạch cán bộ, cơ hội giải quyết việc làm cho lao động trẻ, nhiều doanh nghiệp không muốn sử dụng lao động lớn tuổi... Đề nghị lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động theo từng nhóm cụ thể…", các ĐB nêu quan điểm.

Một số ý kiến đề nghị thực hiện tăng tuổi nghỉ hưu theo 2 giai đoạn, trước mắt tăng khoảng 2 - 3 tuổi đối với nữ, 2 tuổi đối với nam, sau một thời gian sẽ điều chỉnh tiếp thì dễ tạo được đồng thuận xã hội hơn là quy định ngay lộ trình tăng 5 tuổi đối với nữ.

Có ý kiến lại đề nghị thực hiện lộ trình tăng với nam mỗi năm kéo dài 2 tháng, nữ 3 tháng. Có ý kiến đề nghị lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu với nữ có thể kéo dài 20 năm hoặc 30 năm để không tạo ra thay đổi quá đột ngột.

Trong khi đó, một số ý kiến đề nghị nên quy định việc tăng tuổi nghỉ hưu trong các Luật chuyên ngành như Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Công an nhân dân... Một số ý kiến đề nghị rà soát kỹ và làm rõ khi Bộ luật được thông qua thì quy định tuổi nghỉ hưu trong các văn bản pháp luật khác sẽ được sửa đổi thế nào.

Có ý kiến đề nghị làm rõ các vấn đề liên quan đến chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) khi tăng tuổi nghỉ hưu. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về chế độ BHXH đối với người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ số năm tham gia BHXH và ngược lại. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về tuổi nghỉ hưu đối với lao động làm việc ở khu vực có phụ cấp khu vực 0,7.

Một số ý kiến đề nghị cần chú trọng bảo đảm bình đẳng giới trong điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, quy định cơ chế để thực hiện quyền nghỉ hưu ở tuổi 55 đối với nữ, 60 đối với nam và tạo điều kiện ưu tiên cho lao động nữ nghỉ hưu sớm.

Đề xuất quyền nghỉ hưu sớm 

Với quyền nghỉ hưu muộn trong dự luật, một số ĐB đề nghị cân nhắc các yếu tố môi trường làm việc, khả năng suy giảm sức khỏe, tình hình việc làm của người lao động trực tiếp trong khu vực sản xuất, dịch vụ và các ngành nghề đặc thù (giáo viên mầm non, công nhân hầm lò...). Mục đích, để quy định độ tuổi nghỉ hưu phù hợp và có thể nghỉ hưu sớm hơn quy định 5 năm hoặc 10 năm mà vẫn được hưởng BHXH ở mức 75% (không bị trừ %).

Có ý kiến lại đề nghị đề nghị đánh giá thêm các ngành nghề mới mà lao động có thể được nghỉ hưu trước tuổi. Về quyền nghỉ hưu cao hơn tuổi quy định trong dự luật, một số ý kiến đề nghị cân nhắc, bảo đảm sự chặt chẽ, công bằng khi quy định quyền nghỉ hưu ở tuổi cao hơn đối với cán bộ quản lý, người có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao. Nguyên nhân, bản chất của quan hệ lao động là phải có sự thỏa thuận và được sự đồng ý của người sử dụng lao động.

Một số ý kiến đề nghị bảo đảm quyền nghỉ hưu đối với người lao động thuộc diện này, trong trường hợp nếu họ đã đủ thời gian tham gia BHXH mà có nguyện vọng muốn được nghỉ hưu thì được giải quyết và không bị giảm trừ tỉ lệ hưởng lương hưu.

Có một số ý kiến đề nghị quy định làm rõ danh mục những trường hợp được nghỉ hưu ở tuổi cao hơn. Làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn của việc quy định kéo dài tuổi nghỉ hưu thêm 5 năm.

Cân nhắc và chỉ nên tăng tuổi nghỉ hưu đối với lao động có trình độ cao (như giáo sư, tiến sĩ, nhà khoa học, người làm nghiên cứu khoa học, lao động trí óc...). Cân nhắc thêm vì nếu nghỉ hưu muộn hơn 5 năm thì khi đó tuổi nghỉ hưu của nhóm được kéo dài đối với nữ là 65 tuổi và nam là 67 tuổi là quá cao. Cần thận trọng về quy định tăng tuổi nghỉ hưu để không phát sinh các hệ lụy phức tạp mà chưa lường hết được.